Mỹ gia tăng sức ép với Nga
Nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột Ukraine lại rơi vào bế tắc sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/10 tuyên bố hủy cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng thời ban hành quyết định trừng phạt mới nhằm vào xuất khẩu dầu mỏ của Nga.
Phát biểu trong cuộc gặp Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte, Tổng thống Trump cho biết đã quyết định hủy cuộc gặp với Tổng thống Putin do cho rằng “thời điểm hiện tại chưa phù hợp” và “các cuộc thảo luận khó đạt được kết quả mong muốn”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói: “Tôi đã hủy cuộc gặp với Tổng thống Putin. Đơn giản là tôi cảm thấy không đúng lúc. Tôi không nghĩ rằng chúng tôi sẽ đạt được điều cần đạt, nên tôi quyết định hủy. Nhưng chúng tôi sẽ tổ chức lại cuộc gặp trong tương lai. Tuần tới, tôi sẽ có mặt tại nhiều địa điểm mà tôi đã nói với các bạn. Sau đó, tôi sẽ trở về Washington”.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng thừa nhận các cuộc trao đổi với phía Nga thời gian qua “nhiều lần không mang lại kết quả”, song ông cho rằng Tổng thống Putin vẫn sẵn sàng đàm phán thêm. Theo hãng tin Al Jazeera, việc hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Putin tại Budapest (Hungary) được xem là một bước lùi trong tiến trình đàm phán vốn đã đình trệ suốt nhiều tháng, kể từ sau cuộc gặp không đạt kết quả tại bang Alaska (Mỹ) hồi tháng 8.
Cùng ngày, Bộ Tài chính Mỹ công bố lệnh trừng phạt mới đối với hai tập đoàn dầu khí lớn của Nga là Rosneft và Lukoil, cùng các công ty con, với lý do “Nga thiếu sự quan tâm nghiêm túc đến tiến trình hòa bình”.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết, bộ này sẵn sàng thực hiện thêm các biện pháp tiếp theo nhằm hỗ trợ nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc giải quyết xung đột tại Ukraine, đồng thời kêu gọi các đồng minh cùng tham gia và tuân thủ nghiêm các biện pháp trừng phạt. Động thái này được đánh giá là sự thay đổi đáng kể trong chính sách của ông Trump, người trước đó chưa từng áp đặt trừng phạt Nga vì xung đột với Ukraine, mà chủ yếu sử dụng biện pháp thương mại. Đầu năm nay, ông đã tăng thuế nhập khẩu 25% đối với hàng hóa từ Ấn Độ để đáp trả việc nước này mua dầu giá rẻ từ Nga.
Bà Maria Snegovaya – Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho rằng: “Bản thân các lệnh trừng phạt là chưa đủ để mang tính quyết định đối với cục diện xung đột, nhưng về mặt chính trị, chính quyền Tổng thống Trump cuối cùng đã gửi một tín hiệu rất quan trọng đến Nga và các đối tác mua dầu rằng sẽ có những hậu quả nghiêm trọng sắp xảy ra, và Washington sẽ nỗ lực thực thi các biện pháp trừng phạt trong tương lai”.
Cùng với Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) cũng đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) từ Moscow. Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 23/10 cho biết Bộ Ngoại giao Nga “sẵn sàng tiếp tục liên lạc” với phía Mỹ, nhưng nhấn mạnh rằng mục tiêu của Nga ở Ukraine “vẫn không thay đổi”. Bà Zakharova cũng khẳng định, các lệnh trừng phạt mới đối với Rosneft và Lukoil sẽ phản tác dụng, khiến nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình trở nên khó khăn hơn.