“Đồng bào chú ý... Đồng bào chú ý…”
Đây là khẩu lệnh hết sức quen thuộc đã trở thành một phần cuộc sống của người dân Thủ đô những năm chiến tranh, đặc biệt là 12 ngày đêm “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”. Đằng sau giọng nói “truyền lửa” này là những câu chuyện ít biết về một “binh chủng” đặc biệt trong chiến tranh ở Thủ đô.
Đêm 18/12/1972, từ căn hầm chỉ huy của Bộ Tư lệnh Thủ đô, hai đường dây dã chiến nối trực tiếp đến phòng máy của Đài Truyền thanh Hà Nội được thiết lập.
Sau khi mệnh lệnh được phát đi, tiếng còi báo động và hướng dẫn phòng không nhân dân được chuyển tới tới mạng lưới loa truyền thanh trên toàn thành phố. “Tiếng nói Hà Nội” thông qua 1.730 km đường dây giăng mắc khắp nội, ngoại thành và 6 vạn chiếc loa trong các gia đình, ngoài ngõ xóm… đến với nhân dân.
“Đồng bào chú ý! Hội đồng phòng không nhân dân thành phố ra lệnh, khi có báo động, mọi người phải xuống hầm trú ẩn, không ai được đi lại, đứng ngồi trên mặt đất…”.
Sau hồi còi báo động và mệnh lệnh chiến đấu dõng dạc là những tiếng nhắc nhở bình tĩnh và rắn rỏi, động viên tinh thần nhân dân Thủ đô.
Suốt một tuần ngày đánh phá dữ dội, các khu vực trọng điểm như ga Yên Viên, Dục Nội, Cổ Loa, Khâm Thiên... nhiều nơi cơ sở hạ tầng kĩ thuật và đường dây bị hư hỏng nặng... Bộ phận kỹ thuật của Đài đã sáng tạo ra cách kéo dây đến một nơi xa vùng trọng điểm, cách chừng 2 đến 3 cây số, treo loa ở đầu gió và hướng vào vị trí trọng điểm. Nếu một loa không đủ công suất thì mắc cả chùm 2 đến 3 loa. Vì thế, các khu vực quan trọng vẫn duy trì được thông tin ngay cả khi máy bay địch bắn phá ác liệt nhất. Trong mưa bom bão đạn, các cán bộ ngày đêm bám Đài, ăn ngủ thâu đêm với máy. Họ là những “chiến sỹ” thực thụ “chiến đấu” trên mặt trận thông tin liên lạc.
Trong 8 năm không quân Mỹ đánh phá, tiếng loa truyền thanh đã "ăn" vào máu thịt người Hà Nội. Mọi thông tin từ thương nghiệp, mua bán, tem phiếu, báo động, báo an... tới các bản tin cập nhật đã trở thành một phần ký ức lịch sử không thể nào quên.
Với người dân Thủ đô, tiếng loa đã trở thành người bạn thân thiết. Nó không chỉ xua tan sự lạnh lẽo, chết chóc do kẻ thù gây ra, mà còn làm ấm lòng người dân ở những nơi bom đạn hủy diệt. Vì thế, người Hà Nội tất cả đều bình tĩnh, không hề nao núng, run sợ trước bom đạn kẻ thù.
