Hồi sinh những chiếc thuyền cổ Lưỡng Hà tại Basra, Iraq
Những chiếc thuyền truyền thống từng xuôi ngược trên các dòng sông Lưỡng Hà đang trở lại hệ thống kênh rạch của thành phố Basra, Iraq thông qua một sáng kiến bảo tồn di sản địa phương.
Ông Nofal Abdul Hassan, người dân thành phố Basra cho biết: “Là một cư dân Basra và công dân Iraq, tôi rất tự hào khi được chứng kiến các dự án hồi sinh di sản như thế này”.
Di sản hàng hải, hay nói cách khác là thuyền bè, từng đóng vai trò quan trọng không kém nông nghiệp trong sự hình thành của các nền văn minh ở Lưỡng Hà, thông qua sông ngòi, thương mại, giao tiếp và nhiều lĩnh vực khác. Nhưng rồi chiến tranh khiến chúng dần biến mất.
Ông Rashad Nizar Saleem, nghệ sĩ thị giác kiêm giám sát dự án cho biết: “Từ năm 2017, chúng tôi đã nỗ lực ghi chép và nghiên cứu những tàn tích còn lại của di sản hàng hải. Chúng tôi tìm được những người vẫn làm việc hoặc là hậu duệ của những người từng đóng thuyền, qua đó tái tạo một bộ sưu tập thuyền với phần lớn là thuyền nội địa (chạy trên sông chứ không phải biển)”.
Hiện Dự án Hồi sinh Hàng hải đã có những chiếc thuyền nổi tiếng như Guffa hình tròn, Meshouf và Asbiya từ thành phố Hit, những con thuyền từng được dùng để chở nhựa đường từ tỉnh Anbar về phía Nam.
Sáng kiến này đã cho ra đời 100 chiếc thuyền truyền thống trên khắp các tỉnh thành của Iraq, với sự hỗ trợ từ nhiều tổ chức như Quỹ Bảo tồn Di sản, Hội đồng Anh và Liên minh Bảo vệ Di sản trong Khu vực Xung đột, đồng thời phối hợp với Trung tâm Di sản và Bản thảo Basra.
Ông Majid Al-Breikan, Giám đốc Trung tâm di sản và bản thảo Basra cho biết: “Thông qua sáng kiến này, chúng tôi mong muốn khôi phục lại những chiếc thuyền đó, bắt đầu bằng mô hình nghệ thuật, rồi đến kích thước thật”.
Một số thuyền và mô hình thu nhỏ hiện được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Basra, trong khi các thuyền tái dựng có thể được sử dụng tại Câu lạc bộ Di sản Hàng hải Basra.
Chị Heba Jouda, tình nguyện viên cho biết: “Địa điểm này được lựa chọn nhằm thu hút nhiều sự chú ý hơn đến thuyền hàng hải và hồi sinh những con thuyền đã biến mất từ lâu. Chúng từng là phương tiện vận chuyển trong thời kỳ Babylon và Sumer. Sáng kiến này được khởi xướng để đưa chúng trở lại và giúp người dân hiểu hơn về những chiếc thuyền và phương thức vận chuyển cổ xưa”.
Được xem là "cái nôi văn minh" của thế giới, nền văn minh Lưỡng Hà xa xưa đã để lại cho hậu thế nhiều phát minh giá trị, trong đó phải kể đến thuyền buồm.