Đề xuất hoà bình của Trump cho Gaza có gì đặc biệt?
Ông Trump tỏ ra rất hài lòng và lạc quan về kế hoạch hoà bình ở Dải Gaza. Tuy nhiên, đề xuất hiện chưa có đủ những tiền đề cần thiết và đủ sự đảm bảo chắc chắn từ các bên liên quan cho tính khả thi.
Đề xuất bao gồm 20 điểm nội dung của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hoà bình ở Dải Gaza vừa công bố đã được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gấp gáp chấp nhận; trong khi Hamas cho biết sẽ xem xét. Ông Trump tỏ ra rất hài lòng và lạc quan; một số quốc gia trên thế giới biểu thị phản ứng tích cực.
Đề xuất này là sáng kiến đối ngoại đồ sộ và bao quát nhất mà ông Trump đã có thể đưa ra được trong thời gian cả nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ trước và từ khi trở lại cầm quyền đến nay. Có thể thấy, mạch tư duy rõ ràng và lưu ý đến nhiều khía cạnh quan trọng đối với cả việc chấm dứt cuộc chiến tranh ở Dải Gaza và việc vận hành mọi chuyện ở thời hậu chiến.
Mọi sáng kiến có thể đưa đến hoà bình thật sự cho Dải Gaza đều đáng được hoan nghênh và khích lệ. Đề xuất trên của ông Trump cũng đáng được như vậy nếu được tất cả các bên liên quan cùng thực thi để vãn hồi hoà bình và tái thiết cho Dải Gaza. Kết quả này sẽ thật sự lý tưởng, nhưng hiện tại chưa có đủ những tiền đề cần thiết và đủ sự đảm bảo chắc chắn từ các bên liên quan cho thành công của đề xuất này. Bởi vì không khó để nhận thấy, có không ít khiếm khuyết ở đề xuất này, do tác giả của nó chủ ý như vậy hay kiến tạo chưa thấu đáo?
Khiếm khuyết lớn nhất là nó dành cho Mỹ và Israel vai trò quyết định toàn bộ quá trình triển khai thực hiện và khi nào có được kết quả cuối cùng. Mỹ và Israel, ông Trump và ông Netanyahu vốn tình thân như thủ túc.
Sau rất nhiều những diễn biến mới đây về chính trị an ninh khu vực mà cả Mỹ lẫn Israel đều có can dự trực tiếp, cả ông Trump lẫn ông Netanyahu đều bị sa sút rất đáng kể mức độ tín nhiệm và tin cậy của thế giới bên ngoài, trong chuyện vãn hồi hoà bình và tạo dựng an ninh, ổn định cho khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh. Do vậy, hiện tại có cơ sở chính đáng và nguyên do xác đáng để hoài nghi cặp bài trùng Trump - Netanyahu thật ra theo đuổi mục tiêu khác với chiêu bài vãn hồi hoà bình cho Dải Gaza.
Xuyên suốt 20 điểm nội dung trong đề xuất nói trên của ông Trump là sự ưu tiên của ông dành cho việc giải giáp Hamas, triệt tiêu hoàn toàn mọi vai trò và ảnh hưởng của Hamas ở Dải Gaza và giải cứu con tin. Không thể loại trừ hoàn toàn kịch bản Mỹ và Israel sau khi đã đạt được mấy mục tiêu trên sẽ vứt bỏ phần còn lại của đề xuất và lại tự ý hành động ở Dải Gaza. Ông Trump vốn thường dễ dàng thay đổi quan điểm. Ông Netanyahu vốn đã nhiều lần cam kết nhưng rồi không thực hiện. Việc thành lập nhà nước Palestine bị để ngỏ, không có gì lạ khi Hamas có thể coi đề xuất này của ông Trump là một cái bẫy.
Những hào nhoáng bề ngoài làm cho đề xuất này có phần hấp dẫn nhưng những khiếm khuyết lớn lại làm cho tính khả thi chỉ rất hạn chế.
