ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Theo đại biểu Quốc hội Trần Nhật Minh (Đoàn Nghệ An), mục tiêu hoàn thành cấp điện cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo vào năm 2025 đang đứng trước nguy cơ không đạt. Báo cáo cho thấy Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 – 2020 chỉ hoàn thành 18,5% nhu cầu vốn do “chưa được bố trí nguồn lực”. Ông nhấn mạnh: “Tỷ lệ hộ dân tiếp cận điện của Việt Nam là 99,74% nhưng vẫn còn thôn bản chưa có điện, ảnh hưởng lớn đến việc tiếp cận dịch vụ thiết yếu và chuyển đổi số.”

Với giai đoạn 2021 – 2025, chương trình đầu tư công cấp điện vẫn chưa được phê duyệt do thiếu vốn và vướng pháp lý. Đại biểu đề nghị Chính phủ trong giai đoạn 2026 – 2030 sớm có lộ trình, giải pháp cụ thể; ưu tiên đất đai, tài chính, khoa học công nghệ để thực hiện các dự án tái định cư cho khu vực có nguy cơ cao về thiên tai; đồng thời bố trí đủ nguồn lực để hoàn thành chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho biết Bộ Công Thương đang trình Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư nhằm cấp điện cho hơn 911.000 hộ dân, trong đó có 160.000 hộ chưa có điện. Tuy nhiên, chương trình chưa thể triển khai do thiếu vốn và vướng quy định pháp luật. Ông đề nghị Chính phủ giao EVN phối hợp Bộ Công Thương rà soát danh mục dự án, chủ động báo cáo Bộ Tài Chính bố trí vốn, đẩy nhanh tiến độ và thống nhất phương án triển khai với địa phương. “Việc tăng giá điện cần có lộ trình hợp lý, đồng thời nghiên cứu cơ chế hai mức giá để bảo đảm cho sinh hoạt, sản xuất và hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số”, đại biểu Hòa nêu.

Trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, điện mặt trời áp mái và điện gió tiếp tục gặp vướng mắc. Đại biểu dẫn chứng việc guồn điện dư thừa của điện mặt trời áp mái không được mua lại, nên chưa kích thích được người dân đầu tư. Cùng với đó, nhiều dự án điện gió vẫn chưa phát hết công suất do “vướng thỏa thuận đấu nối với ngành điện”. Đại biểu Hòa đề nghị trong nhiệm kỳ tới, Bộ Công Thương tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, khắc phục những tồn tại của ngành để cử tri yên tâm và tin tưởng hơn.

Lo ngại về thị trường vàng và điều hành tín dụng

Một vấn đề khác được đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) nhấn mạnh là sự thiếu ổn định bền vững của thị trường vàng, dù Ngân hàng Nhà nước đã tăng cung, đấu thầu và thanh tra doanh nghiệp. “Có thời điểm chênh lệch giá vàng thu hẹp, nhưng cũng có giai đoạn tăng rất mạnh, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ và thao túng thị trường” – bà nói.

Bà đề nghị sớm hoàn thiện lộ trình tổ chức lại thị trường sau khi sửa Nghị định 24, hướng đến “giảm độc quyền, tăng cạnh tranh lành mạnh và không để giá vàng gây bất ổn vĩ mô”; đồng thời nghiên cứu thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung, quản lý chặt chẽ hơn và tiệm cận chuẩn quốc tế.

Liên quan tín dụng, đại biểu Nga cho biết Ngân hàng Nhà nước đã minh bạch tiêu chí phân loại tổ chức tín dụng và trao quyền chủ động hơn cho một số đơn vị, nhưng cơ chế quota tín dụng vẫn đang duy trì. Bà nói: “Chưa có lộ trình bỏ hẳn quota tín dụng, cũng chưa lý giải vì sao sau nhiều năm vẫn chưa có mốc thời gian và giải pháp cụ thể.”

Đại biểu đề xuất: “Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn quota tín dụng; đồng thời chủ động hơn trong tham mưu cơ chế phối hợp liên ngành cho các chương trình tín dụng ưu tiên.”