Theo truyền thuyết dân gian và thần phả của đình, bà Lê Hoa là một danh tướng của Hai Bà Trưng và là người có công chữa bệnh cho dân làng Đường Yên, được dân làng tôn vinh thờ phụng. Sau khởi nghĩa thắng lợi, Lê Hoa vinh quy bái tổ về làng Đường Yên thì "kiếm gươm vứt bỏ lại hiền như xưa". Vì là nữ tướng nên khi nước nhà không còn khói lửa đao binh thì phải làm tròn bổn phận của người con gái là đi lấy chồng. Và lễ hội "kén rể" ra đời từ đó.
Trước khi lễ hội "Kén rể" diễn ra, việc chọn người tham gia được chuẩn bị kỹ lưỡng. Người đóng vai mẹ của nữ tướng Lê Hoa phải là người đẹp song toàn, gia đình ổn định; người đóng vai nữ tướng Lê Hoa và hai chàng rể phải là trai thanh gái lịch, chưa có gia đình. Nguyễn Diệp Trúc, năm nay 20 tuổi là thiếu nữ trong thôn được lựa chọn để hóa thân thành nữ tướng Lê Hoa, vị nữ anh hùng sau khi phò tá Hai Bà Trưng thắng trận đã trở về quê nhà mở hội đua tài canh nông và kén rể.
Những người đóng vai "chàng rể" chia làm hai phe Bắc và Hậu. Mỗi phe sẽ cử ra một chàng trai đại diện để thi đấu. Các chàng trai phải trải qua các phần thi: Thi cày, thi câu ếch, bắt chạch trong chum và thi chõng chó (chọc cho chó sủa). Phần thi đầu tiên "Thi cày" trên sân gạch, phần thi này thu hút nhiều du khách, vì đòi hỏi hai người đóng giả trâu và người cày cũng như người dẫn đường phải hết sức thông minh và khéo léo.
Thi câu ếch, người đóng giả làm ếch là các em nhỏ. Ban giám khảo sẽ chấm điểm cao cho những "chú ếch" nhảy khỏe, nhảy nhanh.
Phần thi bắt chạch trong chum luôn luôn là phần thi hấp dẫn nhất. Phần thi thể hiện sự hòa hợp âm dương với mong muốn vạn vật sinh sôi, tươi tốt.
Trải qua 4 phần thi giữa phe Bắc và phe Hậu, lễ hội đã tìm được người xứng đáng làm phu quân của nữ tướng Lê Hoa là chàng trai đến từ phe Hậu. Người chiến thắng tại lễ hội kén rể sẽ được phát áo lụa gấm và làm lễ bái tổ cùng nữ tướng Lê Hoa. Đây là dịp để dân làng và du khách các nơi có dịp ôn lại truyền thống lịch sử, giúp thế hệ trẻ gìn giữ, phát huy và thể hiện tình yêu quê hương đất nước
