ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Sau 5 năm, chi phí sinh hoạt đã biến động rất lớn, nhiều nhóm hàng thiết yếu như xăng dầu, giáo dục, y tế, thực phẩm đều tăng mạnh. Trong khi đó, ngưỡng giảm trừ và bậc thuế thu nhập cá nhân lại giữ nguyên. Điều này tạo ra bất cập, khiến thu nhập chỉ tăng nhẹ đã bị đẩy sang bậc thuế cao hơn, gây áp lực không nhỏ.

Lương vừa được tăng 2 triệu đồng, nhưng anh Nguyễn Đỗ Duy Hưng (tại phường Thanh Liệt, Hà Nội) lại thêm nỗi lo vì chạm ngưỡng nộp thuế thu nhập cá nhân, trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng đắt đỏ. "Lúc trước khi lương là 9 triệu thì không phải lo đóng thuế đâu. Nhưng vừa rồi mới được tăng lương lên 12 triệu thì phải đóng thuế. Nhưng bất ngờ ở chỗ đóng thuế xong, trừ bảo hiểm và các chi phí khác, lương thực nhận lại vẫn là 9 triệu."

Anh Trần Văn Dũng (phường Cầu Giấy, Hà Nội), một nhân viên IT phải đóng thuế ở bậc gần cao nhất 30%. Tuy nhiên, với thu nhập hiện tại khoảng hơn 60 triệu/tháng, cuộc sống của anh ở Hà Nội cũng không mấy khá giả.

Hiện biểu thuế lũy tiến từng phần gồm 7 bậc, thuế suất từ 5% đến 35%. Song, các bậc thuế quá gần nhau ở mức thu nhập thấp và trung bình, khiến người lao động nhanh chóng bị "nhảy" bậc khi lương vừa tăng một chút. Để sửa bất cập này, tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) mới nhất, Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án biểu thuế lũy tiến theo 5 bậc.

Ở cả hai phương án, thuế suất tối thiểu 5% tương ứng thu nhập tính thuế trong tháng là 10 triệu đồng. Mức tối đa là 35%, với thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng (phương án 1) và 100 triệu đồng trở lên (phương án 2).

Theo các chuyên gia kinh tế, việc điều chỉnh chính sách thuế cần cân nhắc nhiều yếu tố: khả năng chi trả của người dân, lạm phát, và mục tiêu ngân sách. Cần rà soát, sửa đổi luật thuế kịp thời nhằm đảm bảo công bằng và phù hợp với biến động thu nhập.

Ông Bùi Ngọc Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Thuế, Deloitte Việt Nam cho biết: "Bậc cao nhất 35% hiện tại của chúng ta tính ra trung bình là đối với cả cá nhân và có thu nhập của cả năm là từ khoảng 960 triệu trở lên là đã phải nộp ở cái mức thuế là 35% rồi. Trong khi nếu xét đến những quốc gia láng giềng mà gọi là tương đồng nhất về quy mô, về diện tích, về GDP đầu người thì hiện tại mức để có thể nộp thu mức thuế suất cao nhất 35% là khoảng 3,7 tỷ gần 4 tỷ, tức là cao hơn Việt Nam rất nhiều lần, tức là gấp bốn lần. Chúng tôi nghĩ rằng việc cùng với việc xem xét sửa đổi thuế suất cũng như là các nấc ở giữa các khung, các bậc thuế suất khác nhau thì cũng cần phải có sự tương đồng."

Rõ ràng, mức giảm trừ gia cảnh và cách phân chia các bậc thuế thu nhập cá nhân hiện nay đã không còn theo kịp biến động thực tế. Cân bằng giữa mục tiêu ngân sách và đảm bảo đời sống người dân sẽ là bài toán cần lời giải thấu đáo trong thời gian tới.