Sống chung với cảm giác 'không an toàn'
Có những ngày, ta thấy cuộc sống thật bấp bênh, như thể chỉ cần một cơn gió nhẹ là mọi thứ có thể sụp đổ. Nhưng đôi khi, chính những bất an lại dạy ta cách đứng vững.
Có lần, tôi nghe một người bạn nói rằng: “Cách dễ nhất để tìm thấy ý nghĩa cuộc đời là tưởng tượng thế giới này: có bạn và không có bạn; rồi tự hỏi, đâu là sự khác biệt”. Câu nói ấy khiến tôi lặng đi rất lâu. Bởi trong sâu thẳm, ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần tự hỏi: nếu không có mình, thế giới này sẽ khác đi như thế nào?
Đằng sau câu hỏi ấy là nỗi sợ hãi rất con người: sợ mình nhỏ bé; sợ mình chưa đủ tốt; sợ rằng một ngày nào đó, khi mọi thứ đổi thay, mình chẳng còn chỗ đứng nào để thấy an toàn.
Những ngày Thành phố Hồ Chí Minh mưa lất phất, tôi hay ngồi ở góc quán quen, ngắm dòng người hối hả qua lớp kính mờ và nghĩ về quãng đường đã đi qua. Suốt thời niên thiếu, tôi luôn sống trong cảm giác bị “rượt đuổi”. Tôi sợ thất bại, sợ thua kém, sợ những điều không như ý. Khi còn học phổ thông, tôi dồn toàn bộ sức lực để thi vào đại học, tin rằng chỉ cần bước qua được cánh cổng ấy, mọi chuyện rồi sẽ ổn. Nhưng khi đã là sinh viên, tôi lại lo nghĩ về tấm bằng, về ngoại ngữ, về công việc tương lai. Cứ như thế, tôi đi qua những năm tháng tuổi trẻ với một niềm tin rằng, chỉ cần chạm được tới đích kế tiếp, mình sẽ được bình yên. Nhưng thật ra, cảm giác “an toàn” ấy chỉ đến rồi đi rất nhanh: mỏng manh như làn gió lướt qua vai.
Tôi nhớ một buổi chiều cuối thu, sau một ngày dài mỏi mệt, tôi ghé vào quán cà phê nhỏ gần trường cũ. Ở góc phòng, có một cô gái đang ngồi làm việc, khuôn mặt quen lắm, hóa ra là cô bé cùng trường năm nào. Chúng tôi trò chuyện một chút, cô kể mình đã đi làm, công việc nhiều áp lực nhưng thấy vui. Tôi nhìn nụ cười của cô, thấy trong đó không còn vẻ lo âu, chỉ còn sự vững vàng rất dịu dàng. Tôi bỗng nhận ra, cô gái ấy đã học được điều mà tôi mất rất lâu mới hiểu: không ai thật sự “an toàn” cả, chỉ là người ta biết cách sống cùng với sự không an toàn của mình.
Từ sau cuộc gặp ấy, mỗi khi cảm thấy chênh vênh - vì một dự định chưa thành, một mối quan hệ đổi khác, hay chỉ đơn giản là vì nỗi lo về tương lai - tôi thường dừng lại, hít vào một hơi thật sâu, để nhắc mình rằng mọi điều rồi cũng sẽ qua. Tôi học cách nhìn vào hiện tại, biết ơn những gì đang có và thôi tìm kiếm một nơi gọi là “an toàn tuyệt đối”. Hóa ra, điều ta vẫn miệt mài đi tìm không nằm ở đâu xa. Nó chỉ là khoảnh khắc này: khi ta ngồi yên, lặng nghe nhịp tim mình đập và biết rằng, dù thế giới có xoay vần thế nào, ta vẫn đủ bình tĩnh để mỉm cười.
Giờ đây, tôi không còn sợ cảm giác “không an toàn” nữa. Tôi xem nó như một phần tự nhiên của cuộc sống - như cơn mưa bất chợt giữa chiều nắng, như cơn gió nhẹ khẽ lay tán cây ngoài hiên. Vì có lẽ, chính sự mong manh ấy lại khiến ta biết trân trọng hơn những gì mình đang có.
Trần Xuân Hiệp