Vạt nắng cuối thu
Giông bão vừa qua đi, Hà Nội lại có những ngày nắng muộn. Như ai đó giữ lại chút ấm áp cuối mùa để xoa dịu những chiều lặng lẽ. Có những vạt nắng rất khẽ, đến và đi thật nhẹ mà để lại trong ta bao nỗi niềm không gọi được tên.
Trong hành trình của mùa, của thời gian và ký ức, nắng luôn hiện diện – có lúc dịu dàng, có khi bỏng rát – nhưng luôn gợi nhớ yêu thương.
Sau những ngày mưa xối xả, trời lại hửng nắng. Ngõ nhỏ một sáng bỗng xôn xao bởi bước chân con trẻ, bởi tiếng nói cười hồn nhiên. Lá vàng theo gió rơi nhẹ, đáp bên bức tường cũ, bên gờ đá lún phún rêu xanh. Cái se lạnh đầu ngày khiến màu nắng hôm nay dịu dàng hơn mọi khi.
Nắng mùa này ít lắm, vì những cơn mưa cứ nối nhau mãi không dứt. Chỉ có đôi lúc, nắng hắt một tia mơ màng ở ban trưa. Nắng phai trên những tán bàng đỏ góc phố. Thời gian chợt chậm lại trong ánh mắt người lữ khách, ngẩn ngơ trước hàng cây thay lá, khép lại một hành trình và mở ra hành trình tiếp theo. Mùa và nắng vẽ nên bức tranh chan chứa yêu thương, đong đầy nỗi nhớ. Nắng làm cuộc đời thêm sắc màu.
Chiều, nắng nghiêng trên thềm nhà cũ. Mùi nhựa cây từ đống củi xếp góc sân quyện với hương thuốc nam mẹ vừa hái. Từng sợi nắng như tơ óng vắt ngang bờ dậu, đung đưa mấy ngọn mồng tơi. Ngoài cánh đồng, nắng thơm mùi lúa non vừa ngậm sữa. Dưới bến nước lao xao, nắng soi mặt sông lung linh sắc thủy tinh.
Nắng còn kể chuyện xưa: chuyện bà mang áo tơi băng qua trảng cát những ngày gió Lào khô bỏng rát; chuyện mẹ phơi lại thúng thóc bị mưa tạt ướt hiên sau; chuyện cha trở mấy tàu dừa cho khô rồi tước gân làm chổi. Bầy gà con líu ríu bới đống lá hoai mục. Và câu ca dao thuở nhỏ lại vang lên: “Tháng Mười có nắng, nhưng ngày nắng không”. Ẩn trong từng ngọn nắng ấy là bao cung bậc cảm xúc: dịu dàng, e ấp, mà cũng khát khao, mong đợi…
Tôi ngồi nhìn nắng, lòng đầy những tâm tư trỗi dậy. Như thể nắng mang theo cả ký ức vừa đi ngang. Tôi đã đi qua bao mùa nắng: nắng Tây Nguyên thơm mùi dã quỳ; nắng xứ lạnh khẽ tan cùng sương trên áo những du khách ngang dốc; và có cả cái nắng miền Trung mỏi mòn triền sông trưa gắt, nắng trải trên đồng hoang mỗi chiều buông.
Tuổi thơ tôi lớn lên trong ngôi nhà có ô cửa sáng tràn nắng. Nắng ngủ quên trên trang sách mở. Nắng đùa bên chiếc võng trưa ầu ơ tiếng mẹ ru. Nắng đành hanh bên luống cày dang dở cuối mùa. Tôi trở về quê trong một chiều cuối thu, muốn ôm nắng vào lòng, để tia nắng yếu ớt hòa vào ký ức bời bời. Tôi hít căng lồng ngực vị nắng quê nhà và bất giác nhớ về những tháng ngày quê mình đầy nắng – thứ nắng hun khét mái tóc trẻ nghèo, nhuộm nâu bùn đất ở khoeo chân người lam lũ. Nắng cùng mẹ gánh gồng lo cho cả nhà qua thời giáp hạt. Nắng hong giọt sương muối trên chiếc áo nâu cha mặc từ tờ mờ sáng.
Cuối mùa thu, nắng trở nên mong manh. Tháng Mười đi qua, giọt nắng – sợi mưa giao hòa trong nỗi nhớ. Con đường cũ xào xạc lá bay. Nắng lặng lẽ theo chân người lữ hành trong hành trình bất tận. Chiều lịm dần sau đồi, những sợi nắng cuối cùng đánh thức tôi suy tư về mùa, về tháng ngày trôi nhanh theo vòng quay tạo hóa. Lời thơ trong ký ức lại vọng về: “Ai gom hết nắng cho chiều?” – câu hỏi chênh chao mà day dứt.
Ngõ nhỏ hôm nay lại rộn rã tiếng cười. Rêu phong phai màu. Nắng màu ngọc bích buông nhẹ xuống bờ tường. Tôi nghe đâu đó gió thơm mùi nắng, nhìn cây khế góc sân vàng những quả. Trong miên man nỗi nhớ, nắng… hóa thành tên mà gọi xuống trái tim mình.
Ngõ nhỏ lặng dần. Chiều cuối thu rút nắng về phía chân mây.
Những vạt nắng thưa thớt cuối ngày như muốn nhắn nhủ rằng: điều ấm áp luôn ở lại, ngay cả khi ta tưởng như mọi ánh sáng đã tắt.
Có đôi khi, chỉ một tia nắng mỏng manh thôi cũng đủ làm sống dậy bao ký ức, bao rung động mong manh của một thời đã cũ. Ta chợt thấy mình bé lại, đứng trước ngưỡng cửa của những yêu thương còn dang dở. Ta gọi tên nắng như gọi tên một người…
Và trong khoảnh khắc ấy, những giai điệu quen thuộc bỗng ngân lên trong lòng ai đó: “Gọi nắng… trên vai em gầy…” Một lời gọi dịu dàng, mỏng manh như vạt nắng cuối thu.
Sơn Trần
