ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Những cái tên thống trị đề cử Oscar 2024

Trong danh sách chính thức, Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ công bố 10 bộ phim sẽ tranh giải “Phim xuất sắc nhất”, trong đó phải kể đến những ứng cử viên sáng giá như “Oppenheimer”, “Poor Things”, “Killers of the Flower Moon”. 

“Oppenheimer” được coi là tác phẩm thống trị mùa Oscar năm nay, với 13 đề cử ở nhiều hạng mục quan trọng như: “Phim xuất sắc nhất”, “Đạo diễn xuất sắc nhất”, “Nam diễn viên chính xuất sắc nhất”… Trên thực tế, điều này cũng không quá bất ngờ bởi bộ phim đã liên tục được xướng tên tại các lễ trao giải khác như Quả cầu vàng, BAFTA hay Critics’ Choice. Câu chuyện về cuộc đời của cha đẻ bom nguyên tử là một thành công lớn khi thu về hơn 950 triệu USD từ kinh phí sản xuất 100 triệu USD, qua đó trở thành bộ phim có doanh thu cao thứ ba vào năm 2023, bộ phim liên quan đến Chiến tranh thế giới thứ hai có doanh thu cao nhất, bộ phim tiểu sử có doanh thu cao nhất, và bộ phim dán nhãn R có doanh thu cao thứ hai mọi thời đại.

Kế đến là “Poor Things” với 11 đề cử tại giải thưởng danh giá năm nay. Bộ phim hài - khoa học viễn tưởng đã chứng minh được thành công của mình khi giành chiến thắng liên tiếp tại Quả Cầu Vàng 2024 ở hạng mục “Phim nhạc kịch/hài kịch hay nhất” và “Nữ diễn viên phim nhạc kịch/hài kịch xuất sắc nhất”. Phim cũng nằm trong top 10 tác phẩm điện ảnh hay nhất năm 2023 do Viện phim Mỹ và Ủy ban Quốc gia về phê bình điện ảnh Mỹ bình chọn.

“Killers of the Flower Moon” cũng gây tiếng vang lớn với 10 đề cử tại nhiều hạng mục quan trọng. Phim dựa trên cuốn sách phi hư cấu cùng tên thuộc thể loại hình sự của nhà báo David Grann, với nội dung tập trung khai thác nạn xung đột văn hóa và sắc tộc. Ngay khi ra mắt, tác phẩm của đạo diễn huyền thoại Martin Scorsese đã nhận được số điểm gần như tuyệt đối tại các chuyên trang phê bình điện ảnh, cũng như nhận được tràng pháo tay dài 9 phút tại liên hoan phim Cannes lần thứ 76. Ủy ban Quốc gia về Phê bình điện ảnh Mỹ đã vinh danh “Killers of the Flower Moon” là phim hay nhất năm 2023.

Một điều thú vị là sau khi danh sách đề cử Oscar lần thứ 96 được công bố, công chúng ngay lập tức có thể cảm nhận được không khí lễ tình nhân Valentine đang tràn ngập. Lý do là bởi ít nhất sáu cặp đôi đều được xướng tên cùng nhau. Đầu tiên phải kể đến đạo diễn Christopher Nolan và vợ ông – nhà sản xuất Emma Thomas cho phim “Oppenheimer”. Kế đến là Justine Triet và nhà biên kịch Arthur Harari cho phim “Anatomy of a Fall”; cặp đôi tác giả của “May November” Samy Burch và Alex Mechanik; hay cặp đôi đạo diễn Jared và Jerusha Hess cho phim hoạt hình ngắn “Ninety-Five Senses”. 

Nhiều tên tuổi gây tiếc nuối khi bị loại

Oscar 2024 chứng kiến sự xuất hiện của nhiều gương mặt mới đầy triển vọng, mang tới làn gió mới cho ngành công nghiệp điện ảnh. Trong số các đề cử, có những nhân vật mới gây ấn tượng mạnh mẽ với khán giả và giới phê bình. Tuy nhiên, năm nay cũng ghi nhận sự vắng mặt đáng tiếc của một số diễn viên tên tuổi. Sự thiếu vắng này tạo nên một không khí Oscar có phần khác biệt, pha lẫn cảm xúc hào hứng và tiếc nuối. 

Một số diễn viên được giới chuyên môn đánh giá cao vắng mặt ở danh sách đề cử giải thưởng Oscar năm nay. Điển hình là Leonardo DiCaprio bị loại khỏi hạng mục “Nam chính xuất sắc”, làm nhiều người hâm mộ tài tử không hài lòng. Nam diễn viên đã đặt tâm huyết vào vai diễn trong “Killers of the Flower Moon” không kém so với Lily Gladstone – người đóng vai vợ anh trong phim và được đề cử giải “Nữ chính xuất sắc nhất”, nhưng vẫn không được gọi tên. Vanity Fair nhận xét sự vắng mặt của tài tử là do đội ngũ sản xuất tập trung chiến dịch chạy đua Oscar cho Lily Gladstone nhiều hơn DiCaprio. Tạp chí Variety thì trích dẫn một số tin đồn DiCaprio không thể tiến sâu ở vòng trong Oscar từ lúc nam diễn viên trượt đề cử SAG Awards, giải tiền Oscar quan trọng bậc nhất Hollywood, hôm 10/1.

Trước “Killers of the Flower Moon”, nhiều tác phẩm xuất sắc của Leonardo DiCaprio như “The Departed”, “Catch Me If You Can” và “Revolutionary Road” đều không được đề cử. Tờ Hollywood Reporter cho rằng kết quả trên không có gì đáng ngạc nhiên, vì nó phản ánh rõ ràng DiCaprio không có duyên với Oscar. Tài tử sinh năm 1984 có vẻ lại tiếp tục một chuyện tình buồn với giải thưởng danh giá nhất hành tinh này khi trong suốt ba thập kỷ đứng trước ống kính và năm lần “bước hụt” lên đỉnh Oscar, nam diễn viên chỉ có một lần duy nhất thắng giải nam chính xuất sắc cho phim “The Revenant” vào năm 2016. 

Tương tự DiCaprio, một số diễn viên được khán giả kỳ vọng nhưng trượt ở vòng đề cử cuối, như Fantasia Barrino và Taraji P. Henson với phim “The Color Purple”. Tác phẩm chỉ được một đề cử nữ phụ cho Danielle Brooks. 

Các nữ diễn viên nổi tiếng Julianne Moore và Natalie Portman của “May December” cũng vắng mặt ở hạng mục diễn xuất, dù đã được vinh danh ở một số lễ trao giải khác trước thềm Oscar.

Một mùa Oscar đa dạng sắc tộc, tôn vinh nữ giới

Trước đây, giải thưởng của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ thường bị chỉ trích là “Oscar toàn da trắng”, với rất nhiều phản đối công khai về sự chênh lệch giữa số lượng diễn viên da trắng và diễn viên da màu được vinh danh. Tuy nhiên, nhìn vào danh sách đề cử năm nay, người hâm mộ có thể thấy được nỗ lực đa dạng hóa và mang tính toàn cầu hơn, cũng như cải thiện tình trạng bất bình đẳng nam nữ. Nhìn chung, các đề cử Oscar 2024 có sự đa dạng rõ rệt, bao gồm nhiều diễn viên da màu hay số lượng lớn nhân vật nữ trong ngành công nghiệp điện ảnh. 

Trong số 20 người được đề cử cho hạng mục diễn xuất tại Oscar năm nay có tới 7 cái tên không phải là người da trắng. Từ Lily Gladstone, Danielle Brooks, Da’Vine Joy Randolph, America Ferrera, Colman Domingo, Sterling K. Brown đến Jeffrey Wright, đây đều là đề cử Oscar đầu tiên trong sự nghiệp của họ. Colman Domingo cũng trở thành người Mỹ Latinh gốc Phi đầu tiên được đề cử “Nam diễn viên chính xuất sắc nhất” thông qua màn trình diễn đầy thuyết phục của mình trong bộ phim truyền hình về quyền công dân “Rustin”. 

Sau chiến thắng mang tính lịch sử của “Everything Everywhere All at Once” với nhiều đại diện châu Á hồi năm ngoái, đường đua Oscar năm nay lại gần như vắng bóng những gương mặt gốc Á ở hạng mục diễn xuất. Dù vậy, đạo diễn kiêm biên kịch Celine Song đã làm nên lịch sử khi là người phụ nữ châu Á đầu tiên được đề cử “Kịch bản gốc xuất sắc nhất” cho “Past Lives”. 

Bên cạnh đó, màn tái xuất của nhà làm phim Nhật Bản Hayao Miyazaki với “The Boy and the Heron” cũng trở thành ứng cử viên ưu tú cho hạng mục “Phim hoạt hình hay nhất”. Bom tấn giả tưởng “Godzilla Minus One” của đạo diễn Yamazaki Takashi tranh giải ở lĩnh vực “Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất”. “Perfect Days” được chỉ đạo bởi đạo diễn người Đức Wim Wenders nhưng kể một câu chuyện Nhật, ngôn ngữ Nhật, theo dấu hành trình bóc tách quá khứ của một nam nhân viên dọn vệ sinh có mặt tại đề cử “Phim quốc tế xuất sắc nhất”. Ba đại diện Nhật Bản tham gia chinh phục tượng vàng đã tái khẳng định một năm rực rỡ của điện ảnh xứ sở hoa anh đào nói riêng và điện ảnh châu Á nói chung.

Oscar 2024 cũng được coi là một năm lên ngôi của nữ quyền. Khoảng một phần ba danh sách đề cử được công bố là phụ nữ, tỷ lệ cao nhất trong 3 năm trở lại đây. Trong tổng số 22 hạng mục, 18 hạng mục có ít nhất một đề cử là nữ giới.

Nổi bật nhất là Lily Gladstone với màn trình diễn ấn tượng trong “Killers of the Flower Moon” đã trở thành người phụ nữ da đỏ đầu tiên trong lịch sử nhận được đề cử “Nữ diễn viên xuất sắc nhất” tại Oscar. Cùng với vai diễn đột phá của Emma Stone trong “Poor things”, Lily Gladstone được coi là một trong số những nữ diễn viên có khả năng đoạt tượng vàng nhất vào tháng 3 tới. 

Bên cạnh đó, lần đầu tiên trong lịch sử Oscar, ba trong số các đề cử tại hạng mục “Phim điện ảnh xuất sắc nhất” vinh danh các nữ đạo diễn. Tuy nhiên, chỉ có Justine Triet được đề cử “Đạo diễn xuất sắc nhất” với “Anatomy of a Fall”, đánh dấu năm thứ 5 liên tiếp có ít nhất một phim được đề cử “Phim xuất sắc nhất” do một phụ nữ làm đạo diễn. Nữ đạo diễn 45 tuổi cũng là người phụ nữ thứ tám được đề cử ở hạng mục “Đạo diễn xuất sắc nhất” trong suốt 96 mùa Oscar. Đến nay, chỉ có ba người đoạt giải là Jane Campion năm 2021, Chloé Zhao năm 2020 và Kathryn Bigelow năm 2009. 

Những người phụ nữ đáng chú ý khác tranh giải tại Giải Oscar năm nay bao gồm Thelma Schoonmaker và Jennifer Lame với đề cử “Biên tập xuất sắc nhất”, Laura Karpman với “Nhạc phim gốc xuất sắc nhất”, Kiyoko Shibuya với “Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất”, Gerwig với “Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất”, và Samy Burch, Celine Song, Justine Triet cùng tranh giải “Kịch bản gốc xuất sắc nhất”. 

Lễ trao giải Oscar năm nay đánh dấu một bước tiến lớn trong ngành điện ảnh, với nhiều đề cử bao gồm các nhóm sắc tộc và giới tính khác nhau, phản ánh cam kết mạnh mẽ hơn trong việc thúc đẩy sự công bằng và bình đẳng. Với những tiến bộ này, Oscar ngày càng khẳng định vị thế là sự kiện điện ảnh được chú ý nhất hành tinh. Mỗi lễ trao giải không chỉ là dịp tôn vinh những tác phẩm và những nhân vật xuất sắc, mà còn là một ngày hội lớn của ngành công nghiệp giải trí, sự kiện văn hóa đáng được mong đợi mỗi năm.