Cần tăng nặng hình phạt đánh cắp thông tin cá nhân
Khi dữ liệu cá nhân trở thành “mỏ vàng” cho tội phạm công nghệ cao, việc xử lý mạnh tay các hành vi khai thác trái phép là giải pháp cấp thiết nhằm bảo đảm an toàn không gian mạng.
Từ những thông tin tưởng chừng vô hại trên mạng xã hội cho đến các lỗ hổng bảo mật trong hệ thống quản lý dữ liệu của cơ quan, doanh nghiệp, tất cả đều có thể trở thành “mỏ vàng” cho tội phạm khai thác.
Chỉ với vài thao tác tìm kiếm trên môi trường mạng, kẻ xấu có thể dễ dàng thu thập số điện thoại, email, tài khoản mạng xã hội, thậm chí cả số căn cước công dân, thông tin ngân hàng. Nguyên nhân đến từ việc nhiều người dùng chia sẻ công khai quá nhiều dữ liệu riêng tư, trong khi các nền tảng, ứng dụng thường yêu cầu cung cấp thông tin định danh để sử dụng phần mềm. Ít ai để ý rằng những dữ liệu này có thể bị đánh cắp.
Trung tá Nguyễn Tiến Cường, Trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an, cho biết: “Ngoài biện pháp pháp lý, chúng tôi cho rằng cần nâng cao trách nhiệm của các bên, đặc biệt là các nền tảng và dịch vụ thu thập dữ liệu cá nhân. Họ phải có cơ chế minh bạch trong việc thu thập, lưu trữ, xử lý thông tin”.
Thực tế đã có nhiều vụ lộ, lọt dữ liệu cá nhân khiến dư luận hoang mang. Các dữ liệu này bị kẻ xấu lợi dụng để gọi điện rác, phát tán quảng cáo, mạo danh vay tiền, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thậm chí bán công khai trên các “chợ dữ liệu” ngầm. Tuy nhiên, việc truy vết và xử lý đối tượng vi phạm còn nhiều khó khăn.
Theo các chuyên gia, pháp luật Việt Nam đã có quy định xử phạt hành chính và cả chế tài hình sự đối với hành vi xâm phạm, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, nhiều trường hợp mức xử phạt còn nhẹ, chủ yếu dừng ở phạt tiền nên chưa đủ sức răn đe.
Luật sư Nguyễn Hồng Tâm, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, khẳng định: “Trước tiên cần hoàn thiện khung pháp lý. Chỉ khi có quy định pháp luật cụ thể, rõ ràng, nghiêm minh thì mới có tính răn đe”.
Trước thực trạng này, cơ quan chức năng đang triển khai nhiều biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đặc biệt, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân năm 2025 được Quốc hội thông qua sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Có thể thấy, khi dữ liệu cá nhân trở thành “mỏ vàng” cho tội phạm công nghệ cao, việc siết chặt chế tài, xử lý mạnh tay với hành vi đánh cắp, khai thác trái phép là yêu cầu cấp thiết. Chỉ khi pháp luật đủ mạnh và người dân nâng cao cảnh giác, an toàn dữ liệu cá nhân trong không gian mạng mới được bảo đảm.
