Chùa Một Mái còn có tên là Bối Am tự, được xây dựng vào cuối thế kỉ XIX. Nằm ở phía Tây núi Sài Sơn với lối kiến trúc đặc trưng thời Nguyễn theo kiểu chữ “tam” bao gồm: Tam quan kiểu tám mái, điện Mẫu gồm 5 gian còn nhà Tổ chỉ có một gian bán mái dựng tựa lưng vào núi. Bởi thế nên dân gian quen gọi Bối Am tự là chùa Một Mái.

Giá trị kiến trúc và lịch sử chùa một mái
Ngoài giá trị về tín ngưỡng, tâm linh, Chùa Một mái còn là di tích lịch sử, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng lãnh đạo Trung ương Đảng và Chính phủ bàn bạc, quyết định nhiều chủ trương quan trọng trong những ngày đầu chống Pháp.

Hiện khu nhà Tổ của chùa Một Mái trở thành nhà lưu niệm Bác Hồ, địa chỉ lưu giữ nhiều hiện vật, hình ảnh, tư liệu gốc có giá trị về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Với những giá trị quý báu về văn hóa, lịch sử, chùa Một Mái và quần thể di tích chùa Thầy đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2015.
