ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Nhiều cơ chế, chính sách tạo điều kiện phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn đã được thành phố Hà Nội ban hành và đạt được những kết quả nhất định. Song vẫn cần nhiều hơn trợ lực nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư, sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn.

Là "thủ phủ" chăn nuôi bò của Hà Nội với hơn 5.000 con, xã đảo Minh Châu từng đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng do chất thải chăn nuôi xả thẳng ra môi trường. Tuy nhiên, từ khi Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ và dịch vụ bảo vệ môi trường Minh Châu liên kết với các hộ dân, thu mua phân bò với giá 3.000 đồng/thùng chất thải, ủ thành phân hữu cơ để trồng rau hữu cơ, thì môi trường và cách nghĩ của các nông hộ đã có thay đổi.

Bà Ngô Thị Thanh Vân - Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ và dịch vụ bảo vệ môi trường Minh Châu chia sẻ: "Hiện tại, chúng tôi đang trồng các loại rau ăn lá và bí, cộng với ngô. Sản phẩm sản xuất ra ngon ngọt hơn so với thông thường và mở ra hướng đi mới trong hợp tác sản xuất nông nghiệp. Chúng tôi cũng mong muốn mô hình này sẽ được bà con nhìn nhận và đánh giá, cộng với chính quyền địa phương giúp đỡ, hỗ trợ để mở rộng quy mô trồng rau hữu cơ".

Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ và dịch vụ bảo vệ môi trường Minh Châu chỉ là một trong số đơn vị có thuận lợi, phối hợp với địa phương áp dụng kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp nhằm tối ưu hoá các quy trình sản xuất, tăng năng suất, giảm giá thành... Trên thực tế, việc triển khai kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp còn gặp những tồn tại và khó khăn, bao gồm thiếu cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể và đặc biệt là công nghệ.

Ông Hà Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam cho biết: "Kinh tế tuần hoàn không phải là câu chuyện mới mà chúng ta đã bàn nhiều năm nay rồi, nhưng cơ chế chính sách của chúng ta đang không bắt kịp với yêu cầu của đời sống xã hội, dẫn đến việc chưa lan tỏa được mô hình. Ví dụ, nếu muốn làm kinh tế tuần hoàn thành công, để đảm bảo được điều kiện về an toàn, đặc biệt là năng suất thì đòi hỏi phải được phát triển trên nền tảng của các tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ; nếu dùng công nghệ số để quản lý, công nghệ sinh học để tổ chức thực hiện quá trình tái chế, tái sử dụng... đòi hỏi phải có nhiều đổi mới sáng tạo, trong khi các quy định hiện hành của chúng ta chưa bắt kịp được với mong muốn về đổi mới sáng tạo”.

Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với hơn 60% dân số sống ở nông thôn, nhưng nông nghiệp vẫn chủ yếu dựa vào mô hình sản xuất truyền thống, phát thải lớn, hiệu quả thấp và dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu. Do đó, sự tham gia của doanh nghiệp là chìa khóa quan trọng góp phần biến các phế, phụ phẩm, chất thải nông nghiệp thành tài nguyên.

Bà Betty Pallard, Phó Chủ tịch Ủy ban Tăng trưởng Xanh EuroCham tại Việt Nam cho biết: "Hiện tại, Việt Nam đang thiếu một không gian chia sẻ công đoạn để ra được một mô hình kinh tế tuần hoàn và một sản phẩm mà cần phải có sự tham gia của rất nhiều đơn vị một lúc. Ví dụ trong việc trồng lúa, rơm có nhiều bên quan tâm, nhưng để kết hợp từ hợp tác xã, các công ty có nhu cầu nhằm tạo ra các sản phẩm khác thì lại hầu như khó hợp tác. Hiện nông dân vẫn đốt rơm rạ sau thu hoạch, gây lãng phí và phát thải carbon rất lớn".

Thực tế hiện nay vẫn thiếu liên kết vùng và chuỗi giá trị, doanh nghiệp hoạt động đơn lẻ, thiếu hợp tác với nông dân và các bên liên quan, do đó, cần có những chính sách trợ lực cụ thể. Các chuyên gia cũng cho rằng nếu nông dân sẵn sàng, doanh nghiệp vào cuộc thì cơ quan quản lý Nhà nước, chính quyền các địa phương phải là người dẫn dắt, định hướng, xây dựng chính sách, hỗ trợ nguồn lực, tạo động lực để thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn.