Mỹ bán F-35 cho Saudi Arabia: Cơ hội hay rủi ro?
Chính phủ Mỹ đang cân nhắc bán tiêm kích F-35 - chiến đấu cơ tàng hình tiên tiến nhất thế giới cho Ả Rập Xê Út, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump chuẩn bị đón tiếp Thái tử Mohammed bin Salman tại Nhà Trắng vào tuần tới.
Hãng tin Reuters trích dẫn một số nguồn thạo tin cho biết về nội dung trên. Theo đó, quyết định này mở ra cơ hội kinh tế và củng cố quan hệ chiến lược giữa hai nước, đồng thời đặt ra những lo ngại nghiêm trọng về an ninh và cân bằng quân sự ở Trung Đông.
Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA), các quan chức Lầu Năm Góc cảnh báo công nghệ độc quyền trên F-35 có thể bị rò rỉ cho Trung Quốc thông qua hoạt động gián điệp hoặc hợp tác quân sự với Riyadh. Đây là vấn đề đặc biệt nhạy cảm vì F-35 được coi là một trong những chiến đấu cơ hiện đại nhất thế giới, với khả năng tàng hình và trang bị tiên tiến, giúp Mỹ và các đồng minh duy trì lợi thế quân sự.
Ngoài rủi ro về công nghệ, thương vụ còn có thể ảnh hưởng đến vị thế quân sự của Israel – đồng minh của Washington tại Trung Đông. Israel hiện là quốc gia duy nhất tại khu vực vận hành F-35, với đội hình khoảng 45 chiếc. Tuy nhiên, Tel Aviv ngày 15/11 bất ngờ tuyên bố ủng hộ việc Mỹ bán F-35, với điều kiện Riyadh tiến hành bình thường hóa quan hệ với Nhà nước Do Thái.
Theo giới quan sát, đây là bước chuyển đáng chú ý, cho thấy chiến lược của Israel đang mở rộng từ ưu thế quân sự sang mục tiêu chính trị dài hạn, tạo dựng trục hợp tác mới với các quốc gia Ả Rập. Nếu thỏa thuận F-35 trở thành một phần của “gói bình thường hóa” thì tác động sẽ vượt xa lĩnh vực quân sự, có thể kéo theo thay đổi cấu trúc quan hệ trong khu vực.
Reuters và New York Times cho biết, bất chấp những lo ngại về an ninh, kế hoạch bán F-35 cho Riyadh hiện đã vượt qua rào cản quan trọng tại Lầu Năm Góc, mở đường để Bộ trưởng Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth phê duyệt trong thời gian tới. Sau Lầu Năm Góc, thương vụ phải trải qua đánh giá liên ngành, trình Quốc hội và cần chữ ký cuối cùng của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, sự ủng hộ của Nhà Trắng và mong muốn thúc đẩy quan hệ với Riyadh khiến nhiều chuyên gia đánh giá khả năng thông qua là khá cao.
