ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Chính sách mới của thành phố vừa được ban hành được kỳ vọng sẽ mở thông điểm nghẽn đã tồn tại suốt nhiều năm trong câu chuyện trọng dụng nhân tài.

Ngày 24/10, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Kế hoạch số 288/KH-UBND triển khai Nghị định số 179/2024/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách thu hút và trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội. Đây được coi là bước cụ thể hóa quan trọng nhằm bảo đảm người tài được phát huy trí tuệ ở những vị trí có thể tạo ra giá trị lớn nhất cho xã hội.

Theo kế hoạch, Hà Nội xác định rõ mục tiêu: thu hút người có năng lực vượt trội để giải quyết những nhiệm vụ then chốt, gia tốc các chương trình phát triển, hướng tới thực hiện hiệu quả các mục tiêu chiến lược của Thủ đô trong giai đoạn mới. Việc tuyển dụng và trọng dụng sẽ dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch, khách quan và gắn với kết quả thực chất của công việc.

Năm nhóm nội dung triển khai được xác lập, từ xác định vị trí ưu tiên thu hút nhân lực chất lượng cao giai đoạn 2025 - 2030, đến cơ chế xét tuyển linh hoạt, thủ tục tiến cử và công nhận tài năng, cùng hệ thống chế độ chính sách đủ sức cạnh tranh. Kinh phí thực hiện sẽ được bảo đảm từ ngân sách Nhà nước và các nguồn hợp pháp khác.

Không chỉ dừng lại ở một văn bản chính sách, đây là lời đáp cho trăn trở đã kéo dài nhiều năm: Hà Nội chưa thật sự trở thành “thỏi nam châm” đối với chuyên gia đầu ngành và những cá nhân có sáng kiến đột phá. Thành phố sở hữu cộng đồng trí thức đông đảo và trình độ cao, nhưng lực lượng tinh hoa có khả năng dẫn dắt, chuyển giao công nghệ, kiến tạo hệ sinh thái tri thức vẫn còn chưa đủ mạnh. Các rào cản về thủ tục hành chính, môi trường làm việc và thiếu chiến lược phát triển nhân lực dài hạn khiến người giỏi khó toàn tâm cống hiến.

Chính vì vậy, Hà Nội đang xây dựng một nghị quyết riêng về chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Điểm mới là cơ chế tuyển chọn mở: cho phép người đứng đầu trực tiếp tìm và chọn đúng chuyên gia theo nhu cầu, rút ngắn quy trình và tăng tính chủ động. Thu nhập có thể thỏa thuận theo chuẩn quốc tế, kèm hỗ trợ nhà ở, phương tiện làm việc, thư ký, dịch thuật và điều kiện nghiên cứu hiện đại. Mục tiêu không phải là “trải thảm” về đãi ngộ mà là bảo đảm người tài có môi trường sáng tạo và được trao quyền hành động.

Giới chuyên môn cho rằng, chìa khóa nằm ở việc giao nhiệm vụ rõ ràng và quyền chủ động thực chất. Tiến sĩ Dương Thị Thanh Mai nhấn mạnh, Hà Nội cần định vị chính xác các lĩnh vực ưu tiên chiến lược như AI, công nghệ lõi, sinh học, đô thị thông minh và chuyển đổi số. Chuyên gia không chỉ cần giỏi chuyên môn mà còn phải có năng lực dẫn dắt chương trình liên ngành, kết nối quốc tế, tư vấn chính sách và phản biện chiến lược. Để thực hiện điều này, hợp đồng đặt hàng phải cụ thể, bảo đảm họ được chủ trì phòng thí nghiệm hoặc chương trình R&D với nguồn lực tương xứng và được lựa chọn cộng sự.

Một đề xuất đáng chú ý là áp dụng mô hình “một chân công – một chân tư”. Chuyên gia làm việc tại tổ chức công lập nhưng vẫn có quyền tham gia doanh nghiệp spin-off, dự án khởi nghiệp sáng tạo, tức vừa nghiên cứu khoa học vừa đưa sản phẩm ra thị trường, miễn không gây xung đột lợi ích. Điều này phù hợp thông lệ quốc tế và khuyến khích thương mại hóa tri thức.

Nhìn từ thực tế, người tài thường không chọn nơi dễ dàng. Họ chọn nơi có thách thức xứng tầm và cơ hội tạo dấu ấn. Giáo sư Bùi Thị Minh Hồng từng khẳng định điều có sức hút lớn nhất đối với nhà khoa học là tầm nhìn của đơn vị và những vấn đề mà họ được trao quyền giải quyết. Đãi ngộ là điều kiện cần, môi trường tôn trọng sáng tạo và có lý tưởng phát triển mới là điều kiện đủ.

Từ chính sách đến hành động thực tiễn, Hà Nội đang tự đặt ra yêu cầu cao hơn đối với quản trị nhân tài: thu hút đúng người, sử dụng đúng việc và đánh giá đúng đóng góp. Đó là nền tảng để hình thành đội ngũ trí thức dẫn dắt sự phát triển trong thời kỳ kinh tế tri thức và cạnh tranh toàn cầu.

Tạo cơ hội cho người tài cống hiến thực chất cũng chính là tạo cơ hội để Thủ đô bước nhanh hơn trên con đường trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ hàng đầu châu Á. Hà Nội đang chuyển động để không đánh mất những người mà thành phố rất cần, và cũng không bỏ lỡ những tài năng đang muốn góp phần xây dựng tương lai của Thủ đô.