Gỡ vướng cách thức xác định giá đất
Những bất cập trong việc xác định giá đất theo giá thị trường từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực đã khiến giá đất và giá nhà tăng cao, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế.
Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, dù không sửa Luật Đất đai như dự kiến, Quốc hội sẽ xem xét ban hành Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai, trong đó có nội dung điều chỉnh phương pháp xác định giá đất. Đây cũng là vấn đề đang được cử tri đặc biệt quan tâm.
Điều 158 Luật Đất đai (2024) quy định nguyên tắc, căn cứ, phương pháp xác định giá đất ghi rõ: phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Hơn một năm luật này có hiệu lực, giá đất liên tục tăng, kéo theo giá nhà, ảnh hưởng đến thị trường bất động sản.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cho hay: “Chúng tôi cho rằng, nếu giữ nguyên tắc định giá đất như hiện tại, sẽ có hai hệ quả lớn. Một là, giá đất của chúng ta sẽ không có điểm dừng, liên tục tăng cao. Mặc dù đất đai là tài sản thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện, nhưng chúng ta lại không quản lý được giá, dẫn đến thị trường đất đai bị thả nổi. Hai là, mặc dù thu ngân sách có thể tăng nhưng chi phí đầu vào của mọi loại hình doanh nghiệp sẽ bị đẩy lên cao, gây ra khủng hoảng chi phí và làm mất cơ hội phát triển đầu tư".
Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết: “Hiện nay, khi áp dụng bảng giá đất để tính cho nhiều dự án và quyền lợi người dân, chúng ta đang có sự đánh đồng giữa thị trường sơ cấp (khu vực chưa được đầu tư, chưa có hạ tầng đầy đủ) với thị trường thứ cấp. Điều bất cập là giá đất ở những khu vực kém phát triển lại đang được tính bằng với giá thị trường. Trong bối cảnh bất động sản thường xuyên bị đẩy theo trào lưu, theo sóng, giá thị trường hiện tại đang bị ảo rất nhiều. Việc lấy giá ảo làm cơ sở để tính ra giá đất rõ ràng là tạo ra rất nhiều bất cập cho người dân và doanh nghiệp".
Theo nghiên cứu của Batdongsan.com.vn, giá đất tăng 44%, giá chung cư tăng 42% so với đầu năm 2024. Để kìm đà tăng, tại Dự thảo sửa đổi Luật Đất đai (sửa đổi) mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường lấy ý kiến nhân dân, giá đất vẫn bám sát giá thị trường, nhưng sẽ có khung giá 5 năm một lần, còn địa phương được quyền điều chỉnh hệ số cho phù hợp thực tế.
Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ cho biết: “Trong quá trình thảo luận, chúng tôi đã đề xuất nghĩa vụ tài chính của người dân và doanh nghiệp không nên tăng quá 15% đến 20% so với chu kỳ 5 năm trước. Đồng thời, luật cũng cần có quy định rõ ràng, giá cho thuê đất không được cao quá mức điều chỉnh của Chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Theo tôi, đây là những định hướng hoàn toàn phù hợp. Trong quá trình triển khai, các địa phương cần căn cứ vào tình hình thực tế và yêu cầu phát triển để khai thác, sử dụng đất đai hiệu quả, đồng thời tăng khả năng tiếp cận đất đai của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp".
Thay vì sửa luật, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết riêng để tháo gỡ vướng mắc trong xác định giá đất, hướng tới mục tiêu ổn định thị trường, kiểm soát giá, đảm bảo nguồn thu ngân sách nhưng vẫn tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận đất đai hiệu quả – một bước đi được kỳ vọng giúp đưa giá đất trở về đúng giá trị thực của thị trường.
