Xây dựng phường kiểu mẫu từ những thay đổi nhỏ
Phường kiểu mẫu không phải là danh hiệu, mà là cách mỗi khu dân cư vận hành tốt hơn: trật tự hơn, sạch đẹp hơn, phục vụ người dân tốt hơn, và quan trọng nhất là có sự tham gia của cộng đồng.
Hà Nội đang triển khai mô hình “phường kiểu mẫu” với mục tiêu rõ ràng. Đây không phải những phong trào ngắn hạn mà là cách tạo nên thói quen văn minh đô thị bền vững.
Đường thông, hè thoáng là nền tảng phường kiểu mẫu
Tuyến phố Hàm Long, phường Cửa Nam tập trung nhiều cửa hàng kinh doanh buôn bán, vì vậy tình trạng bày bán hàng hóa, lấn chiếm vỉa hè diễn ra khá phổ biến. Trước thực trạng đó, Công an phường đã lập biên bản, kiên quyết xử phạt các trường hợp vi phạm. Đây được coi là bước đi mạnh mẽ trong giai đoạn 2 thí điểm xây dựng phường kiểu mẫu về trật tự, kỷ cương, văn minh đô thị, góp phần chấn chỉnh, lập lại trật tự vỉa hè và tạo chuyển biến rõ rệt trên từng tuyến phố.
Chị Hoàng Thị Phương – Chủ cơ sở kinh doanh tại phường Cửa Nam cho biết: “Sau khi được các cán bộ tuyên truyền, chúng tôi đã hiểu chủ trương này làm sạch sẽ, gọn gàng, văn minh đô thị. Chúng tôi sẽ nghiêm chỉnh chấp hành, sẽ làm sạch sẽ, gọn ghẽ".
Dù chỉ có diện tích 1,68km², song phường Cửa Nam tập trung hơn 52.000 cư dân cùng hệ thống dày đặc các cơ quan Trung ương, trường học, bệnh viện, di tích và trung tâm thương mại. Do đó, việc bảo đảm trật tự và văn minh đô thị luôn là thách thức lớn. Xác định công tác tuyên truyền là giải pháp trọng tâm, phường đã tổ chức ký cam kết với 469 hộ kinh doanh và thực hiện tuyên truyền cá biệt đối với 79 hộ thường xuyên vi phạm.
Bên cạnh đó, các tổ công tác về trật tự đô thị thường xuyên kiểm tra tại những điểm phức tạp. Tính đến đầu tháng 12, phường Cửa Nam đã xử lý triệt để 20 điểm vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường; kiểm tra và xử phạt 65 trường hợp với tổng số tiền hơn 126 triệu đồng. Song song với đó, phường đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý trật tự đô thị, lắp đặt 17 camera giám sát từ nguồn xã hội hóa nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm.
Trung tá Phan An, Tổ trưởng Tổ Cảnh sát trật tự - Công an phường Cửa Nam, cho hay: "Hiện nay, chúng tôi đã chuyển sang giai đoạn 2 là giai đoạn xử lý vi phạm hành chính, thường xuyên tuần tra, kiểm soát và lập biên bản các cơ sở vi phạm. Cá biệt, có những cơ sở phải lập biên bản 2-3 lần do đã nhắc nhở, xử phạt nhưng vẫn tái diễn, và chúng tôi tiếp tục xử lý. Chúng tôi thực hiện quyết liệt để bộ mặt của phường thay đổi rõ rệt hơn".
Sau ba tuần triển khai, diện mạo nhiều tuyến phố trên địa bàn đã chuyển biến rõ rệt: xe cộ được xếp ngay ngắn, gọn gàng, dành lối đi cho người đi bộ; tình trạng lấn chiếm vỉa hè giảm đáng kể; nhận thức của người dân về trật tự đô thị được nâng lên rõ rệt, góp phần tạo nên không gian đô thị ngày càng sáng – xanh – sạch – đẹp.
Việc xây dựng phường kiểu mẫu hướng tới tạo nên sự đồng thuận trong nhận thức và hành động của mỗi người dân, để người dân thực sự trở thành chủ thể trong việc gìn giữ trật tự đô thị. Khi mô hình thí điểm phát huy hiệu quả, những chuyển biến tích cực sẽ lan tỏa rộng hơn, góp phần đưa Hà Nội tiến gần hơn tới mục tiêu xanh – sạch – đẹp – văn minh – hiện đại. Đây không chỉ là sự thay đổi về cảnh quan mà quan trọng hơn, là sự chuyển biến trong thói quen và nếp sống của người dân Thủ đô.
Nỗ lực giữ nếp sống văn minh đô thị
Bà Nguyễn Thị Xuân Thắng là Tổ trưởng tổ dân phố số 2 phường Cửa Nam. Từ ngày áp dụng công nghệ vào việc quản lý, bà không còn phải đi từng nhà, gõ cửa từng hộ dân để thông báo hay vận động nữa. Tất cả đều nhanh, gọn qua tin nhắn gửi lên nhóm Zalo.
"Chúng tôi có tất cả 22 nhóm Zalo, chia nhỏ vào các ngõ. Khi thông tin, tất cả người dân đều nắm bắt được và chung tay ủng hộ chủ trương này để xây dựng phường kiểu mẫu đúng tiến độ", bà Thắng chia sẻ.
Không chỉ thuận tiện cho việc quản lý, công nghệ gắn với đời sống cũng giúp người dân cập nhật tin tức nhanh hơn, đồng thời có thêm một kênh phản ánh thuận tiện. Công nghệ giúp tạo nếp sống đô thị bền vững thay vì những hô hào khẩu hiệu, người dân và chính quyền cùng giám sát chính mình.
Ở cả ba phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam hay Ba Đình, nỗ lực giữ gìn nếp sống đô thị không chỉ dừng lại ở việc quét sạch rác mỗi ngày, mà đi xa hơn là tạo dựng một cơ chế vận hành mới, nơi người dân và chính quyền cùng chia sẻ trách nhiệm, cùng giám sát bằng những công cụ hiện đại.
Phường Hoàn Kiếm đã thành lập 12 tổ xử lý vi phạm, tiếp nhận phản ánh trực tiếp cũng như thông qua iHanoi, VNeID, nhóm của các tổ dân phố… Đồng thời kiến nghị lắp đặt camera AI để phạt nguội các trường hợp cố tình vi phạm. Việc lựa chọn camera AI để “cùng giám sát” cũng là lựa chọn của phường Ba Đình.
Bà Nguyễn Thị Đoan Trang, Phó Chủ tịch UBND phường Ba Đình, cho biết: “Chúng tôi đã huy động các nguồn xã hội hoá để đầu tư, lắp đặt hệ thống camera an ninh theo cấu hình mới, có ứng dụng AI. Các camera này được lắp đặt tại các điểm đen về vệ sinh môi trường và trật tự đô thị để có hình ảnh phạt nguội khi cần thiết, trong thời gian tổ chức".
Những vi phạm tưởng như “nhỏ” nhưng kéo dài nhiều năm - đỗ xe sai quy định, dừng đỗ tùy tiện, chiếm dụng vỉa hè - giờ đây được phát hiện và xử phạt minh bạch, tạo nên thói quen mới. Ai cũng phải có trách nhiệm với không gian chung, xây dựng phường kiểu mẫu về trật tự, văn minh đô thị.
