Chính phủ Mỹ đóng cửa và những hệ lụy
Chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa từ ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt thỏa thuận ngân sách, buộc hàng trăm nghìn nhân viên liên bang nghỉ việc tạm thời, nhiều dịch vụ công bị gián đoạn.
Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa từ 0 giờ 1 phút ngày 1/10 (theo giờ địa phương, tức 11 giờ 1 phút theo giờ Việt Nam) sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ cho chăm sóc y tế. Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ ước tính hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sẽ buộc phải nghỉ việc tạm thời, gây ảnh hưởng tới hàng loạt dịch vụ công.
Tổng thống Donald Trump và các lãnh đạo đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đã tìm cách gia hạn chi tiêu để duy trì ngân sách chính phủ đến ngày 21/11. Tuy nhiên, với kết quả bỏ phiếu cuối cùng là 55-45, chưa đạt 60 phiếu “đồng ý” cần thiết, Thượng viện Mỹ đã bác bỏ dự luật chi tiêu ngắn hạn kéo dài 7 tuần do Hạ viện thông qua. Đảng Dân chủ, hiện ở thế thiểu số tại cả hai viện, kiên quyết yêu cầu khôi phục hàng trăm tỷ USD cho chương trình bảo hiểm y tế giá rẻ (Obamacare) dành cho người thu nhập thấp, vốn có nguy cơ bị chính quyền Tổng thống Trump xóa bỏ.
Việc Chính phủ Mỹ phải đóng cửa sẽ khiến khoảng 750.000 nhân viên liên bang buộc phải nghỉ việc tạm thời, với tổng chi phí bồi thường mỗi ngày lên tới 400 triệu USD. Hàng loạt dịch vụ công cũng bị gián đoạn, từ cấp hộ chiếu, kiểm soát không lưu, xử lý hồ sơ an sinh, đến các chương trình hỗ trợ y tế. Trong khi đó, các dịch vụ thiết yếu như bưu chính, quân đội, an sinh xã hội và tem phiếu thực phẩm vẫn tiếp tục hoạt động.
Tổng thống Donald Trump đã đổ lỗi cho đảng Dân chủ làm đình trệ các cuộc đàm phán, đồng thời cảnh báo chính quyền có thể sa thải thêm nhiều nhân viên liên bang, một hành động chưa từng có trong lịch sử các lần ngừng hoạt động trước đây.
Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định: “Đảng Dân chủ đang đóng cửa chính phủ, không phải chúng tôi. Chúng tôi không muốn điều đó vì chúng tôi đang có thời kỳ tuyệt vời nhất từ trước đến nay. Nhưng nếu họ muốn liều lĩnh, chúng tôi có thể tận dụng thời điểm này để thực hiện các biện pháp không thể đảo ngược như cắt giảm nhân sự, cắt giảm các chương trình họ yêu thích. Chúng tôi không muốn làm điều đó, nhưng cũng không thể để gian lận, lãng phí và lạm dụng tiếp diễn.”
Đây là lần đóng cửa đầu tiên của Chính phủ Mỹ kể từ sau đợt đóng cửa kéo dài 35 ngày, dài nhất trong lịch sử, hồi năm 2018. Hiện chưa rõ thời gian Chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu. Thượng viện dự kiến làm việc trở lại cuối tuần này, trong khi Hạ viện vẫn đang trong kỳ nghỉ.
Cuộc khủng hoảng lần này xảy ra trong bối cảnh đội ngũ công chức liên bang đang trải qua đợt nghỉ việc lớn nhất trong gần 80 năm. Hơn 150.000 người đã rời khỏi biên chế trong chương trình tái cơ cấu do chính quyền Tổng thống Donald Trump thúc đẩy. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo việc này đang gây tổn thất nghiêm trọng về chuyên môn và nhân lực, đe dọa hiệu quả hoạt động của nhiều cơ quan công quyền.
