Anh: Thu hồi kim loại quý từ rác thải điện tử
Công ty khởi nghiệp DEScycle (Vương quốc Anh) đang ứng dụng công nghệ hóa học “dung môi eutectic sâu” (DES) để hòa tan các thiết bị công nghệ bị loại bỏ, thu hồi kim loại quý và kim loại quan trọng ở nhiệt độ phòng. Đây được xem là giải pháp thay thế bền vững cho quá trình luyện kim truyền thống vốn tiêu tốn nhiều năng lượng.
DEScycle cho biết các dung dịch này – gọi là dung môi eutectic sâu (DES) – có khả năng chọn lọc và hòa tan kim loại từ bảng mạch nghiền vụn cùng các loại rác thải điện tử khác, đồng thời giữ lại phần lớn các thành phần phi kim. Phương pháp này có thể giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng so với luyện kim, đồng thời tránh được các rủi ro liên quan đến việc sử dụng axit mạnh.
Tiến sĩ Rob Harris – Giám đốc Công nghệ của DEScycle cho biết: “Quy trình của chúng tôi bao gồm việc cho rác thải điện tử vào dung dịch. Dung dịch này sẽ chọn lọc tách kim loại ra, giống như đường tan trong cà phê.”
Quá trình hòa tan chọn lọc cho phép thu hồi kim loại hiệu quả, sau đó có thể tái sử dụng trong sản xuất các sản phẩm mới. Theo Báo cáo Giám sát Rác thải Điện tử Toàn cầu 2024 của Liên Hợp Quốc, chưa đến một phần tư lượng rác thải điện tử toàn cầu được thu gom và tái chế đúng cách vào năm 2022, khiến khoảng 62 tỷ USD giá trị tài nguyên thiên nhiên bị thất thoát.
DEScycle hiện đang hợp tác với Gap Group North East, một đơn vị xử lý rác thải điện tử, để tích hợp công nghệ DES vào quy trình xử lý rác hiện có. Liên doanh Gap Urban Metal Recoveries đặt mục tiêu nâng cao hiệu quả thu hồi kim loại, đồng thời giảm đáng kể lượng khí thải carbon so với các phương pháp tái chế truyền thống.
Ông Peter Moody, Giám đốc điều hành Gap Group North East cho biết: “Tác động môi trường mà công nghệ này mang lại thật phi thường. Hiện tại, chúng tôi phải gửi vật liệu ra nước ngoài, gây ra lượng khí thải carbon lớn do vận chuyển và luyện kim. Với DEScycle và Gap Urban Metal Recovery, toàn bộ dấu chân carbon đó được đảo ngược hoàn toàn.”
Theo Tổ chức phi lợi nhuận Material Focus, đơn vị điều hành chiến dịch “Recycle Your Electricals”, mỗi năm các hộ gia đình Anh vứt bỏ khoảng 103.000 tấn thiết bị điện tử, và đang lưu trữ khoảng 880 triệu thiết bị không còn sử dụng. Phân tích năm 2024 cho thấy gần 1 tỷ bảng Anh giá trị nguyên liệu thô quý bị mất đi do không được tái chế.
Ông Scott Butler, Giám đốc điều hành Material Focus, cho hay: “Tất cả đều liên quan đến các vật liệu bên trong ‘mỏ đô thị’ này: lithium, cobalt, nickel, vàng, nhôm và thép. Đây chính là lý do tại sao điều này thực sự quan trọng. Đây không chỉ là một đống thiết bị cũ mà là tương lai.”
DEScycle dự kiến ra mắt các đơn vị trình diễn công nghệ vào đầu năm 2026, trước khi chính thức thương mại hóa vào năm 2029. Nỗ lực này diễn ra trong bối cảnh các chính phủ nhóm họp tại COP30 ở Belem, Brazil, nhằm thúc đẩy các kế hoạch khí hậu mới, phát triển tài chính xanh và giảm phát thải trong lĩnh vực năng lượng cũng như công nghiệp nặng.
