Đề xuất cấp xã xác nhận thu nhập cho người lao động
Đề xuất UBND cấp xã có trách nhiệm xác nhận điều kiện về thu nhập cho đối tượng là người thu nhập thấp không hợp đồng lao động đang được UBND TP Hà Nội lấy ý kiến, qua đó giúp người lao động có cơ hội tiếp cận nhà ở xã hội.
Đề xuất này trên thực tế đã được quy định tại Khoản 2, Điều 30 thuộc Nghị định số 100 của Chính phủ. Cụ thể: “Trường hợp đối tượng không có hợp đồng lao động, nếu là người độc thân thì thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng. Nếu đã kết hôn thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng. Trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đơn đề nghị xác nhận, UBND cấp xã thực hiện việc xác nhận điều kiện về thu nhập trong một năm liền kề tính từ thời điểm đối tượng nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội". Tuy nhiên để thực hiện được nội dung này không phải là điều dễ dàng.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, cho rằng: “Địa phương không nắm được mà chỉ có xác nhận mức thu nhập của đơn vị sử dụng lao động. Nếu hay làm ở công ty, ở khu công nghiệp thì giám đốc hoặc lãnh đạo văn phòng của công ty đó xác nhận. Địa phương không thể biết. Thứ hai là thông qua sao kê về tiền lương mà họ có được, chúng ta mới có thể xác nhận như là một trong những bằng chứng. Thay vì phải thực hiện các hoạt động xin cho khác giữa những người không biết, không có thông tin hoặc chưa được phân công trách nhiệm làm việc đó”.
Quy định chưa rõ ràng, thiếu căn cứ khiến chính quyền cấp xã khó xác nhận chính xác thu nhập. Lao động tự do không kê khai thuế thu nhập cá nhân và cũng không tham gia bảo hiểm. Bởi vậy cần có cách tiếp cận khác để đảm bảo công bằng, minh bạch.
"Để khắc phục bất cập, vướng mắc này cần có sự phối hợp giữa hai cơ quan. Thứ nhất, những bộ phận ở cấp cơ sở như tổ dân phố và những đoàn thể ở cấp xã gần gũi với người lao động tự do. Thứ hai, cần có sự xác nhận, phối hợp giữa chính quyền cấp xã và cơ quan bảo hiểm xã hội. Bởi cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ là người nắm rõ nhất về thu nhập và thực tế về việc nộp bảo hiểm xã hội của người lao động. Khi có sự liên thông như vậy, việc xác nhận của chính quyền cấp xã sẽ phù hợp và sẽ dễ dàng hơn cho người dân trong thời gian tới", Luật sư Phạm Thanh Tuấn – Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội khẳng định. Đây cũng là mục tiêu thành phố hướng tới khi xây dựng dự thảo Quyết định quy định về quản lý bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn. Xã, phường hiện được giao nhiều thẩm quyền cũng là cấp gần dân nhất. Nên việc nắm bắt đời sống kinh tế rồi xác nhận thu nhập là trách nhiệm cần phải thực hiện. Bởi lao động tự do, không có hợp đồng đang chiếm tỷ lệ không nhỏ và cũng là đối tượng mong muốn được tiếp cận nhà ở xã hội.
