Quốc hội bàn cơ chế đột phá phát triển y tế cơ sở
Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, để các chính sách thực sự đi vào cuộc sống, cần có cách tiếp cận thực tiễn, bám sát đặc thù của hệ thống y tế cơ sở - nơi đang đảm nhiệm vai trò tuyến đầu trong công tác phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.
Sáng 2/12, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đột phá nhằm bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đồng thời xem xét chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 với nhiều ý kiến tập trung vào cơ chế tài chính, hạ tầng và năng lực tuyến y tế cơ sở.
Phát biểu về vấn đề tài chính (Điều 6 của dự thảo), đại biểu Trần Thị Nhị Hà, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho rằng, quy định cho phép các cơ sở y tế tự chủ quyết định mức thu nhập tăng thêm cho công chức, viên chức và người lao động từ nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước cấp trên thực tế chưa có nhiều tác động thúc đẩy.
Theo đại biểu, hiện nay các cơ sở y tế dự phòng và phần lớn trạm y tế xã đang hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, thuộc nhóm Nhà nước đảm bảo một phần chi thường xuyên. Các đơn vị này phải sử dụng nguồn thu để bù đắp chi phí hoạt động theo yêu cầu tự chủ từng năm, dẫn đến rất khó tạo ra phần chênh lệch thu - chi để chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, nhân viên.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề xuất: “Đối với trạm y tế, cơ sở y tế dự phòng được Nhà nước đảm bảo 100% chi thường xuyên và chi đầu tư. Các nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách Nhà nước cấp, các cơ sở có thể sử dụng toàn bộ để trích lập quỹ bổ sung thu nhập, quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, quỹ phúc lợi và khen thưởng của đơn vị”.
Ở góc độ cơ sở vật chất, định hướng tận dụng trụ sở cơ quan Nhà nước dôi dư sau quá trình sắp xếp lại bộ máy để chuyển giao cho các cơ sở y tế cũng được đưa ra thảo luận với nhiều quan điểm khác nhau.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ đề xuất: “Cần ưu tiên trụ sở cơ quan Nhà nước dôi dư sau sắp xếp cho các cơ sở y tế và sớm thực hiện rà soát, kiểm kê tài sản, phân loại và có phương án sử dụng hợp lý. Việc sử dụng tài sản phải phù hợp với đối tượng quản lý và sử dụng; cần có tầm nhìn dài hạn, tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo vừa tiết kiệm, vừa hiệu quả. Mục tiêu là để đáp ứng tốt nhất công tác chăm sóc sức khỏe, đảm bảo người dân đều được tiếp cận tốt nhất các dịch vụ khám chữa bệnh, tránh lãng phí”.
Đại biểu Phạm Văn Hoà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho rằng: "Đối với chủ trương sử dụng cơ sở vật chất dôi dư của các cơ quan để đầu tư cho y tế cơ sở nên có sự cân nhắc kỹ lưỡng. Do tính chất chuyên biệt của y tế cơ sở, việc sửa chữa, trang bị lại các trụ sở cơ quan cũ (như phòng khám, phòng siêu âm, phòng điều trị) sẽ rất tốn kém và phức tạp, do vậy nên xây dựng mới các trạm y tế sẽ hiệu quả và phù hợp hơn so với việc cải tạo các cơ sở không chuyên biệt”.
Ngoài ra, các đại biểu cũng cho rằng, hệ thống y tế hiện còn nặng về điều trị, trong khi công tác dự phòng, sàng lọc sớm chưa được đầu tư tương xứng. Vì vậy, cần bổ sung các chính sách triển khai gói dịch vụ sàng lọc cơ bản hằng năm cho người dân, gắn với hệ thống quản lý sức khỏe toàn dân và tích hợp vào hồ sơ sức khỏe điện tử.
Theo các đại biểu, một dòng dữ liệu thống nhất không chỉ giúp giảm trùng lặp xét nghiệm, tiết kiệm chi phí mà còn góp phần nâng cao hiệu quả theo dõi, quản lý và chăm sóc sức khỏe lâu dài cho người dân.
