Trường tiểu học, trung học tổ chức theo quy trình ngân sách nào?
Nhiều đại biểu Quốc hội băn khoăn về quy trình ngân sách khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp, gồm: trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trung tâm, đơn vị sự nghiệp...
Tiếp tục kỳ họp thứ 9, sáng 26/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi). Nhiều ý kiến bày tỏ băn khoăn về quy trình ngân sách khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, gồm: trường tiểu học, trường trung học cơ sở, các trung tâm, đơn vị sự nghiệp...
Làm rõ hơn quy trình ngân sách nhà nước ở cấp xã
Theo đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ – đoàn Hà Tĩnh, xã hiện nay đang là đơn vị cấp ngân sách cuối cùng, đồng thời là đơn vị sử dụng ngân sách không có đơn vị dự toán trực thuộc.
Sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, một số đơn vị dự toán cấp huyện được chuyển xuống xã quản lý như: trường tiểu học, trường trung học cơ sở… “Những đơn vị này đang thực hiện theo mô hình đơn vị dự toán độc lập thuộc cấp huyện, vừa là đơn vị dự toán ngân sách nhà nước, vừa là đơn vị sử dụng ngân sách. Vậy những đơn vị này sẽ được tổ chức theo mô hình và quy trình ngân sách như thế nào? Quy định pháp luật chưa làm rõ điều này”, đại biểu Thơ bày tỏ băn khoăn.
Hiện tại, khoản 9, điều 4 cũng chỉ mới quy định đơn vị dự toán ngân sách là cơ quan, tổ chức, đơn vị được cấp có thẩm quyền giao ngân sách. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo làm rõ hơn nội hàm về quy trình ngân sách cấp xã. Theo đó, cấp có thẩm quyền giao dự toán ngân sách cho đơn vị dự toán ngân sách các cấp, đảm bảo cho việc tổ chức thực hiện quy trình ngân sách nhà nước ở các cấp ngân sách phù hợp với yêu cầu sắp xếp đơn vị hành chính, đặc biệt là mô hình hành chính cấp xã.
Phân quyền ngân sách theo mức tự chủ tài khóa
Đại biểu Thạch Phước Bình – đoàn Trà Vinh nêu ý kiến, hiện nay các địa phương được giao nhiệm vụ rất lớn trong phát triển kinh tế xã hội, nhưng lại bị giới hạn nghiêm ngặt trong cơ chế phân bổ, điều hành và điều chỉnh ngân sách.
Dự thảo có tiếp thu và trao quyền cho HĐND cấp tỉnh quyết định mức chi, nhưng lại chưa có khung chính sách phân cấp theo năng lực tài chính và hiệu quả sử dụng ngân sách. "Trong thực tế, nhiều địa phương như Quảng Ninh, Bình Dương, Đồng Nai… có mức độ tự cân đối ngân sách rất cao. Những địa phương này lại không được mở rộng không gian chính sách tài khóa. Ví dụ như quyết định mức thu phí chi chuyển đổi số, cơ chế PPP cấp tỉnh…", đại biểu Thạch Phước Bình băn khoăn.
Từ đó, đại biểu đề xuất quy định phân quyền ngân sách theo mức độ tự chủ tài khóa. Các tỉnh có tỷ lệ cân đối từ 80% trở lên được phép tự quyết một số khoản thu chi, điều chỉnh định mức nội bộ. Đồng thời, cho phép thiết lập khung ngân sách linh hoạt tại một số địa phương thí điểm như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng… Bao gồm cơ chế luân chuyển nguồn lực ngân sách lũy kế và đầu tư theo kết quả đầu ra.
