Bệnh TIC ở trẻ – dễ mắc, khó chữa
Bệnh TIC là căn bệnh thường gặp ở trẻ em, gây ra những cử động không tự nguyện và khó kiểm soát như chớp mắt, nhún vai… Nếu không được khắc phục sớm, bệnh thậm chí khiến nhiều trẻ mang tật suốt đời.
Bệnh TIC xảy đến do việc sử dụng điện thoại thông minh quá mức. Nếu không nhận thức đúng và tìm cách chữa trị kịp thời sẽ khiến bệnh ngày càng trầm trọng hơn.
Trẻ em đang dùng điện thoại như thế nào?
Sau mỗi buổi tan học, hai chị em Nguyễn Khánh Ngọc (phường Vĩnh Hưng, Hà Nội) lại dành phần lớn thời gian để xem điện thoại. Những video ngắn trên mạng hấp dẫn khiến các em không thể rời mắt. “Mỗi ngày con xem hai tiếng. Con xem Youtube và Tiktok, rất hấp dẫn vì được xem họ nấu ăn và nhảy múa”, Khánh Ngọc thích thú.
Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, trẻ có thể ngồi hàng giờ để lướt mạng, xem video giải trí. Mặc dù biết con sử dụng điện thoại lâu là không tốt nhưng nhiều phụ huynh vẫn cho qua, phần do bận rộn, phần chủ quan nghĩ rằng mọi việc vẫn trong tầm kiểm soát.
Anh Nguyễn Duy Thanh (phường Vĩnh Hưng, Hà Nội) cho hay: “Tôi không cấm con dùng điện thoại, máy tính vì thời buổi công nghệ, nhiều bài tập thầy cô giao trên zalo, tôi cũng giám sát con qua các thiết bị phần mềm”.
Với nhiều phụ huynh, điện thoại di động giống như "vú em điện tử", giúp trẻ thấy vui mà người lớn lại không bị làm phiền. Nhiều người lớn dùng các thiết bị này để dụ trẻ ăn, giữ trẻ ngồi yên một chỗ nhằm thuận tiện nấu ăn hoặc làm việc nhà.
Theo một số thống kê, mỗi ngày, có tới 89% trẻ em truy cập và sử dụng internet, thời gian từ 5 - 7 tiếng. Còn theo một khảo sát khác, độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại di động là 9, trên thế giới là 13 tuổi. Tức là trẻ em nước ta có điện thoại sớm hơn 4 năm so với trẻ em trên thế giới.
Trong khi đó, thực tế cho thấy việc sử dụng điện thoại liên tục trong một thời gian dài không chỉ ảnh hưởng tới thể chất của các em mà còn tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và tâm lý vốn còn non nớt của trẻ nhỏ.
Bệnh TIC ở trẻ: Dễ mắc và khó chữa
Bị mất tự chủ, thường xuyên nheo mắt, giật cổ... là những biểu hiện điển hình của hội chứng TIC mà một bé trai ở Hà Nội gặp phải. Gia đình chỉ đưa em đi khám khi thấy những triệu chứng này ngày một nặng hơn. Còn với cô bé khác ở xã Ba Vì, từ sau dịch Covid-19, do thường xuyên được sử dụng điện thoại để xem Tiktok và Youtube, em đã mắc hội chúng TIC với biểu hiện nháy mắt liên tục.
Hiện tại, nguyên nhân gây ra hội chứng TIC ở trẻ nhỏ vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên một số nghiên cứu cho thấy, hội chứng này thường xuất hiện khi trẻ căng thẳng, lo âu và gặp nhiều ở nhóm trẻ thường xuyên xem tivi hoặc sử dụng điện thoại trong thời gian dài. Hội chứng có những biểu hiện điển hình như nháy mắt, nhún vai, rung lắc tay chân, hoặc phát ra âm thanh lặp lại như ho, khụt khịt.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Mai Hương, Phó trưởng Khoa tâm thần, Bệnh viện Nhi Trung ương, phân tích: “Trong một số trường hợp khi trẻ nhìn quá lâu vào màn hình, những động tác TIC có xu hướng gia tăng. Thông thường TIC thường hay xuất hiện ở vùng đầu, mặt cổ trước tiên, ví dụ như những động tác nháy mắt, nhíu mày, lắc vai, lắc cổ. Khi cha mẹ cảm thấy không giống bình thường thì nên lưu ý quan sát để đưa con đi điều trị sớm”.
Chuyên gia tâm lý Vũ Thu Hà cho rằng: “Sử dụng điện thoại rất dễ khiến các con mắc phải chứng bệnh TIC, bởi những rối loạn trong nhóm cơ của các cơn thường khi mắc ở mức độ nhẹ thì có thể vượt qua được, nhưng nếu ở mức độ nặng thì các con rất khó để có thể vượt qua”.
Theo các chuyên gia, TIC thường xuất hiện, khởi phát ở trẻ trong độ tuổi từ 4-6, và ở 9-12 tuổi là giai đoạn mà bệnh trở nên nặng nề và đa dạng nhất. Với những trẻ mắc TIC nhất thời, bệnh có thể kéo dài vài tháng đến dưới một năm. Tuy nhiên, nhiều trẻ để lâu không điều trị dẫn đến măc TIC mạn tính thì việc điều trị là vô cùng phức tạp.
Bệnh TIC - Biết sớm điều trị sớm
Các chuyên gia y tế cho biết, hội chứng TIC mặc dù được cho là không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra những biểu hiện nặng hơn như rối loạn lo lắng, phấn khích quá mức, cáu gắt, tức giận, lo âu, mệt mỏi. Về lâu dài, những biểu hiện này sẽ thành tật, khiến trẻ mặc cảm, tự ti trong cuộc sống. Thậm chí trẻ sẽ phải mang tật suốt đời.
Theo bác sĩ Đinh Hữu Uân – Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Phương Đông: “Khi ở trẻ xuất hiện TIC sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và giao tiếp, khiến các con tự ti, ngại ngừng đến lớp. Nếu không được điều trị, TIC sẽ trở thành mạn tính, già rồi vẫn bị nhếch mép, khịt mũi, và nó khiến người ta ngại ngùng khi phải giao tiếp rất lớn”.
Hội chứng TIC có thể điều trị khỏi hoàn toàn với liệu trình điều trị thông thường từ 3-6 tháng. Tuy nhiên, để điều trị hiệu quả, việc tìm hiểu nguyên nhân cũng như gặp đúng bác sĩ là hết sức quan trọng.
“TIC có thể điều trị bằng tâm lý và có thể điều trị bằng thuốc nếu như các con bị nặng. Việc đầu tiên là trao đổi với các nhà tâm lý để hiểu biết nguồn gốc tại sao con có biểu hiện như vậy và một số cách thức để giúp các con chữa trị hoặc có thể thoát ra. Bởi vì bệnh có thể trở thành tật cho đến tuổi trưởng thành. Do đó cần phải điều trị ngay. Nếu đến tuổi trưởng thành các con vẫn giữ những tật ấy rất khó có thể hoà nhập”, chuyên gia tâm lý Vũ Thu Hà cho lời khuyên.
TIC hoàn toàn có thể được chữa khỏi cũng như dự phòng. Theo các bác sĩ, việc xây dựng cho trẻ một lối sống lành mạnh, kiểm soát sử dụng điện thoại, mạng xã hội đóng vai trò then chốt.
“Trước mắt, phải có lối sống lành mạnh, như ngủ đủ giấc và ăn các loại thực phẩm có vitamin, hoa quả. Bên cạnh đó kết hợp vận động. Có như vậy thì bệnh sẽ dự phòng được”, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Phương Đông khẳng định.
