Hệ thống y tế Hàn Quốc chao đảo
Trong gần 1 tuần qua, hàng loạt các bác sĩ thực tập, bác sĩ nội trú tại các bệnh viện Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc tại các bệnh viện và cơ sở y tế. Theo Bộ Y tế Hàn Quốc, gần 9.300 bác sĩ nội trú nộp đơn từ chức và hơn 8.000 người trong số họ đã rời khỏi nơi làm việc. Việc gần 80% số bác sĩ thực tập, bác sĩ nội trú đình công đã khiến cho các bệnh viện đa khoa lớn ở thủ đô Seoul và các tỉnh thành phố khác luôn trong tình trạng quá tải, dù đã tăng giờ làm và nhờ sự trợ giúp của các bệnh viện quân đội.
Tại bệnh viện Severance ở Seoul, cha của một bệnh nhi 9 tuổi mắc chứng vẹo cổ bẩm sinh cho biết họ phải đợi lâu hơn bình thường để được gặp bác sĩ.
Một bệnh nhân 34 tuổi khác bị gãy chân trong một vụ tai nạn và rất cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Thế nhưng, anh đã bị từ chối tại ba bệnh viện ở Seoul trước khi được phẫu thuật khẩn cấp tại một trung tâm y tế.
Theo các chuyên gia, việc các bác sĩ thực tập và nội trú - lực lượng chiếm 30-40% tổng số nhân viên y tế, nghỉ việc tập thể - làm dấy lên lo ngại về “khoảng trống dịch vụ y tế”, khi các phòng phẫu thuật tại 5 bệnh viện đa khoa lớn nhất ở Seoul bị giảm tới 50% công suất. Trong khi đó, các bệnh viện khác đều giảm 30% năng lực phẫu thuật. Để khắc phục tình trạng hỗn loạn của dịch vụ y tế, Chính phủ Hàn Quốc đã yêu cầu các bác sĩ nội trú quay lại làm việc, đồng thời tăng thời gian vận hành tại 97 bệnh viện công và mở cửa các phòng cấp cứu tại 12 bệnh viện quân đội cho người dân.
Ông Park Min-soo, Thứ trưởng Bộ y tế Hàn Quốc cho hay: "Chúng tôi vô cùng thất vọng và lo ngại rằng cuộc đình công của các bác sĩ nội trú đã làm gián đoạn dịch vụ khám chữa bệnh. Xin hãy nhớ rằng, sức mạnh của các bác sĩ không đến từ hành động tập thể. Tiếng nói của các bác sĩ sẽ chỉ có sức mạnh khi các bác sĩ nỗ lực hết mình để đảm bảo sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân.”
Tình trạng bác sỹ nghỉ việc hàng loạt đã khiến Chính phủ Hàn Quốc phải ra cảnh báo về khủng hoảng y tế, qua đó cho phép sử dụng các nguồn lực sẵn có, huy động tất cả các bộ ngành liên quan để đối phó với tình huống xấu. Ngoài ra, Chính phủ Hàn Quốc cũng thông báo sẽ hỗ trợ tài chính cho các bệnh viện để thuê thêm nhân công tạm thời nhằm vận hành tối đa guồng máy và cơ sở vật chất tại các cơ sở y tế công.
Cùng với đó, các bệnh viện tại nước này cũng đang khẩn trương ban hành những hướng dẫn tạm thời về quy trình điều trị và vai trò của các nhân viên y tế, trong đó có y tá, trợ lý bác sỹ nhằm thay thế khoảng trống do các bác sỹ nội trú nghỉ việc. Bộ Y tế Hàn Quốc dự kiến sẽ đưa ra các hướng dẫn mới cho công việc của y tá trong tuần này để triển khai đồng loạt tại các cơ sở y tế. Hiệp hội Y tá Hàn Quốc đã đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm pháp lý nếu xảy ra tai nạn y tế trong thời gian áp dụng các quy định hành chính tạm thời.
Phơi bày bất cập trong hệ thống y tế Hàn Quốc
Hàn Quốc là một trong những quốc gia có tỷ lệ bác sĩ trên bệnh nhân thấp nhất trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Năm 2023, Hàn Quốc có 2,2 bác sĩ trên 1.000 bệnh nhân, thấp hơn mức trung bình của OECD. Do đó việc tăng số lượng bác sĩ là mục tiêu Seoul theo đuổi trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, việc hàng loạt bác sỹ thực tập và nội trú đồng loạt nghỉ việc không chỉ cho thấy việc đạt được mục tiêu này sẽ gặp nhiều khó khăn, mà còn phơi bày những bất cập trong hệ thống y tế Hàn Quốc. Được biết, đây không phải lần đầu tiên Hàn Quốc phải đối mặt với tình trạng này. Trước đó. vào năm 2020, kế hoạch tăng chỉ tiêu tuyển 4.000 sinh viên y trong 10 năm cũng gây ra cuộc biểu tình tương tự, khiến chính phủ phải hoãn kế hoạch này.
Hồi đầu tháng 2, Chính phủ Hàn Quốc thông báo kế hoạch tăng chỉ tiêu tuyển sinh vào trường y từ 3.000 sinh viên lên 5.000 sinh viên mỗi năm, kể từ năm 2025. Bộ Y tế Hàn Quốc nói rằng động thái này nhằm giải quyết thách thức cho hệ thống y tế nước này, được dự báo sẽ thiếu hụt 15.000 bác sĩ vào năm 2035. Theo chính phủ, kế hoạch tăng chỉ tiêu tuyển sinh trường y sẽ phần nào giải quyết tình trạng thiếu bác sĩ, hứa hẹn có thêm 2.000 sinh viên y tốt nghiệp vào năm 2031 sau khi hoàn thành 6 năm học.
Nhưng trái với quan điểm của chính phủ, các bác sĩ nội trú cho rằng đất nước không cần thêm bác sĩ vì đã có đủ, việc thay đổi chính sách sẽ làm giảm chất lượng y tế quốc gia. Họ lập luận, dân số đang giảm và người Hàn Quốc vốn dễ tiếp cận dịch vụ y tế. Mức độ điều trị ngoại trú trung bình trên mỗi người dân nước này là 14,7 lần một năm, cao hơn mức trung bình của OECD. Các bác sĩ nội trú cũng chỉ ra một vấn đề của ngành y tế Hàn Quốc hiện nay là tình trạng thiếu nhân sự và chênh lệch thu nhập ở các khoa thiết yếu nhưng “kém hấp dẫn” như nhi khoa, sản khoa và phụ khoa. Theo đó, các bác sĩ thường không mặn mà với những khoa này do dịch vụ mà họ cung cấp thường có chi phí thấp hơn các khoa "hấp dẫn" như phẫu thuật thẩm mỹ, da liễu, nơi viện phí do các bác sĩ tự đưa ra, thay vì được bảo hiểm y tế quy định.
Ông Park Meong-ha, Chủ tịch Hiệp hội y tế Seoul chia sẻ: "Chính phủ đang gây áp lực lên các cuộc biểu tình chính đáng của chúng tôi. Sinh viên trường y đã nộp đơn xin nghỉ phép và hơn 70% bác sĩ thực tập đã nộp đơn xin từ chức và rời khỏi nơi làm việc. Chúng tôi đang khẩn trương kêu gọi chính phủ xem xét lại vấn đề hạn ngạch quá mức của trường y."
Đáp lại, Chính phủ Hàn Quốc cho biết, các khoa thiết yếu có chi phí thấp sẽ được hưởng lợi từ chính sách bảo hiểm y tế mới vừa được công bố đầu tháng này. Theo chính sách mới, bảo hiểm sẽ hỗ trợ tài chính cho khoa nhi, khoa chăm sóc tích cực, tâm thần, truyền nhiễm tùy theo mức độ khẩn cấp, khó khăn và rủi ro trong quá trình điều trị ca bệnh. Tuy nhiên, các bác sĩ khẳng định rằng việc chính phủ tăng số lượng tuyển sinh vào trường y vẫn không tăng thêm lực lượng lao động trong các khoa chăm sóc thiết yếu, mà sẽ làm tăng sự cạnh tranh để giành được các vị trí đào tạo ở các khoa “hấp dẫn”.
Theo đề xuất của nhóm các bác sỹ nội trú, chính phủ cần giải quyết điều kiện làm việc cho họ trước khi tính tới tăng số lượng nhân viên y tế. Hiệp hội Y tế Hàn Quốc - đại diện đa số bác sĩ ở nước này, còn cáo buộc kế hoạch tăng chỉ tiêu tuyển sinh ngành y là một biện pháp dân túy nhằm củng cố vị thế của chính phủ trước thềm bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng 4 tới.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân sâu xa khiến các bác sĩ đình công một phần là vì hệ thống y tế Hàn Quốc được tư nhân hóa cao và bác sĩ nước này có thu nhập trong nhóm cao hàng đầu thế giới. Bình quân một bác sĩ chuyên khoa tại một bệnh viện của Hàn Quốc có thể được trả lương 200.000 USD/năm. Việc tăng chỉ tiêu tuyển sinh được cho là sẽ ảnh hưởng đến thu nhập và địa vị xã hội của họ.
Chính phủ Hàn Quốc quyết không nhượng bộ
Trước làn sóng nghỉ việc tập thể của hàng nghìn bác sỹ trên toàn quốc, các chuyên gia lo ngại tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, cho đến nay, cả Chính phủ Hàn Quốc và các bác sỹ nội trú vẫn chưa có dấu hiệu nhượng bộ. Trong khi Hiệp hội Bác sĩ Nội trú Hàn Quốc vẫn kiên trì giữ quan điểm và lên kế hoạch cho các cuộc biểu tình quy mô lớn vào ngày 3/3 tới, thì Chính phủ Hàn Quốc ra yêu cầu các bác sĩ thực tập kiềm chế hành động của mình, đồng thời khẳng định quyết tâm hoàn thành cải cách y tế bằng cách mở rộng chỉ tiêu của trường y. Theo Chính phủ Hàn Quốc, kế hoạch cải cách y tế là nhằm đảm bảo tương lai của đất nước, do đó không thể gác lại chỉ vì một vài trở ngại hay sự phản đối.
Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck Soo những ngày qua liên tục kêu gọi các bác sĩ trẻ đừng đưa ra quyết định sai lầm và làm hoen ố mãi mãi sự hy sinh và cống hiến mà họ đã thể hiện trong đại dịch COVID-19, điều giúp họ được công chúng tôn trọng. Ông Han Duck Soo cũng kêu gọi cộng đồng y tế ngừng khuyến khích các bác sĩ trẻ và cho biết chính phủ luôn sẵn sàng đối thoại.
Cùng với đó, Chính phủ Hàn Quốc thông báo sẽ điều tra, thậm chí bắt giữ những người kích động dẫn tới việc các bác sỹ thực tập và bác sỹ nội trú nghỉ việc tập thể. Chính phủ cũng đình chỉ giấy phép hành nghề y khoa với 2 thành viên cấp cao của Hiệp hội Y khoa Hàn Quốc, đồng thời yêu cầu các bác sỹ trẻ quay lại làm việc trước cuối tháng 2, hoặc sẽ phải đối mặt với hình phạt vì đã tham gia nghỉ việc đồng loạt, tổ chức và tham gia biểu tình kéo dài.
Ông Park Min-soo, Thứ trưởng Bộ Y tế Hàn Quốc cho biết: “Bắt đầu từ tháng 3, các bác sỹ không quay trở lại làm việc sẽ bị đình chỉ giấy phép hành nghề ít nhất 3 tháng, cùng các hành động pháp lý khác. Xin lưu ý rằng lý do đình chỉ giấy phép sẽ vẫn được lưu trong hồ sơ và có thể ảnh hưởng đến triển vọng nghề nghiệp trong tương lai, chẳng hạn như việc làm ở nước ngoài.”
Ở chiều ngược lại, Hiệp hội Y khoa Hàn Quốc cho biết họ có thể đình công vô thời hạn nếu giới chức Hàn Quốc kiên quyết với kế hoạch tăng chỉ tiêu tuyển sinh trường y. Hiệp hội Y khoa Hàn Quốc đang xem xét tìm kiếm hành động pháp lý, cho rằng chính phủ ngăn cản ý chí tự nguyện từ chức của các bác sĩ nội trú. Một số chuyên gia cho rằng tình trạng giằng co này có thể kéo dài tình trạng gián đoạn y tế, thậm chí lên đến một năm.
Hàn Quốc sẽ trở thành một xã hội “siêu già” vào năm 2025 khi tỷ lệ người già trên 65 tuổi chiếm 20% tổng dân số. Do đó, việc cải cách y tế trở thành một trong những nhiệm vụ cấp bách tại Hàn Quốc, để chuẩn bị cho những thay đổi nhân khẩu học. Cuộc khủng hoảng y tế hiện nay dường như đặt Chính phủ Hàn Quốc vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan, đạt mục tiêu tăng trưởng lượng nhân viên y tế vì mục tiêu quốc gia, hay chịu xuống thang trong thời điểm này để cứu lấy các sinh mạng mong manh trước mắt. Trái ngược với những lo ngại, dư luận Hàn Quốc dường như phần lớn ủng hộ kế hoạch của chính phủ. Khảo sát từ Công đoàn Y tế Hàn Quốc cuối 2023 cho thấy, gần 90% công chúng ủng hộ tăng chỉ tiêu tuyển sinh trường y, tăng gần 20% so với năm 2022.
