Việt Nam cần lộ trình chuyển đổi sang xăng E10
Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 nên việc chuyển sang xăng sinh học là tất yếu. Tuy nhiên, lộ trình xăng E10 còn nhiều khó khăn do bài học từ xăng E5.
Với việc cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, lộ trình chuyển sang xăng sinh học là tất yếu. Tuy nhiên, lộ trình cho xăng E10 cũng còn không ít khó khăn, nhất là khi Việt Nam đã triển khai xăng E5 từ năm 2018 nhưng gần như thất bại.
Các chuyên gia cho rằng: để tránh việc người tiêu dùng ít lựa chọn như đã xảy ra với xăng E5, cần có lộ trình chuyển đổi cũng như thông tin đầy đủ tới người tiêu dùng. Được bán trên thị trường từ năm 2008, xăng E5 ban đầu được đón nhận nhưng về sau giảm dần sức hấp dẫn. Tỷ lệ sử dụng xăng E5 ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa là 50%, bởi những nơi này có thu nhập còn thấp và xe máy cũ vẫn phổ biến. Ngược lại, tại các thành phố lớn chỉ đạt khoảng 10%. Người tiêu dùng có lý do khác nhau để e ngại loại xăng này.
Anh Trịnh Lê Nguyên Khôi (phường Yên Hòa) cho biết: “Trước giờ, tôi đổ xăng 95 thôi. Nghe tin đổi sang loại xăng mới thì tôi không biết linh kiện xe mình có phù hợp với loại xăng mới không? Phải thay đổi như thế nào? Nói chung, tôi rất phân vân”.
Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân khiến xăng E5 dần bị thị trường quay lưng là do sử dụng nền RON92 - loại xăng từng phổ biến cách đây hơn một thập kỷ nhưng hiện đã lỗi thời. Trong khi đó, phần lớn phương tiện hiện nay, đặc biệt là xe đời mới, được thiết kế để tối ưu hiệu suất với xăng có chỉ số octan cao hơn, như RON95.
PGS.TS Phạm Hữu Tuyến – Gián đốc Trung tâm nghiên cứu các Nguồn động lực và Phương tiện tự hành, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết: “Các nghiên cứu của chúng tôi trước đây đối với xăng E5-RON 92 đã cho thấy rằng, hầu hết các phương tiện đều có thể sử dụng được xăng E5-RON 92 trong trường hợp phương tiện đó phù hợp với trị số octan là 92, không gây ra những ảnh hưởng gì tới phương tiện và động cơ. Tương tự như vậy với xăng sinh học E10-RON 95, với 10% ethanol trong nhiên liệu E10-RON 95 thì cũng không gây ra những ảnh hưởng đáng kể đối với các phương tiện. Có thể nói rằng, xăng E10-RON 95 cũng sử dụng phù hợp với hầu hết các loại phương tiện ngoại trừ một số xe tuổi đời 25 năm trở lên. Các kết quả thử nghiệm đều cho thấy rằng, khi sử dụng xăng sinh học E10-95, các tính năng kỹ thuật của động cơ, ví dụ như công suất hoặc số tiêu nhân liệu hoàn toàn tương đương với trường hợp khi sử dụng xăng khoáng”.
Để việc triển khai xăng E10 thành công, người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin chính xác, dễ hiểu về đặc tính kỹ thuật, mức độ tương thích với các loại phương tiện phổ biến hiện nay.
Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong cho biết: “Việc chấp nhận sử dụng xăng E10 hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết phụ thuộc vào nguồn cung và nguồn thay thế. Nếu như Nhà nước chỉ cung cấp duy nhất xăng E10 thì đương nhiên người dân phải sử dụng. Thứ hai, phụ thuộc vào sự hấp dẫn của giá cả. Thứ ba, phụ thuộc vào mức độ thông tin cũng như sự hiểu biết và tình hình thực tế tác động của xăng E10 đối với hoạt động của máy móc . Vì thế, để khuyến khích người dân sử dụng thì các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Công Thương cần có những giải trình những thông tin cần thiết và công bố rộng rãi để dân hiệu tác động của nó".
Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cho rằng, việc triển khai sử dụng nhiên liệu sinh học đồng bộ cả nước cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng. Nhà điều hành cũng cần sớm sửa một số bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu, quy chuẩn với xăng E10... Cùng với đó đẩy mạnh tuyên truyền, tránh hiểu sai về công dụng dẫn đến tâm lý “bài xích” như đã từng xảy ra với xăng E5.
