Theo báo cáo của các địa phương, việc thực hiện kế hoạch Quy hoạch Điện VIII đang bị chậm, một phần do hơn 154 dự án liên quan đến kết luận thanh tra, điều tra chưa được các địa phương, Bộ Công Thương rà soát kĩ và đưa ra hướng xử lý.
Cụ thể, Bộ Công Thương được giao cùng các cơ quan công an rà soát kĩ, phân loại các dự án thành các nhóm gồm: vướng mắc pháp lý, vướng pháp lý nhưng có thể khắc phục. Đây là một bài toán khó giải quyết đối với Chính phủ và các cơ quan quản lý.
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng: “Về nguyên tắc, rõ ràng không phát triển theo quy hoạch thì phải bỏ đi, nhưng đây lại là một tài sản rất lớn, nếu mà tháo đi thì hàng loạt chủ đầu tư bị phá sản. Bây giờ phải cân đối giải quyết cho từng dự án như thế nào cho phù hợp. Chỉ có thể giải quyết tình huống cho từng dự án chứ không có một cách xử lý chung cho tất cả”.
Bộ Công an đang rà soát kĩ 154 dự án điện mặt trời trong danh sách do Thanh tra Chính phủ chuyển sang. Cơ quan này phải đưa ra tiêu chí phân loại dự án theo vi phạm. Cụ thể, các dự án không vi phạm hình sự hoặc sai phạm, có thể khắc phục để làm tiếp, sẽ được nhà chức trách xem xét, đề xuất hướng xử lý.
Ông Lê Minh, chuyên gia năng lượng, cho rằng: “Về mặt chủ trương rất ổn, tức là chúng ta không hình sự hóa. Tuy nhiên để 154 dự án được bổ sung sang Quy hoạch điện VIII, đối với chuỗi các dự án điện gió, điện mặt trời, nếu không có vi phạm về mặt chủ chương là rất tốt”.
PGS.TS Nguyễn Thượng Lạng, giảng viên cao cấp Viện Thương mại và kinh tế, Trường Đại học Kinh tế quốc dân, nhận định: “Theo tôi nghĩ, những vướng mắc của các dự án năng lượng nên có giải pháp khắc phục sớm. Thậm chí có những chính sách đã lỗi thời, bởi vậy chúng ta nên mạnh dạn sửa đổi, thậm chí có thể cắt bỏ để mở đường cho một hệ thống năng lượng mới ra đời”.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ cuối năm ngoái, Bộ Công Thương duyệt bổ sung 154 dự án điện mặt trời vào quy hoạch không có căn cứ, cơ sở pháp lý. Trong đó, 123 dự án là nguyên nhân chính dẫn đến mất cân đối hệ thống, cơ cấu nguồn điện, lãng phí nguồn lực xã hội.
Ngoài 154 dự án điện mặt trời này, các tỉnh Đắk Lắk, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu được yêu cầu rà soát, bổ sung tài liệu liên quan 7 dự án điện gió vướng vi phạm.
