ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Có một chi tiết rất thú vị về những thành phố dẫn đầu thế giới: người dân gần như không cảm nhận được ranh giới giữa đời sống thường nhật và công nghệ. Họ không nói “tôi đang dùng dịch vụ đô thị thông minh”, họ chỉ đơn giản mở bản đồ số để tìm đường, đăng ký lịch khám bệnh trên điện thoại, thanh toán vé xe buýt online, hay làm bài tập ở công viên nhờ wifi công cộng. Đô thị thông minh thành công không phải khi người dân nhận ra công nghệ, mà khi họ… không cần phải quan tâm tới công nghệ nữa.

Vì vậy, khi Hà Nội bắt đầu triển khai wifi công cộng miễn phí tại phường Cửa Nam, phủ sóng ở điểm sinh hoạt cộng đồng, khu vực du lịch và không gian công cộng khiến nhiều người thấy rất ấn tượng. Điều đáng nói không nằm ở hai chữ “miễn phí”, mà ở cách thành phố đang hướng tới một mô hình đô thị mà công nghệ được hòa vào đời sống rất tự nhiên. Người dân đến công viên có thể tra cứu dịch vụ công; du khách check bản đồ và thông tin điểm đến không cần phụ thuộc SIM; học sinh có thể học online tại nơi công cộng; doanh nghiệp nhỏ có thể tiếp cận khách hàng ngay trên nền tảng số chỉ bằng một kết nối wifi...

Nếu quan sát kỹ, tín hiệu tích cực nhất không nằm ở tốc độ mạng, mà nằm ở cơ hội tiếp cận thông tin, dịch vụ, tri thức và thị trường. Khi một dịch vụ công hay một tiện ích đô thị trở nên dễ tiếp cận, lượng người tham gia sẽ tăng lên. Và khi số lượng người tham gia vào đời sống số của thành phố tăng lên, năng suất xã hội và sức cạnh tranh kinh tế cũng tăng lên theo.

Đây là lý do vì sao nhiều đô thị trên thế giới, từ Seoul (Hàn Quốc), Amsterdam (Hà Lan) đến Singapore coi wifi công cộng miễn phí như một phần trong hạ tầng phát triển. Không phải để “cho mạng dùng”, mà để loại bỏ rào cản bước vào môi trường số, mở ra cơ hội cho mọi nhóm dân cư, kể cả người thu nhập thấp, người lớn tuổi hay du khách quốc tế. Bởi khi internet trở thành điều kiện mặc định, thì hành chính số, thương mại số, du lịch số và giáo dục số mới thực sự lan tỏa.

Với Hà Nội, tác động nhìn thấy được là rất rõ. Người dân truy cập dịch vụ công, thanh toán số, tra cứu y tế giáo dục dễ dàng hơn. Du khách có trải nghiệm thuận tiện hơn khi khám phá thành phố. Doanh nghiệp nhỏ và kinh doanh dịch vụ được hưởng lợi khi khách hàng dễ tìm kiếm, check-in, tiêu dùng và lan tỏa thông tin hơn.

Điểm tích cực hơn nữa nằm ở nhóm yếu thế như những người không có điều kiện lắp wifi tại nhà, không có nhiều kiến thức công nghệ. Wifi công cộng giúp thu hẹp khoảng cách số, tạo ra sự bình đẳng hơn trong tiếp cận cơ hội. Và đó là nền tảng để đô thị thông minh không chỉ “thông minh về công nghệ”, mà thông minh về cách con người được đối xử.

Tất nhiên, để chiến lược này phát huy hiệu quả lâu dài, những yếu tố như độ phủ sóng, tốc độ, tính ổn định và an toàn thông tin là điều quyết định. Nếu mô hình tại phường Cửa Nam được mở rộng và duy trì chất lượng, wifi công cộng sẽ không chỉ giúp Hà Nội “hiện đại” hơn, mà sẽ giúp thành phố giàu cơ hội hơn cho người dân, cho doanh nghiệp và cho nền kinh tế đô thị.

Bởi vì, cuối cùng, điều làm nên một đô thị thông minh không phải là lượng công nghệ được triển khai, mà là mức độ dễ dàng mà người dân tiếp cận được cơ hội trong cuộc sống hàng ngày. Và wifi miễn phí chính là cách Hà Nội đang mở ra cánh cửa đó, theo cách rất bình dị nhưng hiệu quả.