Sau thành công của việc vận hành tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), người dân TP.HCM rất mong chờ việc đưa vào vận hành các tuyến metro tiếp theo và trước mắt là dự án tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương.
Hiện tại, mặt bằng “sạch” đã được bàn giao 100%. Tuyến Metro số 2 đang được UBND TP.HCM đẩy nhanh tốc độ triển khai bằng việc quyết định bố trí vốn ngân sách, triển khai phương án phát hành trái phiếu địa phương thay vì phụ thuộc vào nguồn vốn ODA.
Những hộ gia đình cuối cùng nằm trong diện phải di dời của dự án tuyến Metro số 2 đã bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Như vậy, tuyến metro này đã có 100% mặt bằng sạch, chỉ chờ vốn để triển khai, thực hiện. Ngay từ đầu năm 2025, lãnh đạo TP.HCM đã quyết định sử dụng vốn ngân sách đặc biệt là phương thức phát hành trái phiếu chính quyền địa phương thay vì nguồn vốn ODA để thực hiện dự án.
Ông Phan Văn Mãi - Nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết: “Tùy theo công trình, dự án, những nội dung cụ thể sẽ có chương trình phát hành trái phiếu chính quyền đô thị, trái phiếu công trình, trái phiếu dự án. Để mình huy động ngay nguồn vốn của người dân ngay tại thành phố, trong nước và kể cả kiều bào ta ở nước ngoài”.
Theo UBND TP.HCM, tổng mức đầu tư cho dự án được điều chỉnh cách đây 5 năm đã lên đến gần 47,9 nghìn tỷ đồng. Số vốn đã giải ngân cho dự án này đạt hơn 5,2 nghìn tỷ đồng, cho đền bù, giải tỏa, di dời hạ tầng kỹ thuật.
Được giao nhiệm vụ là đầu mối huy động vốn trong giai đoạn mới, Công ty Đầu tư tài chính Nhà nước TP.HCM dự kiến, từ 2026 - 2030, khối lượng phát hành trái phiếu địa phương sẽ lên đến 30.669 tỷ đồng và đề xuất phương thức đấu thầu phát hành để tạo điều kiện tốt nhất cho nhà đầu tư. Trái phiếu sẽ được phát hành phân kỳ theo năm, đi cùng tiến độ thi công lần lượt cho 9 nhà ga ngầm và một ga trên cao, đảm bảo toàn tuyến đều hiệu quả khi sử dụng nguồn vốn.
Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM – HFIC cho biết: “Thành phố sẽ làm việc một cách chi tiết hơn các khoản huy động trái phiếu dưới nhiều hình thức khác nhau. Ví dụ như: huy động trái phiếu cho các công trình, hạ tầng; trái phiếu cho từng chủ đề, dự án thành phần khác nhau để mở ra nhiều kênh huy động vốn trong thời gian tới”.
Dự án Metro số 1 đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm. Trong đó, hai yếu tố quan trọng nhất là giải phóng mặt bằng và nguồn lực tài chính.
Việc TP.HCM phát hành trái phiếu đồng thời sử dụng ngân sách địa phương giúp tự chủ nguồn lực, thủ tục đầu tư sẽ đơn giản hơn, rút ngắn được quy trình triển khai so với nguồn vốn vay ODA, có quyền lựa chọn công nghệ, thiết bị, nhà thầu, kể cả việc chọn nhà thầu trong nước để thuận lợi cho quá trình vận hành, bảo trì mạng lưới metro sau này.
