NATO cam kết tăng chi tiêu quốc phòng
Giới lãnh đạo NATO cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP trong vòng 10 năm tới, theo yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ngày 25/6, tại Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Hà Lan, các lãnh đạo NATO đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng theo yêu cầu của Tổng thống Trump, với hy vọng xóa bỏ những nghi ngờ về cam kết của Mỹ đối với NATO.
Hội nghị dự kiến sẽ thông qua mục tiêu mới là nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP trong vòng 10 năm tới. Tổng thư ký NATO Mark Rutte thừa nhận việc tăng ngân sách quốc phòng là một thách thức tài chính lớn với nhiều quốc gia thành viên. Ông khẳng định: “Trước mối đe dọa quân sự từ Nga và bối cảnh an ninh quốc tế hiện nay, chúng tôi không còn lựa chọn nào khác”.
Mục tiêu mới 5% GDP - tăng gấp hơn hai lần so với ngưỡng 2% hiện nay - sẽ được tính theo tiêu chí mới: 3,5% cho chi tiêu quốc phòng cốt lõi (binh lính, vũ khí...) và 1,5% cho các hạng mục an ninh rộng hơn như an ninh mạng, bảo vệ hạ tầng năng lượng, nâng cấp giao thông phục vụ quân sự. Mức tăng này ước tính sẽ tiêu tốn thêm hàng trăm tỷ USD mỗi năm.
Dù vậy, các nước NATO đã đồng thuận ra tuyên bố chung về mục tiêu chi tiêu mới. Tây Ban Nha là quốc gia duy nhất tuyên bố không cần đạt ngưỡng này, cho rằng vẫn có thể đảm bảo nghĩa vụ với NATO. Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã đạt một thỏa hiệp ngoại giao với Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez để đảm bảo hội nghị diễn ra suôn sẻ.
Trong khi đó, Tổng thống Trump tiếp tục gây tranh cãi khi từ chối cam kết rõ ràng với Điều 5 - nguyên tắc phòng thủ tập thể cốt lõi của NATO. Ông từng nhiều lần cảnh báo rằng Mỹ có thể không bảo vệ các đồng minh nếu họ không đáp ứng các chỉ tiêu chi tiêu quốc phòng.
Để phù hợp với yêu cầu của ông Trump, hội nghị lần này có chương trình ngắn gọn, tuyên bố chung chỉ tập trung vào vấn đề chi tiêu, bên cạnh đó là một số nội dung ngắn gọn đề cập đến Nga và cam kết ủng hộ Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ được mời dự tiệc tối trước hội nghị, không có ghế trong phiên họp chính. Tuy nhiên, ông Trump cho biết có thể sẽ gặp riêng ông Zelensky - người đang tìm kiếm thêm vũ khí Mỹ và các biện pháp trừng phạt mạnh hơn đối với Nga. Phía Ukraine khẳng định muốn tranh thủ cơ hội này để thảo luận với ông Trump về việc mua thêm vũ khí Mỹ, bao gồm hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot và kêu gọi Washington tăng cường trừng phạt Moscow.
Về phía Nga, Điện Kremlin cho rằng NATO đang lao vào con đường “quân sự hóa ồ ạt”, cố tình coi Nga như một mối đe dọa nghiêm trọng nhằm biện minh cho việc tăng chi tiêu quốc phòng.
