Một cuộc khảo sát về nhu cầu ăn chay cách đây 5 năm của Ipsos MORI (một công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Anh) đã chỉ ra rằng, khoảng 3% dân số thế giới là người thuần chay, 5% ăn chay và 14% ăn bán chay. Tất nhiên, con số này đã thay đổi rất nhiều ở thời điểm hiện tại.
Càng ngày, số lượng người ăn chay càng nhiều hơn, vượt ra ngoài quan điểm tôn giáo, hay quan điểm bảo vệ môi trường. Tại Việt Nam, số người ăn chay theo thời gian ngày càng tăng lên.
Nhu cầu ăn chay đa dạng, người ta có thể tự chế biến hoặc ra nhà hàng. Các mô hình ăn chay vì thế cũng đa dạng, phục vụ tối đa nhu cầu của thực khách quan tâm đến chế độ ăn thực vật.
Các món chay đã được chế biến theo nhiều khẩu vị khác nhau. Khái niệm ăn chay chỉ với rau, đậu, lạc chế biến đơn giản đã được thay thế bởi sự hấp dẫn và ngon miệng, ngon mắt. Thấy rõ điều này nhất qua các mô hình buffe chay tại Hà Nội. Vẫn từ các nguyên liệu là rau, là đỗ, là lạc, nấm,… nhưng qua đôi tay người đầu bếp thì món ăn đã trở nên khác biệt. Bắt mắt ở màu sắc và cách trình bày, thực đơn buffe chay thường cũng gần tram món trở lên được chia thành từng khu vực như khai vị, món chính và món tráng miệng.
Chưa có một số liệu cụ thể về số lượng người ăn chay tại Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, cứ nhìn số lượng các nhà hàng, quán ăn chay được mở ra cùng nhu cầu tìm kiếm thực phẩm chay thì rõ ràng, số người ăn chay đã tang dần lên. Không phân biệt giới tính, lứa tuổi, họ tìm đến các món chay như là một cách để thay đổi khẩu vị, để đảm bảo sức khỏe hay mong muốn một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Việc ăn chay trước đây bắt nguồn từ tôn giáo vì lòng từ bi, niềm tin vào luật nhân quả và để thanh thản tâm hồn. Về sau, những lợi ích của chế độ ăn uống này được phổ biến rộng rãi và đã dần thay đổi suy nghĩ của nhiều người. Ăn chay đã không còn gói gọn trong giới hạn tín ngưỡng mà được xem là phương thức giúp bảo vệ và cải thiện sức khỏe, tạo ra sự cân bằng trong cuộc sống. Ăn chay ngày một lan rộng, trở thành một nhịp sống của người dân Hà Nội.
