Ký ức về cha
Một chiều mưa ở Seoul, người đứng chờ xe hứng vài giọt mát lạnh, mưa chạm vào da thịt rồi trôi sâu vào ký ức, đánh thức miền nhớ lâu trong lòng, và cô chợt nhớ cha.
Giữa cơn mưa chiều Seoul, tôi lại nhớ về những ngày mưa của tuổi thơ, giữa chái bếp lợp giấy dầu, cha tôi lúi húi đánh vật với đống củi bị mưa hắt ướt sũng. Khói bếp quẩn quanh, ôm lấy dáng người cha gầy gò thành một khối mờ ảo. Mặc cho khói cay xè mắt, cha vẫn kiên nhẫn nhóm lên ngọn lửa nhỏ, liu riu rồi bất chợt bùng lên, chỉ để kịp nấu bữa cơm tối đạm bạc cho chị em tôi.
Cả nhà quây quần bên ngọn đèn dầu leo lét, bát cơm trắng ăn cùng mấy miếng cá khô, bát canh rau tập tàng. Từ ngày mẹ mất, cha thay mẹ gánh vác mọi việc trong nhà, lo cho bầy con nhỏ đang tuổi ăn, tuổi lớn. Rồi chị em tôi lớn lên, mỗi đứa một ngả. Có đứa đi xa, sang tận nước ngoài như tôi, chẳng ai ở lại quê nhà sống cùng cha. Cha không trách, chỉ lặng lẽ sống một mình, cho đến khi ra đi sau một cơn bạo bệnh.
Ngày cha mất, tôi trở về căn nhà cũ, ngồi khóc ngơ ngác như một đứa trẻ vừa lên ba. Gần bốn mươi tuổi, tôi mới nhận ra mình đã vô tâm đến nhường nào với người thân yêu nhất đời mình.
Cha tôi là một người lính trở về từ biên giới. Tuổi trẻ của cha gửi lại chiến trường, trong màu áo xanh của bộ đội tình nguyện trên đất nước bạn. Khi trở về đời thường, cha vẫn giữ nguyên phẩm chất của người lính Cụ Hồ: cần mẫn, nhẫn nại, nghĩa tình. Cha làm ruộng, làm thuê, giúp đỡ xóm giềng, chẳng nề hà bất cứ việc gì.
Những dịp lễ, nhìn cha nghiêm trang trong bộ quân phục, huân huy chương lấp lánh trên ngực áo, chúng tôi như được nhìn thấy cả một thời tuổi trẻ rực rỡ: những chàng trai, cô gái “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Khi ấy, tôi còn quá nhỏ để hiểu hết niềm tự hào và hạnh phúc của những con người đã từng đi qua sinh tử, để hôm nay được sống giữa hòa bình.
Những ngày mưa lớn, nước đầu nguồn đổ về mang theo cá tôm, cha lại vác vó đi kéo cá đêm. Tôi thường được theo cha ra bến sông, ngồi yên trong căn chòi nhỏ, lặng lẽ nhìn bóng cha gầy gò giữa màn mưa trắng xóa. Cứ mười phút, cha lại cong người cất vó, từng vạt nước được nhấc lên, lộ ra cá thầu dầu, cá diếc, cá mè… nằm phơi bụng lấp lánh.
Đến khuya, cha bảo tôi về ngủ trước. Chỉ còn mình cha thao thức giữa đêm mưa, mong mang về mớ cá tươi để cải thiện bữa ăn cho các con. Những món cá kho tiêu, cá nấu canh chua, ruốc cá… với tôi đến giờ vẫn là hương vị của yêu thương. Cha ăn rất ít, chỉ lặng lẽ nhìn các con ăn ngon, lòng vui như đã đủ đầy.
Từ ngày mẹ mất, cha còn học cả việc may vá. Dưới ánh đèn dầu chập chờn, những ngón tay chai sạn từng cầm súng vụng về đơm từng chiếc cúc hoa lên váy áo cho con gái. Những chiếc cúc nhỏ ấy, với tôi, là niềm kiêu hãnh của cả một thời thơ dại. Và đến tận bây giờ, tôi vẫn thích tự tay đơm cúc, như một cách để giữ lại bóng dáng cha trong đời mình.
Có những đêm mất điện, cha gọi chị em tôi xích lại gần, rồi kể chuyện chiến trường. Cha kể về rừng sâu, mưa dầm, sốt rét, đói khát. Nhưng giữa gian khổ ấy, cha vẫn nhớ những kỷ niệm rất đẹp. Cha nhắc đến những cô giao liên trẻ, tóc tết hai bím, bước nhanh trên đường rừng, mang thư, mang lương thực, mang theo cả niềm tin và sự sống.
Cha bảo, giữa chiến tranh khốc liệt, những cô gái ấy hiện lên như những đóa hoa rừng Trường Sơn - lặng lẽ mà kiên cường. Có những cuộc gặp chỉ thoáng qua, đủ để người ta nhớ suốt một đời. Rồi chiến tranh kết thúc, mỗi người một ngả. Ký ức ấy, cha giữ cho riêng mình, như một góc rất trong của tâm hồn.
Mỗi lần kể xong, cha thường lặng im rất lâu. Khi ấy, chúng tôi chưa đủ lớn để hiểu hết những điều cha không nói. Chỉ biết rằng, trong ánh mắt cha có một nỗi xa xăm rất buồn, mà cũng rất đẹp.
Giờ đây, giữa một chiều mưa nơi đất khách, tôi mới hiểu: tuổi trẻ của cha không chỉ được đánh đổi bằng gian khổ và mất mát, mà còn được nuôi dưỡng bởi những ký ức dịu dàng như thế. Những ký ức đã theo cha suốt cuộc đời, để cha lặng lẽ yêu thương các con theo cách bền bỉ nhất.
Tuyết Như
