ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Sáng 21/10, tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu đã thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội, tài chính, ngân sách năm 2025 và kế hoạch cho năm 2026. Tại phiên thảo luận của Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, trước những ý kiến liên quan tới các vấn đề ngập lụt tại Thủ đô, đại biểu Nguyễn Phi Thường – Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội đã thông tin thêm về các giải pháp chống ngập của Thủ đô Hà Nội.

Tham dự tại cuộc họp tổ Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Bùi Thị Minh Hoài; Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh; Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn; Phó Chủ tịch HĐND thành phố, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai.

Trăn trở khi Thủ đô còn ngập úng 

Phát biểu tại tổ, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm cho hay, qua những trận bão lũ dồn dập trong thời gian qua cho thấy nhiều công trình đê điều, hồ chứa đã xuống cấp, chậm được sửa chữa. Năng lực dự báo, ứng phó ở cơ sở còn hạn chế, trang thiết bị thiếu đồng bộ…

Theo đó, hoà thượng đề xuất nhiều giải pháp để ứng phó với hiện tượng thiên tai, thời tiết cực đoan ngày một nhiều theo hướng chuyển từ “chống” sang “phòng, thích ứng”. Đặc biệt, hoà thượng đề nghị cần giáo dục đạo đức sinh thái và tinh thần sống hài hòa với thiên nhiên, đưa nội dung bảo vệ môi trường, tiết chế tiêu dùng vào chương trình học, sinh hoạt cộng đồng và tôn giáo.

“Mạng lưới cơ sở tôn giáo rộng khắp có thể trở thành điểm sơ tán tạm thời và trung tâm hỗ trợ tinh thần trong thiên tai. Tinh thần từ bi, bác ái là nguồn năng lượng tích cực giúp người dân vượt qua khó khăn, cần được phát huy mạnh mẽ hơn nữa”, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm nói.

Đề cập riêng đến Hà Nội, đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ niềm tự hào khi Thủ đô đạt nhiều thành tựu nổi bật trong thời gian qua, nhưng cũng trăn trở về tình trạng ô nhiễm nước tại các hồ, sông, đặc biệt là sông Tô Lịch.

“Là bác sĩ, tôi hiểu rõ ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Vì thế, đến lúc không thể sống chung với tình trạng này nữa”, đại biểu chia sẻ.

Đại biểu cho rằng cần giải quyết tận gốc từ hệ thống xử lý nước thải đầu nguồn, thay vì chỉ xử lý khi nước đã đổ ra sông, hồ. Đồng thời, nên phát huy mô hình “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huy động sự chung tay của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt những người sinh sống, kinh doanh quanh khu vực hồ, sông…

“Ô nhiễm môi trường không chỉ là câu chuyện của thiên nhiên, mà là vấn đề của chất lượng sống, của văn hóa và sự phát triển bền vững của Thủ đô”, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho hay.

Hành động để giải quyết bốn vấn đề bất cập của đô thị Hà Nội

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội thông tin, Thành ủy và UBND thành phố Hà Nội đã thống nhất đưa bốn vấn đề lớn vào chương trình hành động cho nhiệm kỳ 2025 - 2030. Các vấn đề này gồm: Đô thị hóa và phát triển đô thị; Ô nhiễm môi trường; Ùn tắc giao thông, trật tự đô thị; Ứng phó với úng ngập đô thị.

Theo ông Thường, ngập úng đô thị hiện nay là vấn đề bức xúc nhất. Hà Nội chỉ có khoảng 25% diện tích lưu vực sông Tô Lịch được đầu tư hệ thống thoát nước tương đối hoàn chỉnh, trong khi lượng mưa lớn do hoàn lưu bão số 10 và 11 vừa qua đã vượt xa công suất thiết kế là 310 mm/hai ngày

Công suất trạm bơm toàn thành phố mới đạt khoảng 160 m³/giây, trong đó riêng trạm bơm Yên Sở chiếm hơn một nửa (90 m³/giây), còn lại là các trạm nhỏ lẻ, chỉ đáp ứng khoảng 20% yêu cầu.

“Hệ thống hồ điều hòa cũng thiếu trầm trọng: quy hoạch có 5.400 ha nhưng mới đầu tư được hơn 1.000 ha. Ngay cả lưu vực sông Tô Lịch, nơi được đầu tư tốt nhất, cũng vẫn còn ngập khi mưa vượt ngưỡng”, ông Thường cho biết.

Để khắc phục các vấn đề tồn tại của đô thị như các đại biểu nêu, ông Thường cho hay Hà Nội đã xác định 7 nhóm dự án đầu tư khẩn cấp, bao gồm: Nạo vét các sông, hồ lớn như sông Nhuệ, hồ nội thành để tăng khả năng thoát nước; Đầu tư, cải tạo 12 hồ điều hòa mới, ưu tiên khu vực phía Tây và nội đô; Triển khai dự án bổ cập nước cho sông Tô Lịch với lưu lượng 5 m³/giây, cao hơn nhu cầu thực tế, nhằm cải thiện môi trường nước và hỗ trợ tiêu thoát cho các sông Lừ, sông Sét.

Ngoài ra, thành phố Hà Nội đang xây dựng chương trình tổng thể nạo vét toàn bộ hệ thống sông hồ, kết nối với dự án dẫn nước từ sông Đà và sông Tích, tạo nguồn nước lưu thông và cải thiện môi trường đô thị.

“Trong tháng 12 tới, Hà Nội sẽ trình báo cáo giữa kỳ về quy hoạch cao độ nền và thoát nước đô thị, song song với đề án xử lý úng ngập cục bộ khu vực nội thành. Thành phố cũng đang nghiên cứu tiêu chuẩn thiết kế đô thị mới, bao gồm vật liệu chống thấm, hồ điều hòa ngầm và hầm chứa nước, hướng tới giải pháp căn cơ, bền vững trong 5 năm tới”, ông Thường thông tin.

Đối với vấn đề ùn tắc, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho hay Hà Nội hiện có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó gần 7 triệu xe máy. Phương tiện tăng 5-10% mỗi năm, trong khi diện tích đất dành cho giao thông chỉ tăng khoảng 0,3%. “Đây là nguyên nhân chính dẫn tới ùn tắc”, ông Thường nói.

Thành phố đang triển khai đồng loạt nhiều dự án lớn như cầu vượt sông Hồng, sông Đuống, các tuyến vành đai và đường sắt đô thị số 2 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo). Tuyến Văn Cao – Hòa Lạc cũng sẽ khởi công trong thời gian tới.

Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ cơ bản hoàn thành thêm bốn tuyến metro, góp phần giảm tải giao thông mặt đất, kết nối liên thông với các tuyến vành đai.

“Ngay chiều nay, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn sẽ chủ trì hội thảo về Đề án tổng thể giải quyết ùn tắc giao thông, trước khi trình Thành ủy xem xét, phê duyệt. Đây là vấn đề lớn, cần tập trung nguồn lực, mục tiêu và các dự án trọng điểm để tổ chức triển khai hiệu quả”, ông Thường thông tin.

Đề xuất giải pháp chống ngập thí điểm cho Thủ đô 

Theo đại biểu Bùi Hoài Sơn, vấn đề chống ngập đô thị không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn mà còn là mối quan tâm chung của toàn xã hội. Trao đổi về giải pháp kỹ thuật, ngoài các giải pháp căn cơ của thành phố, đại biểu cho biết đã tham khảo ý kiến của một số kỹ sư xây dựng và nhận được đề xuất nghiên cứu áp dụng vật liệu bê tông rỗng siêu thoát trong các công trình hạ tầng đô thị Hà Nội.

Theo phân tích của nhóm kỹ sư, bê tông rỗng siêu thoát có khả năng thẩm thấu nước nhanh, góp phần giảm áp lực thoát nước mặt khi mưa lớn. “Để giải quyết tình trạng úng ngập đô thị cần đồng bộ nhiều giải pháp, tuy nhiên việc ứng dụng các vật liệu có khả năng thoát nước nhanh như bê tông rỗng có thể mang lại hiệu quả nhất định”, đại biểu nêu ý kiến.

Công nghệ bê tông rỗng siêu thoát từng được nghiên cứu và triển khai thí điểm tại một số quốc gia. Tại Việt Nam, vật liệu này được nghiên cứu trong khuôn khổ chương trình do Cơ quan Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (JST) phối hợp cùng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) hỗ trợ từ năm 2018 đến 2024. Kết quả thử nghiệm cho thấy loại bê tông này không chỉ tăng khả năng thấm nước, giảm trơn trượt mà còn có tác dụng giảm nhiệt bề mặt từ 5 - 10°C so với mặt đường sử dụng bê tông asphalt thông thường.

“Đây là vấn đề đáng quan tâm, có thể nghiên cứu áp dụng thí điểm trong các dự án hạ tầng đô thị nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm ngập cục bộ”, đại biểu Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Tại phiên khai mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII diễn ra ngày 16 /10 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ một số vấn đề cấp bách mà Thủ đô đang phải đối mặt, trong đó nổi bật là tình trạng ô nhiễm môi trường và ngập lụt đô thị. Tổng Bí thư yêu cầu thành phố phải rà soát mạnh mẽ, xử lý triệt để các “điểm nghẽn” trong quản lý đô thị, đặc biệt là tại các khu vực dễ bị ngập, hệ thống.

Tiếp thu các chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong 10 chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, thành phố Hà Nội đưa ra trọng tâm là vấn đề quy hoạch và phát triển đô thị - nông thôn. Trong đó, thành phố sẽ rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo mô hình phát triển mới, quản lý phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên hiệu quả.