Nội trú y khoa: hành trình rèn giũa những 'hạt giống vàng'
Khắt khe về điều kiện, nặng kiến thức và chỉ một cơ hội trong đời, kỳ thi bác sĩ nội trú được ví như “cuộc chiến” cam go nhất của sinh viên y khoa, nơi rèn luyện nên những tinh hoa ngành y.
Các bác sĩ nội trú được coi là “hạt giống vàng” của ngành y, được đào tạo bài bản, chuyên sâu, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành lâm sàng.
Bác sĩ nội trú là ai?
Trước đây, bác sĩ nội trú chỉ được đào tạo ở các bệnh viện Trung ương, mỗi khóa tuyển chọn hơn 10 người. Trong 40 năm (1974–2014), cả nước chỉ có khoảng 1.800 bác sĩ nội trú.
Từ năm 2016, việc đào tạo mở rộng hơn, tiến tới bắt buộc áp dụng cho 100% bác sĩ sau khi tốt nghiệp, nhằm xây dựng lực lượng nòng cốt cho y tế.
PGS.TS Nguyễn Đức Hinh, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, nhớ lại: “Thời chúng tôi, đất nước vừa bước ra khỏi chiến tranh nên đào tạo nội trú rất ít, mục đích để giữ lại lực lượng tinh hoa đào tạo thế hệ sau. Kỳ thi nội trú khi ấy vô cùng khó khăn, chúng tôi học ba năm tại các bệnh viện lớn, gắn bó thầy và đàn anh. Sau tốt nghiệp, 3/4 được giữ lại để đào tạo đàn em”.
Một ngày học tập của bác sĩ nội trú
Kết thúc ca phẫu thuật cuối cùng trong ngày tại Trung tâm Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, bác sĩ nội trú Đào Tiến Đạt lại nhanh chóng xuống khoa cấp cứu để trực đêm cùng các đồng nghiệp. Một ngày làm việc của bác sĩ nội trú gần như không có ranh giới giữa học và hành. Mỗi ca bệnh, mỗi bước theo thầy, từng chi tiết nhỏ đều trở thành bài học quý giá trên hành trình trở thành một thầy thuốc giỏi.
“Chúng tôi làm việc chính tại khoa H4, phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, nhưng bốn ngày sẽ trực cấp cứu một lần. Khi đó, mọi ca bệnh liên quan đến ngoại khoa đều được tiếp nhận, không chỉ giới hạn trong chuyên ngành tim mạch hay lồng ngực”, bác sĩ Đạt chia sẻ.
Không chỉ bận rộn lâm sàng, bác sĩ nội trú còn phải dành nhiều thời gian cho học tập và nghiên cứu khoa học. TS.BS Nguyễn Đình Minh – Trưởng Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Răng hàm mặt, Bệnh viện E cho biết: “Bác sĩ nội trú tham gia đầy đủ công việc: theo dõi bệnh nhân, thăm khám, làm bệnh án, phụ mổ, trực cấp cứu. Họ gần như gắn bó 24/24 tại khoa, ăn ở trong bệnh viện để kịp có mặt khi cần. Chương trình đào tạo này khắt khe nhưng hiệu quả, giúp họ trưởng thành nhanh, tích lũy kinh nghiệm và kỹ năng lâm sàng vững vàng”.
Một ca khám bệnh, một ca phẫu thuật tim đều là giờ thực hành sống động với bác sĩ nội trú. Họ trực tiếp quan sát, được thầy chỉ bảo tận tình. Mỗi vết mổ, mỗi thao tác y khoa vừa là thử thách, vừa là cơ hội để trưởng thành.
“Tôi hạnh phúc khi từ một sinh viên non nớt trở thành bác sĩ nội trú. Dù lo lắng trong những lần đầu tiên, chúng tôi luôn phải cẩn trọng từng đường kim mũi chỉ”, bác sĩ trẻ Tiến Đạt tâm sự.
Tuy vậy, nội trú không phải là con đường duy nhất để trở thành bác sĩ giỏi. TS.BS Nguyễn Đình Minh nhấn mạnh: “Ngoài đào tạo bác sĩ nội trú còn có chuyên khoa I, II hay thạc sĩ. Mỗi chương trình đều có thể tạo ra những bác sĩ giỏi. Không nên chỉ coi bác sĩ nội trú là lựa chọn duy nhất”.
24 giờ mỗi ngày gắn bó với bệnh viện, bác sĩ nội trú chấp nhận vất vả, áp lực để tích lũy tri thức, kinh nghiệm và tình yêu nghề. Để rồi, mỗi ngày trôi qua, họ tiến gần hơn tới giấc mơ trở thành thầy thuốc tận tâm, sẵn sàng quên đi cả thời gian của bản thân vì người bệnh.
Vì sao bác sĩ nội trú là tinh hoa của ngành y
Theo quy định, kỳ thi bác sĩ nội trú diễn ra ngay sau khi tốt nghiệp đại học và mỗi người chỉ được dự thi một lần trong đời, khi chưa quá 27 tuổi. Đề thi được đánh giá là một trong những kỳ thi khó nhất, khiến nhiều sinh viên dù đạt điểm cao vẫn không chắc chọn đúng chuyên ngành mong muốn. Thời gian đào tạo kéo dài liên tục 6 năm đại học và thêm 3 năm thực hành sau tốt nghiệp, vì thế bác sĩ nội trú luôn được xem là lực lượng được đào tạo bài bản, chất lượng cao nhất.
Chia sẻ về chương trình này, GS.TS Nguyễn Hữu Tú – Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội cho biết: “Đào tạo bác sĩ nội trú khác hẳn so với bác sĩ chuyên khoa. Thứ nhất, đầu vào rất chọn lọc, trước đây chỉ cho phép sinh viên khá giỏi trở lên dự thi. Hiện nay hầu hết sinh viên đều được thi, nhưng tính chọn lọc vẫn cao hơn nhiều so với các hình thức đào tạo khác. Thứ hai, chương trình bác sĩ nội trú kéo dài hơn ba năm, liên tục ngay sau khi tốt nghiệp, trong khi chuyên khoa 1,2 chỉ học hai năm và không liên tục. Điều này giúp việc nối tiếp kiến thức và tư duy y khoa được bền vững hơn”.
Quá trình đào tạo cũng vô cùng khắt khe, theo hình thức “cầm tay chỉ việc”, với cường độ gần như 24/24 tại bệnh viện. Trước đây, mỗi khóa 400–500 sinh viên tốt nghiệp chỉ tuyển 10–20 bác sĩ nội trú; những người trúng tuyển thường được mặc định là giỏi nhất ngay từ kỳ thi đầu tiên và là nòng cốt để giảng dạy, nghiên cứu.
Nhờ chất lượng vượt trội, cơ hội việc làm của bác sĩ nội trú rất rộng mở. Các bệnh viện lớn luôn ưu tiên tuyển dụng và ở nhiều chuyên ngành, họ sớm trở thành lực lượng nòng cốt.
Từ năm 2016, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, việc đào tạo bác sĩ nội trú đã được mở rộng cho khoảng 80% sinh viên y khoa sau tốt nghiệp, thay vì chỉ khoảng 10% như giai đoạn trước.
