Anh bí mật tái định cư công dân Afghanistan
Chính phủ Anh đã chi ít nhất 850 triệu bảng (khoảng 1,1 tỷ USD) để bí mật tái định cư hàng nghìn công dân Afghanistan từng hợp tác với quân đội Anh.
Vụ việc được xác nhận vào thứ Ba (15/7), sau nhiều năm chính phủ nỗ lực che giấu sai lầm. Vào tháng 2/2022, một cán bộ giấu tên của Bộ Quốc phòng Anh vô tình gửi đi một bảng dữ liệu chứa thông tin nhạy cảm của gần 33.000 người Afghanistan, nhiều người trong số đó đã làm việc cùng lực lượng Anh trong chiến dịch do NATO dẫn đầu và xin tị nạn sau khi Taliban nắm quyền. Vụ rò rỉ chỉ được phát hiện vào năm 2023 khi một phần dữ liệu, gồm tên, địa điểm và thông tin cá nhân của người xin tị nạn và gia đình họ bị đăng tải trên Facebook. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng có tới 100.000 người có thể đối mặt với nguy cơ bị trả thù và bị coi là phản quốc.
Để hạn chế hậu quả, chính phủ Anh đã áp dụng một “siêu lệnh cấm thông tin” với tên mã Operation Rubific và âm thầm triển khai chương trình tái định cư khẩn cấp Afghanistan Response Route (ARR) nhằm hỗ trợ những người không đủ điều kiện xin nhập cảnh theo quy trình thông thường. Bộ trưởng Quốc phòng John Healey cho biết, khoảng 900 người cùng 3.600 người thân của họ đã được đưa tới Anh với chi phí 400 triệu bảng. Chính phủ cũng đang tiến hành tái định cư thêm 600 người và gia đình họ trước khi chương trình ARR kết thúc, nâng tổng chi phí lên khoảng 850 triệu bảng.
Tuy nhiên, một báo cáo quân sự được The Times trích dẫn cho thấy, thực tế gần 24.000 người bị ảnh hưởng bởi vụ rò rỉ đã được tái định cư tại Anh, nhiều người trong số đó thông qua các chương trình khác. Tổng chi phí cho các chương trình tái định cư người Afghanistan có thể lên tới 6 tỷ bảng, trong đó 2,7 tỷ bảng đã được chi, cùng với một vụ kiện tập thể có thể khiến ngân sách tăng thêm ít nhất 250 triệu bảng.
Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, Bộ trưởng Healey đã thay mặt Chính phủ Anh gửi lời xin lỗi chân thành, sau khi tòa án dỡ bỏ các hạn chế về báo chí theo yêu cầu minh bạch của các bên liên quan. Ông khẳng định, vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng này “không nên xảy ra” và nhấn mạnh rằng sự cố đã xảy ra cách đây ba năm dưới thời chính phủ tiền nhiệm.
Vụ việc đã đặt ra nhiều thách thức lớn về an toàn và tài chính cho chính phủ Anh, đồng thời làm dấy lên yêu cầu cấp thiết về sự minh bạch và trách nhiệm trong việc bảo vệ những người đã từng hợp tác, góp phần vào các chiến dịch quân sự của nước này.
