ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Biên bản cuộc họp tháng 10 công bố vào ngày 19/11 cho thấy, giới chức Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã bất đồng quan điểm về việc cắt giảm lãi suất. Nội bộ bị chia rẽ vì câu hỏi: liệu thị trường lao động trì trệ hay lạm phát dai dẳng là mối đe doạ kinh tế lớn hơn? Mặc dù Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách của Fed đã thông qua đợt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp, con đường phía trước có vẻ không chắc chắn. Tình trạng bất đồng quan điểm đang tiếp tục ảnh hưởng đến triển vọng lãi suất tháng 12.

Rạn nứt trong nội bộ Fed

Biên bản cho thấy, nhiều quan chức Fed đang tỏ ra hoài nghi về nhu cầu hạ lãi suất bổ sung trong năm nay. Một số thành viên đánh giá Ủy ban Thị trường Mở Liên bang FOMC có thể hạ phạm vi mục tiêu của lãi suất quỹ liên bang vào tháng 12 nếu nền kinh tế diễn biến đúng như họ dự đoán trong thời gian giữa hai cuộc họp. Nhiều thành viên cho rằng, xét theo triển vọng kinh tế của họ, việc giữ nguyên phạm vi mục tiêu của lãi suất trong phần còn lại của năm có thể là hướng đi phù hợp.

Theo cách nói của Fed, “nhiều” thường có nghĩa rộng hơn “một số”. Vì vậy, CNBC cho rằng, Ngân hàng trung ương Mỹ có khả năng sẽ phản đối việc cắt giảm lãi suất vào tháng 12.

Tuy nhiên, thành viên không đồng nghĩa với người bỏ phiếu. 19 quan chức tham gia cuộc họp nhưng chỉ 12 người có quyền bỏ phiếu. Vì vậy, hiện không rõ quan điểm của các thành viên có quyền bỏ phiếu. Dù vậy, biên bản cuộc họp lại trùng khớp với tuyên bố của Chủ tịch Fed Jerome Powell tại cuộc họp báo ngay sau cuộc họp chính sách.

Trước phát biểu của ông Powell, các nhà giao dịch kỳ vọng rằng, Fed chắc chắn sẽ hạ lãi suất tại cuộc họp vào ngày 9 - 10/12. Tính đến chiều 19/11, xác suất hạ lãi suất đã giảm còn khoảng 33%, theo công cụ FedWatch của CME Group.

Biên bản cuộc họp cũng lưu ý rằng, “hầu hết thành viên” đều nhận thấy khả năng cắt giảm lãi suất thêm trong tương lai, dù không nhất thiết phải vào tháng 12. Xác suất cho đợt giảm vào tháng 1/2026 là khoảng 66%.

Kết thúc cuộc họp, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang FOMC đã nhất trí giảm lãi suất 25 điểm cơ bản, qua đó đưa chi phí đi vay liên ngân hàng xuống phạm vi mục tiêu 3,75 - 4%. Đây là đợt giảm lãi suất thứ hai liên tiếp trong năm nay.

Nhìn chung, các quan chức đã bày tỏ lo ngại rằng thị trường lao động đang chậm lại và lạm phát “chưa có dấu hiệu giảm bền vững” về mức mục tiêu 2% của Fed. Biên bản cuộc họp phản ánh nhiều luồng ý kiến trái chiều trong FOMC. Dựa theo các phát biểu công khai, FOMC có khả năng đang bị co kéo giữa một bên gồm Thống đốc Stephen Miran, Christopher Waller và Michelle Bowman - cả ba đều ủng hộ hạ lãi suất để ngăn thị trường lao động tiếp tục suy yếu. Trong khi đó, phía bên kia là những quan chức có quan điểm cứng rắn hơn như Chủ tịch Jeffrey Schmid của Fed chi nhánh Kansas City, Susan Collins của chi nhánh Boston và Alberto Musalem của chi nhánh St. Louis - cả ba quan chức đều nhấn mạnh, việc tiếp tục cắt giảm lãi suất sẽ ngăn cản nỗ lực đưa lạm phát quay trở về mức mục tiêu 2%, vì vậy, họ muốn tạm ngưng chu kỳ nới lỏng tiền tệ. Ở giữa là những người ôn hoà hơn như Chủ tịch Powell, Phó Chủ tịch Philip Jefferson và Chủ tịch John Wiliams của Fed chi nhánh New York - đây là nhóm ủng hộ cách tiếp cận kiên nhẫn.

Biên bản ghi nhận “một thành viên”, hàm ý ông Miran muốn giảm 50 điểm cơ bản. Ông Schmid cũng bỏ phiếu chống, nhưng với lý do trái ngược là ông không muốn giảm lãi suất.

Cũng theo biên bản, việc ra quyết định cũng trở nên phức tạp hơn khi Fed thiếu dữ liệu kinh tế trong thời gian chính phủ đóng cửa. Các báo cáo việc làm, lạm phát và một loạt chỉ số khác đã không được tổng hợp hoặc công bố trong thời gian đó.

Hiện tại, các cơ quan chính phủ như Cục Thống kê Lao động và Cục Phân tích Kinh tế đã công bố lịch trình phát hành một số báo cáo, nhưng không phải tất cả. Ông Powell so sánh tình hình hiện tại với việc “lái xe trong màn sương mù”.

Biên bản cũng chỉ ra Fed đã thảo luận về cân bằng quy mô bảng cân đối kế toán. FOMC đã đồng ý ngừng quá trình thắt chặt định lượng vào tháng 12.

Những lo ngại về ổn định thị trường tài chính, bao gồm nguy cơ giá tài sản lao dốc mạnh, đang trở thành chủ đề nổi bật trong các cuộc tranh luận nội bộ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về thời điểm và thậm chí liệu có nên tiếp tục cắt giảm lãi suất hay không.

Phát biểu tại Đại học Georgetown mới đây, Thống đốc Fed Lisa Cook không đưa ra quan điểm cụ thể về chính sách lãi suất trong ngắn hạn, song chỉ ra loạt rủi ro đối với hệ thống tài chính, gồm sự mở rộng nhanh của thị trường tín dụng tư nhân, hoạt động giao dịch của các quỹ phòng hộ trên thị trường trái phiếu Kho bạc và việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo tạo sinh trong giao dịch tự động. Cook cho rằng, bà sẽ không ngạc nhiên nếu giá tài sản - hiện ở mức cao lịch sử và đóng vai trò nâng đỡ chi tiêu tiêu dùng cũng như tăng trưởng kinh tế Mỹ sụt giảm, dù điều này không đồng nghĩa thị trường tài chính mất ổn định.

Trong một sự kiện riêng trước đó, Chủ tịch Fed Cleveland Beth Hammack tái khẳng định, bà phản đối việc tiếp tục cắt giảm lãi suất vì lạm phát vẫn ở mức cao, đồng thời cho rằng các điều kiện tài chính đang nới lỏng là lý do nữa để thận trọng.

Cũng như bà Lisa Cook, bà Hammack đánh giá hệ thống tài chính nhìn chung vẫn vững chắc, với ngân hàng có vốn hóa tốt và bảng cân đối hộ gia đình khỏe mạnh. Tuy nhiên, cả hai đều bày tỏ quan ngại về mức đòn bẩy cao tại các quỹ phòng hộ và cho rằng thị trường tín dụng tư nhân cần được giám sát chặt chẽ hơn.

Số liệu kinh tế trái chiều

Tranh luận chính của Fed hiện xoay quanh việc liệu cắt giảm lãi suất nữa có khiến lạm phát - vốn vượt mục tiêu 2% suốt nhiều năm - đi chệch hướng hơn, hay mối lo cấp bách hơn là thị trường lao động nguội đi, đòi hỏi Fed phải nới lỏng chính sách. Quyết định tại cuộc họp ngày 9-10/12 cũng trở nên phức tạp hơn do chính phủ Mỹ đóng cửa, khiến Fed thiếu dữ liệu quan trọng để đánh giá sức khỏe nền kinh tế.

Cục Thống kê Lao động hôm 20/11 cho biết, số việc làm mới trong tháng 9 cao gấp đôi dự báo của giới phân tích, dù tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,4%. Cơ quan này sẽ không công bố báo cáo toàn diện tiếp theo cho đến tuần sau cuộc họp tháng 12 của Fed.

Sau khi dữ liệu được công bố, giới giao dịch giữ nguyên kỳ vọng rằng, nếu không xuất hiện bằng chứng rõ ràng về suy yếu - mạnh của thị trường lao động, Fed nhiều khả năng sẽ không cắt giảm lãi suất trong tháng 12 và có thể thực hiện đợt giảm 0,25 điểm phần trăm vào tháng 1/2026.

Số liệu mới công bố cho thấy, tăng trưởng việc làm tại Mỹ đã cải thiện trong tháng 9, song thị trường lao động vẫn trì trệ và không theo kịp số lao động mới gia nhập thị trường trong bối cảnh các doanh nghiệp chịu tác động từ thuế nhập khẩu và tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo báo cáo việc làm được Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 20/11, dữ liệu việc làm ghi nhận mức tăng cao hơn dự kiến. Khu vực phi nông nghiệp tạo thêm 119.000 việc làm, cao hơn nhiều so với mức dự báo là 50.000 việc làm. Trong khi đó, số việc làm trong tháng 8 được điều chỉnh giảm 4.000, thay vì tăng 22.000 như ban đầu. Dữ liệu tháng 7 cũng được điều chỉnh giảm thêm 7.000, xuống còn 72.000 việc làm.

Giới phân tích cho rằng, tăng trưởng việc làm trong tháng 9 "phần nào được thổi phồng" bởi yếu tố thời vụ liên quan đến lao động rời việc làm mùa hè, khiến số liệu của các ngành giải trí - khách sạn và bán lẻ tháng 9 cao hơn thực tế.

Việc số liệu việc làm tháng 8 được điều chỉnh từ tăng thành giảm nhẹ đánh dấu lần thứ hai trong năm nay thị trường lao động Mỹ ghi nhận mức giảm, phản ánh rõ hơn xu hướng suy yếu hiện nay. Một báo cáo khác của Bộ Lao động cho thấy, số vụ sa thải ở mức thấp vào giữa tháng 11, cho thấy thị trường lao động hiện đang trong trạng thái “không tuyển nhưng cũng không sa thải”.

Măc dù thị trường việc làm tăng nhưng tỷ lệ thất nghiệp vẫn nhích nhẹ từ 4,3% trong tháng 8 lên 4,4% trong tháng 9, mức cao nhất trong 4 năm qua. Một số chuyên gia cho rằng, tỷ lệ thất nghiệp tăng có thể củng cố quan điểm cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể xem xét cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa trong tháng tới, trái ngược với nhóm khác cho rằng tăng trưởng việc làm cao hơn dự kiến sẽ cho Fed có lý do tạm dừng điều chỉnh chính sách, nhất là khi cơ quan này sẽ không có thêm báo cáo việc làm nào trước cuộc họp ngày 9-10/12.

Báo cáo lẽ ra được công bố ngày 3/10 nhưng bị hoãn do Chính phủ Mỹ đóng cửa 43 ngày, quãng thời gian đóng cửa dài nhất trong lịch sử. Việc đóng cửa khiến Bộ Lao động không thu thập được dữ liệu khảo sát hộ gia đình để tính tỷ lệ thất nghiệp tháng 10. Vì thế, số liệu việc làm tháng 10 sẽ được gộp vào báo cáo tháng 11 và dự kiến công bố ngày 16/12, tức sau kỳ họp sắp tới của Fed.

Mặc dù thị trường kỳ vọng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất trong tháng 12, song giới chuyên gia lại đang bất đồng quan điểm do báo cáo việc làm tháng 9 cho thấy nhưng thông tin khá trái ngược. Chưa kể đây là hình ảnh của thị trường lao động 2 tháng trước, song lại là dữ liệu việc làm chính thức duy nhất mà Fed có trong tay tại cuộc họp tháng 12.

Bình luận về dữ liệu này, Juan Perez - Giám đốc Giao dịch của Monex USA ở Washington cho rằng, đây là một tập hợp các số liệu rất hỗn tạp và là bức tranh chưa đầy đủ về lĩnh vực lao động. Điều này khiến mọi thứ trở nên hỗn loạn và khiến các nhà hoạch định chính sách của Fed chỉ có cơ hội 50-50 để hành động nhằm giải quyết vấn đề.

Tuy nhiên, Peter Cardillo - Chuyên gia kinh tế thị trường trưởng của Spartan Capital Securities ở New York cho rằng, báo cáo việc làm tháng 9 chắc chắn không phản ánh những gì có thể đã xảy ra trong tháng 10 và những gì đang diễn ra trong tháng 11.

Tổng thống Donald Trump gia tăng sức ép với Fed

Tổng thống Donald Trump tiếp tục công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell không đủ năng lực và đe dọa sa thải ông, đồng thời thúc giục Bộ trưởng Tài chính tìm người thay thế. Dù Fed đã hạ lãi suất, nhưng theo ông Trump là chưa đủ mạnh, trong khi luật hiện hành chỉ cho phép cách chức ông Powell vì sai phạm, không phải do chính sách. Đây được xem là động thái gia tăng sức ép chính trị chưa từng có, thể hiện sự bất mãn của Nhà Trắng đối với chính sách tiền tệ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/11 tiếp tục chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell vì không hạ lãi suất nhanh hơn. Phát biểu tại Diễn đàn Đầu tư Mỹ - Saudi Arabia tổ chức tại Trung tâm Kennedy ở Washington, ông Trump còn gây chú ý khi nói “bóng gió” rằng sẽ sa thải Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không sớm giảm lãi suất.

Bộ trưởng tài chính Mỹ Scott Bessent - người đang dẫn dắt quá trình tìm kiếm Chủ tịch Fed mới, ngày 18/11 cho biết trên Fox News rằng, ông Trump dự kiến gặp ba ứng viên cuối cùng sau kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn ngày 27/11, với lựa chọn mới nhiều khả năng được công bố trước Giáng sinh. Ông Trump nhiều lần khen ngợi công việc của ông Bessent và khẳng định Bộ trưởng Tài chính là lựa chọn mà ông ưu tiên cho vị trí Chủ tịch Fed, dù ông Bessent nói rằng, ông muốn tiếp tục điều hành Bộ Tài chính và Sở Thuế vụ (IRS).

Ông Trump nói với báo giới hôm 18/11 rằng, chính quyền của ông đã có “những cái tên rất sáng giá” cho vị trí người đứng đầu Fed. Ông Bessent nêu năm ứng viên cuối cùng gồm: Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett; cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh; Thống đốc Fed đương nhiệm Christopher Waller; Phó Chủ tịch Fed phụ trách giám sát Michelle Bowman; và Giám đốc điều hành BlackRock Rick Rieder.

Từ trước khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump liên tục chỉ trích ông Powell về cách điều hành Fed, gọi ông Powell là “kém năng lực” và chất vấn việc phụ trách dự án cải tạo cơ quan mà ông cho rằng đội vốn hàng tỷ USD. Ông Powell bác bỏ cáo buộc này, lập luận rằng ông Trump đã tính cả chi phí cải tạo một văn phòng khác của ngân hàng trung ương, vốn đã hoàn thành từ năm năm trước.

Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump liên tục chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không hạ lãi suất sớm hơn, dù Fed đến tháng 9 mới bắt đầu chu kỳ giảm lãi lần đầu tiên trong gần một năm.

Ông Trump thừa nhận, Bộ trưởng Bessent đã nhiều lần khuyên ông “không nên sa thải Powell”, dù trước đó ông Trump liên tục bày tỏ mong muốn thay thế Chủ tịch Fed.

Dù ông Trump có thể chọn một người trung thành muốn hạ lãi suất mạnh tay, thì điều đó vẫn khó tạo ra thay đổi lớn, bởi Chủ tịch Fed không có quyền phủ quyết và chỉ sở hữu một phiếu bầu trong ủy ban.

Hiện chỉ có Stephen Miran, một Thống đốc Fed đang tạm nghỉ không lương khỏi vị trí cố vấn kinh tế Nhà Trắng, là người công khai ủng hộ lập trường cắt giảm lãi suất quyết liệt.

Có thể thấy, quyết định vào tháng 12 của Fed phụ thuộc vào bài toán cân bằng rủi ro: giữa nguy cơ lạm phát dai dẳng làm xói mòn niềm tin vào Fed và rủi ro suy giảm tăng trưởng nếu chính sách duy trì thắt chặt quá lâu. Trong điều kiện dữ liệu kinh tế còn hạn chế và áp lực chính trị đang gia tăng, Fed có thể lựa chọn hạ lãi suất sớm để bảo vệ thị trường lao động hoặc trì hoãn để đánh giá rõ hơn diễn biến lạm phát. Điều chắc chắn duy nhất là tháng 12 không còn là kịch bản mặc định cho một đợt hạ lãi suất và mọi quyết định đều mang ý nghĩa quan trọng trong hành trình kiểm soát lạm phát và ổn định nền kinh tế Mỹ.