Hương cốm Hà Nội
Mỗi khi gió heo may se lạnh thổi về, người Hà Nội lại rộn ràng nhớ về cốm - món đặc sản của mùa thu, mang trong hương vị tất cả sự mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê.
Nhắc đến cốm Hà Nội là nhắc đến cốm làng Vòng, hay cốm làng Mễ Trì. Riêng tại Mễ Trì, nghề làm cốm đã có từ hơn 100 năm qua. Cốm Mễ Trì nổi tiếng với thứ hương thơm thanh khiết, gắn liền với hương vị của đất trời và bàn tay người nghệ nhân.
Để làm ra những hạt cốm xanh ngọc, dẹt mỏng và thơm ngát, người Mễ Trì phải trải qua một quy trình tỉ mỉ, kỳ công. Lúa được dùng để làm cốm là lúa nếp đã được lựa chọn kỹ càng, còn trong giai đoạn ngậm sữa. Lúa non sau khi thu hoạch sẽ được sàng lọc để giữ lại những hạt chắc, sau khi được đãi sạch thì cho vào chảo rang, rồi giã trong cối đá. Mỗi nhịp chày đều đặn, mạnh mẽ mà lại dứt khoát, để hạt nếp tách vỏ mà vẫn giữ được độ dẻo, mềm.
Bà Ngô Thị Thức - HTX làng nghề truyền thống cốm Mễ Trì - Cốm mộc Ngô Thức cho biết: “Hương vị cốm truyền thống Mễ Trì khác ở khâu rang. Phải rang đều lửa thì mới ra hạt cốm ngon. Rang to quá thì cốm cháy, nhỏ thì lại không đủ độ chín".
Cốm là món ăn tao nhã, có hương vị riêng nên thưởng thức cốm cũng phải thật tinh tế. Những hạt cốm xanh ngọc được gói trong những chiếc lá sen hoặc lá dong và buộc lại bằng những cọng rơm nếp giúp giữ cho hạt cốm không bị khô, giữ được màu xanh ngọc bích, dẻo thơm và hương vị đặc trưng của lúa nếp non trong thời gian nhất định.
"Muốn gói trọn hương vị của mùa thu, chúng tôi thường gói bằng lá sen. Nhưng mùa này lá sen đã dần hết, chúng tôi phải gói bằng lá dong riềng", bà Hoàng Thị Hồng - HTX làng nghề truyền thống cốm Mễ Trì - Cốm mộc Ngô Thức cho biết.
Trước đây, cốm hoàn toàn làm thủ công từng bước. Ngày nay, máy móc đã được sử dụng để hỗ trợ một số công đoạn giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí sản xuất, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm cốm. Cùng với đó, các sản phẩm từ cốm ngày càng đa dạng, đáp ứng theo mọi nhu cầu của người tiêu dùng. Ngoài cốm tươi, chả cốm, bánh cốm, xôi cốm, cốm xao... sau này còn có thêm xúc xích cốm, xu xê cốm, sữa chua cốm, mochi cốm, bánh chưng cốm... Đây đều là những món ăn được nhiều người yêu thích.
Anh Trần Thanh Bình (Hoà Lạc, Hà Nội) chia sẻ: "Tôi đã trải nghiệm cốm các vùng miền, tuy nhiên cốm Mễ Trì luôn có hương vị riêng, bởi được làm trực tiếp và thu hái thích hợp".
Ngày nay, dù có nhiều loại bánh, kẹo hiện đại, nhưng cốm vẫn chiếm được sự ưa thích trong lòng người Hà Nội và du khách. Nó không chỉ là một món ăn, mà còn là một nét văn hóa, một biểu tượng của sự tinh tế và trân trọng những giá trị truyền thống. Mùi hương của cốm mãi mãi là một phần không thể thiếu của bức tranh mùa thu Hà Nội.
