Cấm tiếp xúc bốn ngày với người có hành vi bạo lực gia đình | Hà Nội tin mỗi chiều
Bộ Công an vừa ban hành Thông tư 66/2025 cho phép áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc tối đa bốn ngày với người có hành vi bạo lực gia đình. Đây là một bước tiến quan trọng để bảo vệ nạn nhân.
Nhắc đến bạo lực gia đình, nhiều người thường nghĩ đó là “chuyện trong nhà, để cửa đóng then cài mà tự giải quyết”. Nhưng thực tế, mỗi cú đánh, mỗi lời mạt sát không chỉ để lại vết thương trên da thịt, mà còn gây ra những sang chấn tinh thần lâu dài cho cả người vợ, người chồng lẫn con cái. Bởi vậy, khi Bộ Công an ban hành Thông tư 66/2025, cho phép áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc tối đa bốn ngày với người có hành vi bạo lực gia đình, nhiều người cho rằng đây là một bước tiến quan trọng. Nó giống như việc kéo phanh khẩn cấp, tạo ra một khoảng lặng cần thiết để bảo vệ nạn nhân.
Nhiều ý kiến cho rằng, bốn ngày là quá ít để thay đổi một thói quen bạo hành vốn ăn sâu từ lâu. Nhưng ở góc độ khác, bốn ngày ấy chính là khoảng thời gian vàng: để công an vào cuộc, để hội phụ nữ, tổ dân phố, cộng đồng triển khai hỗ trợ và để nạn nhân tìm nơi tạm lánh an toàn. Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho rằng: ít hay nhiều, chỉ cần tạo được một khoảng cách tạm thời, nạn nhân có thể giảm bớt hoảng loạn, ổn định tâm lý, lấy lại dũng khí để lên tiếng và tìm giải pháp lâu dài.
Điểm đáng chú ý ở Thông tư 66 là tính cụ thể. Trong vòng một giờ kể từ khi UBND xã hay tòa án ra quyết định, công an phải cử ngay người giám sát. Đó có thể là tổ trưởng dân phố, hội phụ nữ hay tổ bảo vệ an ninh. Người gây bạo lực buộc phải ký cam kết, thậm chí tham gia lao động công ích. Nhưng sau bốn ngày cấm tiếp xúc thì sao?
Đây mới là thách thức thực sự. Nếu hết thời hạn, nạn nhân buộc phải quay về sống chung mà không có “vòng bảo vệ tiếp nối”, thì nguy cơ bạo lực tái diễn là rất lớn. Không ngoại trừ trường hợp, kẻ bạo hành có thể nén giận trong bốn ngày, rồi bùng phát dữ dội hơn khi vòng giám sát kết thúc.
Vậy nên, cấm tiếp xúc chỉ là bước khởi đầu, cần đi kèm những biện pháp mang tính bền vững. Ví dụ như phát triển mạng lưới nhà tạm lánh, trung tâm hỗ trợ khẩn cấp, đường dây nóng 24/7. Về dài hạn, chúng ta cần tiếp tục quan tâm giáo dục bình đẳng giới, thay đổi nhận thức xã hội, để bạo lực gia đình không còn “đất sống”. Trong trường hợp, bạo lực gia đình với tính chất, hành vi nghiêm trọng, phải có án phạt nặng, kể cả tù giam, để răn đe.
Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia cũng áp dụng lệnh cấm tiếp xúc nhưng cách làm và hiệu quả rất khác nhau. Ở Mỹ, lệnh cấm có thể kéo dài nhiều tháng, song nếu thiếu giám sát thì vẫn chỉ nằm trên giấy. Hàn Quốc lại kết hợp với hệ thống shelter - nhà tạm lánh cho nạn nhân, tạo không gian an toàn nhưng đòi hỏi ngân sách lớn. Thái Lan có quy định phục hồi hành vi, nhưng tư tưởng “chuyện nhà” khiến nhiều vụ vẫn bị che giấu. Còn Anh áp dụng biện pháp mạnh hơn: gắn thiết bị giám sát điện tử để bảo đảm thủ phạm không đến gần nạn nhân. Từ đó có thể rút ra một điểm chung: cấm tiếp xúc chỉ thực sự hiệu quả khi đi kèm hệ thống hỗ trợ toàn diện (từ nơi trú ẩn, giám sát nghiêm cho đến giáo dục cộng đồng). Nếu không, biện pháp này dễ trở thành giải pháp ngắn hạn, thậm chí còn tiềm ẩn nguy cơ nạn nhân bị trả thù khi lệnh kết thúc. Đây chính là bài học trực tiếp cho Việt Nam: không thể chỉ dừng ở bốn ngày “phanh khẩn cấp”, mà cần xây dựng một thành lũy nhiều tầng bảo vệ sau đó.
Bên cạnh những giải pháp hay kinh nghiệm từ quốc tế, thứ chúng ta cần có lẽ là bổ trợ kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp cho những người “giám sát cộng đồng” như tổ trưởng dân phố, hội phụ nữ… Tất nhiên, nên có chế độ hỗ trợ thỏa đáng để họ yên tâm làm nhiệm vụ.
Thứ hai, phải mở rộng truyền thông, giáo dục bình đẳng giới, phá bỏ tư tưởng “xấu chàng hổ ai”. Nếu không thay đổi nhận thức, phụ nữ sẽ còn ngại lên tiếng, còn nín nhịn vì con cái, vì gia đình và bạo lực sẽ tiếp diễn.
Thứ ba, xây dựng hệ thống tiếp nối: từ tạm lánh, tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý, cho đến bảo vệ dài hạn. Khi nạn nhân thấy mình được bảo vệ thực sự, họ mới đủ niềm tin để rời bỏ vòng xoáy bạo lực.
Bốn ngày cấm tiếp xúc giống như “chiếc phanh khẩn cấp” giúp chặn vòng xoáy bạo lực lại ngay lập tức với những người gây bạo lực gia đình. Nhưng đó chỉ là bước khởi đầu. Để chiếc phanh ấy biến thành cả một hệ thống an toàn, chúng ta cần nhiều lớp bảo vệ hơn, từ cộng đồng, pháp luật đến truyền thông và giáo dục.
Thông điệp quan trọng nhất đó là bạo lực gia đình không phải chuyện riêng. Bảo vệ phụ nữ, trẻ em và những người yếu thế là trách nhiệm chung của cả xã hội. Khi tất cả cùng hành động, “lá chắn” bốn ngày sẽ không còn ngắn ngủi, mà trở thành nền móng của một thành lũy bền vững chống lại bạo lực trong mỗi mái ấm.
