Thượng đỉnh Nga – Mỹ được khởi động sau điện đàm Trump - Putin
Cuộc điện đàm kéo dài hơn hai tiếng giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump diễn ra vào tối thứ Năm (16/10) được xem là một trong những cuộc trao đổi song phương quan trọng nhất kể từ đầu năm.
Đây là lần thứ tám hai nhà lãnh đạo trò chuyện qua điện thoại trong năm nay, trong bối cảnh tình hình Ukraine và cục diện an ninh toàn cầu vẫn còn nhiều biến động.
Theo trợ lý Tổng thống Nga ông Yury Ushakov, hai bên đã nhất trí không chậm trễ trong việc xúc tiến chuẩn bị cho một hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ mới, nhiều khả năng được tổ chức tại Budapest, Hungary, một địa điểm trung lập và mang ý nghĩa biểu tượng đối với cả hai bên.
“Tổng thống Trump đề xuất ý tưởng tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai, và Tổng thống Putin đã ngay lập tức ủng hộ. Đây sẽ là một sự kiện quan trọng trong quan hệ Nga - Mỹ,” ông Ushakov khẳng định trong cuộc họp báo sau điện đàm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Công tác chuẩn bị dự kiến sẽ được khởi động ngay trong những ngày tới, thông qua cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Hai bên sẽ làm việc để thống nhất chương trình nghị sự, thời gian, cũng như phạm vi thảo luận của hội nghị.
Xung đột Nga – Ukraine: Tâm điểm và phép thử ngoại giao khó khăn nhất
Phần lớn thời lượng cuộc điện đàm tập trung vào xung đột Nga – Ukraine, vấn đề được xem là then chốt trong mối quan hệ giữa Moscow và Washington hiện nay.
Tổng thống Putin cho biết Lực lượng Vũ trang Nga “hoàn toàn kiểm soát sáng kiến chiến lược dọc toàn tuyến giao tranh”, đồng thời nhấn mạnh cam kết của Moscow trong việc tìm kiếm một giải pháp chính trị và ngoại giao hòa bình cho cuộc khủng hoảng kéo dài hơn hai năm.
Về phía Mỹ, ông Trump, người từng nhiều lần tuyên bố sẽ ưu tiên chấm dứt xung đột ở Ukraine nếu trở lại Nhà Trắng, khẳng định đây là “sứ mệnh hòa bình khó khăn nhất” mà ông đang theo đuổi.
“Ý tưởng cho rằng cuộc xung đột Nga – Ukraine là nỗ lực gìn giữ hòa bình khó khăn nhất mà Tổng thống Mỹ từng đảm nhận xuất hiện xuyên suốt cuộc trao đổi,” ông Ushakov cho biết.
Theo ông Ushakov, Tổng thống Trump dự kiến sẽ xem xét các điểm đề xuất của ông Putin trong cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky vào ngày 17 tháng 10, nơi hai bên có thể bàn về khả năng khôi phục đàm phán hòa bình dưới sự trung gian quốc tế.
Nguy cơ leo thang: Washington có thể cung cấp tên lửa Tomahawk cho Kiev
Một chủ đề nhạy cảm khác được hai nhà lãnh đạo thảo luận trong cuộc điện đàm là báo cáo cho rằng Mỹ có thể chuyển giao tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine.
Tổng thống Putin cảnh báo rằng những hành động như vậy “sẽ không làm thay đổi cục diện chiến trường nhưng sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ song phương Nga – Mỹ và ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng đạt được thỏa thuận hòa bình”.
Theo giới quan sát, việc Washington xem xét cung cấp vũ khí tầm xa cho Kiev đang là một trong những điểm nóng chính trong tranh luận chính sách đối ngoại của Mỹ, khi nhiều nghị sĩ Cộng hòa cho rằng việc leo thang quân sự không phải là giải pháp bền vững cho hòa bình.
Từ đối đầu sang đối thoại: Cơ hội khôi phục quan hệ song phương
Ngoài vấn đề Ukraine, hai nhà lãnh đạo cũng trao đổi về tình trạng quan hệ Nga – Mỹ, vốn được xem là đang ở mức thấp nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Tổng thống Putin bày tỏ rằng cuộc đối đầu hiện nay “mang tính nghịch lý” khi nhìn lại lịch sử hợp tác lâu dài giữa hai nước, đặc biệt trong Thế chiến II, khi Liên Xô và Mỹ từng là đồng minh chống phát xít.
Ông Ushakov cho biết: “Cả hai bên đều nhấn mạnh sự đồng cảm sâu sắc giữa nhân dân Nga và Mỹ, cũng như mong muốn khôi phục lòng tin lẫn nhau.”
Về phần mình, ông Trump cho rằng việc chấm dứt xung đột ở Ukraine có thể mở ra “triển vọng to lớn cho hợp tác kinh tế Nga – Mỹ”, bao gồm các lĩnh vực năng lượng, công nghệ cao và thương mại nông sản.
Một số chuyên gia tại Moscow đánh giá, nếu hội nghị thượng đỉnh tại Budapest được tổ chức thành công, đây có thể là bước khởi đầu cho tiến trình “phá băng” quan hệ song phương, vốn bị đóng băng sau hàng loạt biện pháp trừng phạt và phản ứng ngoại giao trong những năm gần đây.
Vấn đề Trung Đông
Bên cạnh các vấn đề xoay quanh với Ukraine, cuộc điện đàm còn đề cập đến tình hình tại Dải Gaza – nơi Mỹ đang thúc đẩy tiến trình bình thường hóa giữa Israel và các quốc gia Ả Rập.
Trợ lý Tổng thống Nga Ushakov cho biết Tổng thống Putin chúc mừng ông Trump về những tiến triển đạt được trong việc ổn định tình hình khu vực.
Phía Nga cũng tái khẳng định lập trường nguyên tắc ủng hộ một giải pháp toàn diện cho Trung Đông, dựa trên cơ sở pháp lý quốc tế được công nhận rộng rãi, đảm bảo hòa bình và an ninh lâu dài cho người dân trong khu vực.
“Lập trường của Nga là rõ ràng: chỉ có đối thoại và tôn trọng luật pháp quốc tế mới mang lại hòa bình bền vững,” Ushakov kết luận.
Cuộc điện đàm cho thấy tín hiệu tích cực trong việc khôi phục đối thoại giữa Moscow và Washington, song chặng đường phía trước vẫn còn rất nhiều trở ngại.
Nếu hội nghị thượng đỉnh tại Budapest được tổ chức đúng kế hoạch, đây có thể là cột mốc mới trong nỗ lực định hình lại trật tự toàn cầu sau nhiều năm đối đầu chính trị, quân sự và kinh tế giữa hai cường quốc.
