Thuế 0,1% giao dịch vàng miếng, cần phân biệt đầu cơ và tích trữ
Góp ý tại tổ về Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) vào chiều 5/11, các đại biểu Quốc hội cho rằng việc đánh thuế 0,1% với giao dịch chuyển nhượng vàng miếng là bước đi cần thiết để kiểm soát đầu cơ, ổn định thị trường và bảo đảm nguồn thu ngân sách.
Song, chính sách này cần được triển khai thận trọng, có lộ trình rõ ràng và phải phân biệt giữa đầu cơ và tích trữ, nhằm tránh tác động tiêu cực đến người dân.
Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho rằng việc đánh thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng giúp kiểm soát xu hướng đầu cơ, hạn chế dòng tiền “chạy” vào vàng thay vì đầu tư sản xuất – kinh doanh. “Nếu tiền cứ đổ vào mua bán vàng, đáng ra phục vụ đầu tư thì lại bị ‘chôn’ trong vàng, làm cản trở phát triển kinh tế. Nguy hiểm hơn, khi giá vàng trong nước bị đẩy cao, sẽ dẫn đến nhập khẩu vàng, mất ngoại tệ, gây áp lực lên tỷ giá và ảnh hưởng tới các khu vực sản xuất khác”, đại biểu Cường nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông Hoàng Văn Cường cũng lưu ý, việc áp dụng chính sách thuế cần linh hoạt và có tính thời điểm, tránh tác động đến người dân có nhu cầu tích lũy hợp pháp. “Nếu lạm dụng thuế, sẽ ảnh hưởng đến người dân có thói quen tích lũy bằng vàng để tiết kiệm, đầu tư hoặc tiêu dùng khi cần thiết. Chính sách này chỉ nên kích hoạt trong giai đoạn thị trường có tính đầu cơ, biến động bất thường”, ông nói thêm.
Phân biệt rõ giữa đầu cơ và tích trữ
Đại biểu Lê Thị Thanh Lam, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ, cũng cho rằng việc mở rộng phạm vi chịu thuế thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong quản lý minh bạch và thích ứng với nền kinh tế hiện đại, nhưng cần phân biệt rõ giữa đầu cơ và tích trữ.
“Người dân Việt Nam có tâm lý mua vàng để dành, tiết kiệm cho sinh hoạt gia đình chứ không nhằm đầu cơ. Do đó, cần chính sách rõ ràng, tránh đánh thuế vào những người chỉ tích trữ hợp pháp”, bà Lam nói.
Bà Lam cũng đề xuất xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép doanh nghiệp, ngân hàng hoặc sàn giao dịch thực hiện nộp thuế thay cho người mua bán vàng, đồng thời tích hợp hệ thống khai báo điện tử để giảm thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý.
“Ví dụ như khi người dân mua bán tại doanh nghiệp kinh doanh vàng, đơn vị này có thể tự động khấu trừ và nộp thuế thay cho khách hàng. Cách làm đó vừa minh bạch, vừa không tạo thêm gánh nặng thủ tục cho người dân”, bà gợi ý.
Đồng tình với quan điểm cần kiểm soát thị trường vàng nhưng phải đảm bảo tính công bằng, đại biểu Đào Chí Nghĩa, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ, lưu ý rằng việc tính thuế theo giá chuyển nhượng cần được cân nhắc kỹ.
“Nếu tính thuế theo giá chuyển nhượng thì có nguy cơ là đánh thuế luôn cả phần vốn. Việc này sẽ vi phạm nguyên tắc công bằng trong đánh thuế” – ông Nghĩa nêu rõ, đồng thời đề nghị Quốc hội tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng trước khi ban hành chính thức.
Các ý kiến đều thống nhất, việc đánh thuế giao dịch vàng miếng cần được nghiên cứu kỹ, triển khai theo lộ trình phù hợp, bảo đảm vừa kiểm soát đầu cơ, ổn định thị trường, vừa tôn trọng quyền tích lũy hợp pháp của người dân.
