Vẻ đẹp từ ngàn xưa trên đất Huế hôm nay
Nhắc đến Huế là nhắc đến một miền đất di sản, nơi từng là kinh đô vàng son của triều Nguyễn, đồng thời cũng là cái nôi của thơ ca, nhạc họa.
Huế mang vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính, nhưng cũng đầy mộng mơ và dịu dàng như chính con người nơi đây. Vẻ đẹp ấy không chỉ được gìn giữ trong thành quách, lăng tẩm, trong dòng sông Hương thơ mộng, mà còn trong tà áo dài tím, trong tiếng "dạ, thưa" ngọt ngào, trong những câu hò man mác ngân nga trên sông nước…
Trong các thành phố của dải đất hình chữ S, tôi có một tình cảm đặc biệt với Huế. Từ bé tôi đã mến yêu mảnh đất này qua lời giới thiệu đầy mê đắm của nhà thơ Tố Hữu: “Đây xứ mơ màng, đây xứ thơ”. Khi đi học, tôi đọc gần như thuộc hết cả tập thơ “Từ ấy” để lắng nghe nhịp lòng của thi nhân dành cho quê mẹ, để thấy nhà thơ đã gửi toàn bộ linh hồn Huế vào trong thơ.
Lớn lên, tôi yêu cả con sông Hương với những giai điệu trữ dành riêng cho Huế trong ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Rồi tôi đọc thơ của Bà Huyện Thanh Quan viết ở Huế. Và cả kiệt tác "Truyện Kiều" của Nguyễn Du cũng được viết khi ông làm quan triều Nguyễn. Mới hiểu rằng mảnh đất này đã hoài thai nhiều văn nhân, thi sĩ. Huế là mảnh đất dệt mộng, dệt thơ.
Sau này, khi được tới thăm Huế, tôi chạnh lòng trước những phù vân. Chứng tích xưa với bao triều đại vàng son vẫn đây mà người xưa không còn nữa. Còn đó lăng tẩm, thành quách mà bóng tài tử, giai nhân ở chốn nao…
Bồi hồi trước Đại Nội, tôi lại nhớ tới câu thơ của nhà thơ Tố Hữu, trong những năm tháng đau thương của lịch sử, vẫn ngời lên vẻ đẹp rất duyên của Huế “Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng/ Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai”?
Những lần về với Huế, tôi đều tới thăm Đại Nội, đứng lặng ngắm nhìn những kiệt tác kiến trúc cung đình. Rồi thả bộ theo dòng sông Hương, để trong tâm hồn như ngân nga một điệu hò xứ Huế…
Tôi vô cùng ấn tượng với hình ảnh những người con gái Huế có giọng nói mềm như dòng chảy của sông Hương, với những tiếng “dạ, thưa” không thể lẫn. Mỗi lần có dịp về đây, tôi lại lặng người đứng ngắm những tà áo dài tím thướt tha như nhuốm cả sắc chiều xứ Huế trong vẻ đẹp đầy quyến rũ. Tôi đặc biệt yêu những bóng giai nhân với sắc tím dịu dàng đi về trên chiếc cầu Tràng Tiền, đứng ngắm từ xa mà tôi cứ ngỡ đó là một bức tranh hội họa phương Đông.
Đêm, cầu Tràng Tiền như bảy sắc cầu vồng lung linh trong ánh điện muôn màu. Mỗi nhịp cầu mang một vẻ, giống như thiếu nữ Huế đang độ xuân thì mỗi người một nét riêng. Nhà văn Huế Hoàng Phủ Ngọc Tường đã xem con sông Hương như người tình của Cố đô. Tôi chạnh nghĩ, những cô gái Huế từng uống mạch nguồn của sông Hương mà thành những giai nhân mang vẻ đẹp của dòng sông để rồi văn nhân từng bâng khuâng đặt câu hỏi lớn “Dòng sông ai đã đặt tên?” .
Sắc màu Huế lộng lẫy như thể tạo hoá đã tạc nên một bức tranh sống động cho Kinh thành để tạo chất riêng. Sắc tím của tà áo dài, sắc trắng của nón lá, sắc xanh của sông Hương, núi Ngự, bầu trời… đã vẽ nên một Huế thơ mà đứng trước đó, lòng người thế tất phải dịu dàng. Tôi tự hỏi mình: phải chăng, thiên nhiên đã hình thành nên tính cách của con người xứ Huế? Hay là sự hoà điệu giữa hồn người với cảnh sắc đã tạo nên vẻ đẹp riêng cho xứ sở vàng son?
Nếu cách đấy không xa, có một thành phố Đà Nẵng đầy sức trẻ, năng động, ồn ã, mang vẻ đẹp hiện đại như dáng vẻ của một trang tuấn kiệt thì nơi đây, Huế vẫn giữ nguyên vẻ dịu dàng như một cô gái đẹp duyên dáng, đài trang... Huế hút hồn tôi bởi vẻ đẹp gợi cảm mà ẩn giấu.
Những ngày này, mùa thu đang về trên đất Huế. Trong mùa thu Tháng tám rực rỡ của đất nước, tôi như chợt nghe âm vang lời thơ Tố Hữu với niềm hạnh phúc vỡ oà khi Huế giải phóng mà lòng bỗng trở nên háo hức: "Chừ đây Huế, Huế ơi! Xiềng gông xưa đã gãy/ Hãy bay lên! Sông núi của ta rồi!”. Huế cũng đang tràn ngập sắc cờ hoa cùng với Thủ đô đón mừng khoảnh khắc lịch sử của đất nước. Giữa mùa vui, tôi như thấy rất rõ một cuộc bàn giao lịch sử vĩ đại mà Huế được xem là điểm trọng đại bậc nhất.
Chiều Đại Nội nhiều tơ vương. Huế trong tôi không chỉ là thành quách rêu phong, là sông Hương, núi Ngự, mà còn là vẻ đẹp dịu dàng đã đi cùng đất nước qua bao thăng trầm. Vẻ đẹp ấy từ ngàn xưa vẫn ngân nga trong câu hò mái nhì, mái đẩy, và hôm nay vẫn hiện hữu trong tà áo tím thướt tha, trong nụ cười hiền hậu của người con gái cố đô. Huế - trầm mặc mà tha thiết, dịu dàng mà sâu lắng, để bất cứ ai một lần ghé đến đều mang theo trong lòng một chút thương nhớ.
Chào Huế và hẹn ngày gặp lại - khi mùa thu lại ghé qua đất trời cố đô, khi sông Hương vẫn chảy lững lờ, để lòng người thêm một lần nữa bâng khuâng trước vẻ đẹp từ ngàn xưa còn nguyên vẹn đến hôm nay.
Lê Nguyễn
