ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Tổng thống Mỹ Donald Trump từng khẳng định trước thềm hội nghị thượng đỉnh Alaska rằng nếu không đạt được lệnh ngừng bắn, ông sẽ “không vui”. Tuy nhiên, sau hội nghị, ông tự chấm điểm cuộc gặp là “10/10” và mô tả bầu không khí “rất ấm áp”. Trong chương trình Hannity trên Fox News, ông Trump nhận xét:

“Tôi nghĩ cuộc gặp này được 10 điểm vì chúng tôi đã hợp tác tốt. Hai cường quốc hòa thuận, đặc biệt là khi họ đều sở hữu vũ khí hạt nhân. Chúng ta là số một, còn họ là số hai trên thế giới. Đó là vấn đề lớn.”

Đáng chú ý, chỉ trước đó vài giờ, tại cuộc họp báo chung sau hội nghị, Tổng thống Mỹ Trump chia sẻ:

“Sẽ không có thỏa thuận nào cho đến khi có một thỏa thuận.”

Theo đánh giá của hãng tin BBC, phát biểu này chính là cách thừa nhận rằng sau nhiều giờ đàm phán, không có gì cụ thể để báo cáo. Dù Tổng thống Trump cho biết ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin đạt được “một số tiến triển lớn”, nhưng không có thông tin chi tiết, buộc thế giới phải “tự tưởng tượng” về những tiến triển đó. Khi rời phòng họp, ông Trump cũng từ chối trả lời câu hỏi từ các phóng viên.

Theo nhà báo Anthony Zurcher (BBC), việc Tổng thống Trump rời Alaska mà không đạt được cả hai mục tiêu hòa giải và đàm phán được cho là tổn hại uy tín trong nước và quốc tế, mặc dù điều này có thể làm các đồng minh châu Âu và quan chức Ukraine phần nào yên tâm vì không có nhượng bộ đơn phương nào được thực hiện.

Trong khi đó, phân tích của hãng tin CNN cho rằng, nguyên nhân thất bại một phần xuất phát từ thái độ kiên định của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông nhấn mạnh “nguyên nhân gốc rễ” của xung đột ở Ukraine, giữ giọng điệu cứng rắn, và cảnh báo Kiev cùng các đồng minh châu Âu không can thiệp vào tiến trình đàm phán. Ông Putin nói:

“Chúng tôi hy vọng Kiev và các đồng minh châu Âu sẽ nhìn nhận điều này một cách xây dựng, không tạo trở ngại hay phá hoại tiến trình thông qua các hành động khiêu khích.”

Các vấn đề khó khăn nhất, đặc biệt là yêu cầu về lãnh thổ, vẫn chưa được giải quyết. Khi được hỏi về các nhượng bộ lãnh thổ và các đảm bảo an ninh tiềm tàng của Mỹ dành cho Ukraine, Tổng thống Donald Trump cho biết đây là điểm đã được thảo luận với Tổng thống Vladimir Putin.

“Vâng, tôi nghĩ đó là những điểm chúng tôi đã đàm phán, và phần lớn đã được nhất trí,” ông Trump nói. “Thực ra, tôi nghĩ chúng tôi đồng ý với nhau về nhiều vấn đề. Tôi có thể nói với bạn rằng, cuộc họp đã diễn ra rất nồng ấm.”

Tổng thống Trump còn giao trách nhiệm đàm phán lệnh ngừng bắn cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tuyên bố rằng sẽ sớm có một cuộc gặp giữa Zelensky và Tổng thống Putin. Ông nói trong cuộc phỏng vấn với Fox News sau cuộc gặp ở Alaska.

“Giờ đây, việc này thực sự phụ thuộc vào Tổng thống Zelensky. Họ sẽ sắp xếp một cuộc gặp giữa Tổng thống Zelensky, Tổng thống Putin và tôi, tôi đoán vậy. Tôi nghĩ chúng ta đã gần đến hồi kết rồi. Ukraine phải đồng ý với điều đó.”

Ngoài ra, Tổng thống Trump ra tín hiệu rằng Mỹ sẽ hoãn áp đặt thêm các lệnh trừng phạt đối với Nga, dù trước đó từng đe dọa các biện pháp mạnh tay để gây sức ép buộc Nga ngừng chiến sự. Ông Trump cho biết:

"Vì những gì đã xảy ra hôm nay, tôi nghĩ tôi không cần phải nghĩ về điều đó nữa", ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn với Fox News. "Tôi có thể phải nghĩ về điều đó sau hai hoặc ba tuần nữa, nhưng chúng ta không cần phải nghĩ về điều đó ngay bây giờ."

Theo Nhà báo Nick Paton Walsh (CNN), với những diễn biến hiện nay, Tổng thống Putin có vẻ như giành được hai lợi thế đáng kể. Thứ nhất, hình ảnh ông được chào đón trang trọng tại Mỹ, di chuyển chung trên chiếc xe “Quái thú” của ông chủ Nhà Trắng. Đây được xem là sự phục hồi danh tiếng đáng kể vào thời điểm quan hệ Nga-Mỹ được đánh giá ở mức thấp nhất kể từ Chiến tranh Lạnh. Thứ hai, Nga có thêm thời gian để chuẩn bị cho các bước tiến mới trên tiền tuyến. Ông có thêm thời gian trước các đe dọa trừng phạt từ Mỹ, bởi thời gian là lợi thế trong bối cảnh cuộc tấn công mùa hè có thể biến những bước tiến nhỏ thành chiến thắng chiến lược.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton nhận xét: “Tổng thống Trump không thua, nhưng ông Putin rõ ràng đã thắng. Ông ấy thoát khỏi lệnh trừng phạt, không phải đối mặt với ngừng bắn, và đã tiến thêm một bước dài trong việc tái thiết quan hệ với Mỹ.”

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (Đảng Dân chủ) chỉ trích gay gắt: “Hội nghị Alaska chẳng có kết quả gì. Nó chỉ là một cái nhún vai.”

Tại Nga, phản ứng trước hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump rất tích cực. Truyền thông Nga đã vô cùng phấn khích khi nhà lãnh đạo Nga nhận được tràng pháo tay từ Tổng thống Mỹ khi thảm đỏ được trải dài đón ông Putin tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska.

“Nhiều năm qua, họ đã nói về việc cô lập nước Nga, và hôm nay họ đã thấy tấm thảm đỏ chào đón tổng thống Nga”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova viết trên mạng xã hội.

Hãng thông tấn Ria Novosti cho rằng hội nghị là chiến thắng ngoại giao cho Moscow, chứng minh nỗ lực cô lập Nga của phương Tây đã thất bại.

Hãng tin này viết: "Đối với Tổng thống Putin, hội nghị thượng đỉnh này là một chiến thắng lớn, mà ông có thể đưa ra làm bằng chứng cho thấy những nỗ lực kéo dài nhiều năm của phương Tây nhằm cô lập Nga đã thất bại".

Tờ báo Estadão của Brazil nhận định, hội nghị thượng đỉnh được tổ chức tại Alaska là một thành công vang dội đối với Nga. Theo bài báo, Tổng thống Vladimir Putin đã kiên định với lập trường của mình và phá vỡ trật tự đàm phán mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đề ra, vốn ưu tiên thảo luận về Ukraine trước, sau đó mới đến các vấn đề kinh tế. Các nhà báo của Brazil gọi việc ông Trump trở về Washington mà không đạt được kết quả cụ thể là “tay trắng”. Và với khả năng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh mới trong tương lai gần, đây được coi là một thành công khác của Tổng thống Putin.

Nếu coi thượng đỉnh Alaska như một ván cờ ngoại giao, thì Tổng thống Putin dường như đã thắng một nước cờ biểu tượng quan trọng, còn Tổng thống Trump chỉ mới đặt quân mà chưa tạo thế cờ rõ ràng. Kết quả cuối cùng của ván cờ Ukraine vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng sau hội nghị này, thế giới đã chứng kiến một điều: Nga đã được đưa trở lại trung tâm đối thoại quốc tế, và đó chính là chiến thắng lớn nhất mà ông Putin giành được trên đất Mỹ.