Biến TP.HCM thành 'sandbox' cho mô hình phát triển mới
Việc phân cấp, phân quyền thực sự cho chính quyền TP.HCM từ ngân sách, quyết định nhà đầu tư chiến lược sẽ tạo ra “sandbox thể chế” cho mô hình phát triển mới cho cả nước.
Chiều 3/12, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi bổ sung 1 số điều Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP.HCM; Nghị quyết 136 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng. Việc phân cấp, phân quyền thực sự cho chính quyền thành phố từ ngân sách, quyết định nhà đầu tư chiến lược sẽ tạo ra “sandbox thể chế” cho mô hình phát triển mới cho cả nước.
Tại tổ TP. HCM, các đại biểu nhận định: Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung 1 số điều Nghị quyết 98 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM lần này có bước tiến lớn, thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ và Quốc hội trong việc tạo thể chế vượt trội cho Thành phố Hồ Chí Minh, qua đó tạo cho thành phố không gian phát triển hoàn toàn mới, phát vai trò, quy mô và trách nhiệm lớn hơn cho thành phố sau sáp nhập. Nổi bật nhất là phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn về ngân sách, đầu tư.
Đại biểu Nguyễn Văn Lợi, Đoàn ĐBQH TP.HCM, nêu ý kiến: “Theo tôi, nên giao toàn bộ thẩm quyền cho TP.HCM. Tất cả dự án trên các lĩnh vực, thành phố được quyền lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện, miễn là phù hợp quy hoạch. Tôi đề nghị phân cấp mạnh mẽ như vậy. Tất cả lĩnh vực, từ đường sắt, cảng biển đến khu thương mại tự do… nếu không trao quyền thì dự án nào cũng phải xin, kéo dài rất nhiều thời gian.”
Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, cho biết: “Thành phố không xin tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách, mà xin cơ chế, thể chế để có thể huy động các nguồn lực. Tôi rất đồng tình với dự thảo Nghị quyết, đặc biệt là các ưu đãi thu hút nhà đầu tư chiến lược; cơ chế sử dụng quỹ đất từ TOD; cơ chế thanh toán BT; và ưu đãi trong khu thương mại tự do thế hệ mới. Chúng ta có thể gắn khu thương mại tự do với Trung tâm tài chính quốc tế, tạo một cực tăng trưởng quan trọng, thúc đẩy thị trường tài chính, thị trường hàng hóa giao sau, gắn với hệ thống cảng trung chuyển Cần Giờ, Thị Vải – Cái Mép, hình thành trung tâm logistics của châu Á.”
Tại tổ Hà Nội, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP.HCM thay vì liệt kê quá nhiều chính sách cụ thể, chỉ cần quy định khung. Ví dụ, trong thu hút nhà đầu tư chiến lược chỉ cần nêu thế nào là nhà đầu tư chiến lược, khung ưu đãi tối đa. Còn lựa chọn cụ thể theo lĩnh vực nào, ưu đãi bao nhiêu năm thì để HĐND Thành phố quyết định. Có như vậy, địa phương này mới linh hoạt trong việc ra quyết định.
Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, nhận định: “Giống như Hà Nội, TP.HCM cần được vận dụng cơ chế tại khoản 2 Điều 4 của Nghị quyết 206: HĐND TP được ban hành quy chế, chính sách để giải quyết những mâu thuẫn, vướng mắc do luật pháp chưa cập nhật, sau đó báo cáo Chính phủ và Uỷ ban thường vụ Quốc hội. Với cách này, nếu được giao quyền, TP.HCM sẽ có không gian thể chế đủ lớn để tự thử nghiệm, đổi mới. Quốc hội vẫn giám sát, nhưng thành phố có thể chủ động giải quyết nhanh các vướng mắc, không phải xin phép từng bước. Khi đó trách nhiệm sẽ rất rõ: được giao quyền mà không làm được là trách nhiệm của địa phương, không còn đổ cho cơ chế.”
Các đại biểu kỳ vọng, chỉ khi cơ chế đặc thù được là cơ chế đặc thù, TP.HCM mới thực sự có một bầu trời riêng để thử nghiệm thể chế mới, từ đó tạo ra mô hình mới cho cả nước.
